ဝီကီပီးဒီးယား

အရင်းရှင်ဝါဒ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်
← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်းပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု
Content deleted Content added
မြင်ကွင်းဝီကီစာသား
No edit summary
စာကြောင်း ၇ -
==အရင်းရှင်စံနစ်အပေါ် အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေမှု==
 
စီးပွားရေးပညာရှင်များသည် အစိုးရမှဈေးကွက်များအပေါ် ထိမ်းချုပ်မှုတွင်မပါဝင်ခြင်း ( ကြားဝင်မရှုပ်ရေး ) ဆိုသည့် အမိန့်ဒီဂရီ နှင့် ပိုင်ဆိုင်ခွင့်များအပေါ်တို့တွင်သာ ထုံးစံအတိုင်းအာရုံစိုက်ကြသည်။ နိုင်ငံရေး စီးပွားရေး ပညာရှင်များ အများစုသည် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်မှု၊ အာဏာ ပိုင်များနှင့် ဆက်ဆံရေး၊ လခစား အလုပ်သမား နှင့် လူတန်းစားတို့အပေါ်တွင်သာ အာရုံစိုက်ကြသည်။အရင်းရှင်စံနစ်သည် စီးပွားရေးတိုး တက်မှုကို အားပေးသည်ဆိုသည်ကို ယေဘူယျအားဖြင့်သဘောတူညီကြသည်။ မတူညီကြသည့်ဈေးကွက်များ ကျယ်ပြန့်လာသည်အထိ “လွတ်လွတ်လပ်လပ်” နေကြသည်။ ထိုနည်းတူစွာ မည်သည့်ပစ္စည်းများကို ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်ရမည်၊ မည်သည်တို့ကို မပိုင်ဆိုင်ရဆိုသည့် ဆုံးဖြတ်ပေးသောစည်းမျဉ်းသည် [http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8 [နိုင်ငံရေး]]များနှင့် မူဝါဒတို့၏ ကိစ္စတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး၊ များစွာသောနိုင်ငံများတွင် “ရောထွေးနေသည့်စီးပွားရေး” ရှိသည်။
 
အရင်းရှင်ဝါဒ သည် စံနစ်တစ်ခုအဖြစ် [http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A5%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%95 [ဥရောပ]]တွင် ၁၆ ရာစုနှစ်မှ စ၍ နှစ်စဉ်ဖွံ့တိုးတက်လာခဲ့သည်ဆိုသော်လည်း၊ အရင်းရှင်နှင့်တူသည့် အဖွဲ့အစည်းများသည် ရှေးခေတ်ကမ္ဘာကြီးကထဲမှရှိနေခဲ့ပြီး၊ ကုန်သည်အရင်းရှင်စံနစ် သည် နောက်ပိုင်းအလယ်ခေတ်နှစ်များတွင် လျင်မြန်စွာဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။ အရင်းရှင်ဝါဒ သည် မြေရှင်ယာရှင်စံနစ် ချုပ်ငြိမ်းသွားပြီးနောက်တွင် အနောက်ကမ္ဘာ၌ လွှမ်းမိုးလာခဲ့သည်။ အရင်းရှင်စံနစ်သည် [http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A5%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%95 ဥရောပ]တစ်လွှားဥရောပတစ်လွှား တဖြေးဖြေးခြင်း ပျံ့နှံ့သွားခဲ့ပြီး၊ ၁၉ နှင့် ၂၀ ရာစုနှစ်များ တွင် ကမ္ဘာ့နေရာအနှံ့အပြားသို့ စက်မှုလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးလာခြင်း၏ အဓိကအရင်းအနှီးအဖြစ် အထောက်အကူပြုခဲ့ သည်။
 
အရင်းရှင်စံနစ်အပေါ် အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေမှုများတွင် သဘောတရားပညာရှင်များအပေါ်မူတည်၍ ခေတ်မရှိ တော့သည့် အရင်းရှင်စံနစ်၊ ကော်ပိုရိတ်အရင်းရှင်စံနစ်၊ ဆွေမျိုးသားချင်းအရင်းရှင်စံနစ်၊ [http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%84%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%B8 [ငွေကြေး]]အရင်းရှင် စံနစ်၊ ကြားဝင်မရှုပ်ရေးအရင်းရှင်စံနစ်၊ နည်းပညာအရင်းရှင်စံနစ်၊ အရင်းရှင်ဝါဒလက်သစ်၊ နှောင်းပိုင်းအရင်းရှင်ဝါဒ၊ အရင်းရှင်ဝါဒလွန်စံနစ်၊ နိုင်ငံတော်အရင်းရှင်စံနစ် နှင့် နိုင်ငံတော်လက်ဝါးကြီးအုပ်အရင်းရှင်စံနစ် စသည်ကဲ့သို့သော သဘောထားအမြင်များပါဝင် သည်။ အရင်းရှင်စံနစ်ဆန့်ကျင်ရေး နှင့် အားလုံးအညီအမျှကြေကွဲရခြင်း၊ ကော်ပိုရိတ်ဝါဒနှင့် အခစားကျွန်ကဲ့သို့သော စံနစ်များနှင့်အတူ ပူးတွဲနေသော မကောင်းမြင်မှုများသည် လည်းရှိနေသည်။
 
==စီးပွားရေးအခြေခံပစ္စည်းများ==
 
အရင်ရှင်စီပွားရေးစံနစ်သည် ဆက်လက်ဖေါ်ပြမည့် အခြေခံပစ္စည်းများ၏ အပြန်အလှန်အကျိုးပြုမှုဖြင့် ထွက်ပေါ်လာသည့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဖြစ်သည်။ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုသည် ဈေးကွက်တစ်ခုတွင် ဖလှယ်ရန်အတွက် ထုတ်လုပ်ထားသည့် ပစ္စည်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ပစ္စည်းများတွင် နှစ်မျိုးနှစ်စားရှိသည်။ အရင်းအနှီးကုန်ပစ္စည်းများ နှင့် စားသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ဖြစ်သည်။ အရင်းအနှီးကုန်ပစ္စည်းများ (ဥပမာ- မြေ၊ ကုန်ကြမ်းများ၊ ကိရိယာများ၊ လုပ်ငန်းသုံးစက်များနှင့် စက်ရုံများ) သည် စားသုံးကုန်ပစ္စည်းများ (ဥပမာ- [http://my.wikipedia.org/wiki/[Television တယ်လီဗွီးရှင်း|တယ်လီဗေးရှင်း]]၊ [http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%B8 ကားများ[ကား]၊]များ၊ [http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%90%E1%80%AC ကွန်ပြူတာများ[[ကွန်ပျူတာ]၊]များ၊ အိုးအိမ်များ)ထုတ်လုပ်ရန်အသုံးပြုပြီး၊ အခြားသောသူများသို့ ရောင်းချရန်ဖြစ်သည်။ အရင်းရှင်စံနစ် သည် တစ်ဦးချင်းဖြစ်စေ၊စုပေါင်း၍ဖြစ်စေ၊နိုင်ငံတော်၏ပစ္စည်းကိရိရာများမှတစ်ဆင့် အရင်းအနှီး ပိုင်ရှင်အတွက် အကျိုးအမြတ်တစ်ခု ရယူခြင်း သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုရယူခြင်းဖြစ်စေ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ပေးထားသည်။
 
ငွေကြေးသည် လဲလှယ်မှုစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ပစ္စည်းများအားလုံး နှင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများကို စံတန်ဘိုးတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ငွေကြေးသည် ကုန်ပစ္စည်း ပါဝင်နေသည့် ဖလှယ်ခြင်းကို ပိုင်းခြားပေး လိုက်ခြင်းအားဖြင့် ထုကြီးထည်ကြီးပစ္စည်းများ ကုန်ဖလှယ်မှုကို ဖယ်ရှားပြစ်လိုက်သည်။ ဤနည်းအားဖြင့် ငွေကြေး သည် စားသုံးကုန်ပစ္စည်းဖလှယ်ခြင်းကို အားပေးခြင်းမှတစ်ဆင့် အထူးပြုဆောင်ရွက်ခြင်း နှင့် ကုန်သွယ်ရေးကို များစွာဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ အရင်းရှင်စံနစ်သည် ထပ်မံ၍ ငွေကို အခြားသောလဲလှယ်ရန် လွယ်ကူသည့် ပစ္စည်းများအဖြစ်သို့ ရွှေ့ပြောင်းထားခြင်း၊ နှင့် ပိုင်ဆိုင်မှု၊ ဖလှယ်မှု၊ အတိုးနှင့် အခြားအမျိုးမျိုးသော ငွေကြေး ပစ္စည်းကိရိယာများဖြင့် ငွေကို တိုးပွားစေသည်။ သို့သော်လည်း ငွေကို လုပ်အားခ၊ ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ၀န်ဆောင်ခများအတွက် ကြားခံဖလှယ်သည့်ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးပြုသည့်အပြင်၊ အဖိုးတန်သတ္တုများနှင့် အလားတူစွာ တန်ဖိုးရှိလှောင်ကုန်ပစ္စည်းအဖြစ်လည်း သိမ်းဆည်းထားသည်။ [[အလုပ်သမား]]တွင် အားလုံးသော ကာယနှင့် ဉာဏလူသားအရင်းအမြစ်များပါဝင်ပြီး၊ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခု၏ပုံစံတစ်ခုကိုအခြားတစ်ခုသို့ ပြောင်းလဲသွားစေရန် လိုအပ်သည့်စွန့်ဦးတည်ထွင်မှု စွမ်းရည်နှင့်အုပ်ချုပ်ရေး ကျွမ်းကျင်မှု များလည်း ပါဝင်သည်။ ထုတ်လုပ်ရေးသည် ကုန်ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုများ ကို ပြုလုပ်ပေးရသည့် လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်။
စာကြောင်း ၂၈ -
 
==အရင်းရှင်စံနစ်ဝေဖန်ရေး နှင့် အရင်းရှင်စံနစ်ဆန့်ကျင်ရေး==
[[File:Capitalism.1.jpg|thumb|စက်မှုလုပ်သားတစ်စု၏ကမ္ဘာ ကြော်ငြာပိုစတာ (၁၉၁၁)]]▼
 
[[File:Capitalism.1.jpg]]
 
▲စက်မှုလုပ်သားတစ်စု၏ကမ္ဘာ ကြော်ငြာပိုစတာ (၁၉၁၁)
 
အရင်းရှင်စံနစ်အား မှတ်သားလောက်အောင်ဝေဖန်သူများတွင် ဆိုရှယ်လစ်များ၊ မင်းမဲ့စရိုက်ဝါဒသမား များ၊ ကွန်မြူနစ်များ၊ အတတ်ပညာရှင်များ၊ အစဉ်အလာထိမ်းသိမ်းလိုသူအချို့၊ လက်မှုပညာရှင်များ၊ ပြည်သူ့ဝါဒ၊ မွှေနှောက်သူများ နှင့် အချို့သော အမျိုးသားရေးပုံစံဝါဒီများ ပါဝင်ကြသည်။ မတ်စ်ဝါဒသမားများသည် ကွန်မြူနစ်ဝါဒသို့ နောက်ဆုံးမပြောင်းလဲမှီ ဆိုရှယ်လစ်သို့ဦးတည်သည့် အရင်းရှင်စံနစ်တော်လှန်ရေး တစ်ခုကို ဘက်လိုက်ပြောဆိုသွားခဲ့သည်။ မတ်စ်ဝါဒသည် လူမှုဒီမိုကရေစီ နှင့် အလုပ်သမားပါတီများ အပေါ် သြဇာငြောင်းခဲ့ပြီး၊ ထိုနည်းတူစွာ အချို့သောအလယ်အလတ် ဒီမိုကရက်တစ်ဆိုရှယ်လစ်များ အပေါ်လည်း လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ အရင်းရှင်စံနစ်၏များစွာသော အသွင်အပြင်များသည် ကမ္ဘာမှုပြုခြင်း ဆန့်ကျင်ရေး၏ ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်မှုများအောက်တွင်လည်း ခံနေရပြီး၊ ထိုလှုပ်ရှားမှုသည် ကော်ပိုရိတ် အရင်းရှင်စံနစ်ကို အဓိကထားဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။
Line ၄၂ ⟶ ၃၉:
 
ပတ်ဝန်းကျင်ထိမ်းသိမ်းရေးသမားများပြောဆိုသည်မှာအရင်းရှင်စံနစ်သည် စဉ်ဆက်စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို လိုလားသဖြင့်၊ အကန့်အသတ်ဖြင့်ရှိနေသည့်ကမ္ဘာမြေကြီး၏သဘာဝအရင်းအမြစ်များ နှင့် အခြားသော ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးစွဲနိုင်သည့် အရင်းအမြစ်များကို မလွဲမရှောင်သာ သုံးစွဲဖျောက်ဖျက်ပစ်ရသည်။ အင်မင်နျူရယ် ဝါလက်စ်စတိန်း (Immanuel Wallerstein) ကဲ့သို့သော အလုပ်သမားသမိုင်းပညာရှင်များ နှင့် ပညာရှိများမှ ထောက်ပြပြောဆိုသည်မှာ အလုပ်သမားအား မလွတ်လပ်စေခြင်း - ကျွန်ပြုထားခြင်း၊ စာချုပ်ဖြင့်ခိုင်းစေခြင်း၊ အကျဉ်းချထားခြင်း နှင့် အခြားသော အတင်းအကြပ်လုပ်ခိုင်းခြင်း - သည် အရင်းရှင်ဆက်ဆံရေးများနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲလျှက်ရှိနေသည်။
 
[[Category:ဘောဂဗေဒ]]
 
[[af:Kapitalisme]]
"https://my.wikipedia.org/wiki/အရင်းရှင်ဝါဒ" မှ ရယူရန်