ဗညားဒလ (ဝန်ကြီး): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-မှုး +မှူး) |
merge from မွန်၀န်ကြီးဗညားဒလ |
||
စာကြောင်း ၃၅ -
|laterwork =
}}
ဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူး '''အဂ္ဂမဟာသေနာပတိ ဗညားဒလ''' (၁၅၁၈-၁၅၇၃) သည် [[ဘုရင့်နောင်]] လက်ထက်တွင်
== အမတ်ကြီး ဗညားဒလ (မြန်မာ ၈၈၀-၉၃၄ )==
စာကြောင်း ၇၉ -
မွန်ဝန်ကြီးဗညားဒလ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးဆောင်ရွက်ချက်များမှာ သက္ကရာဇ် ၉၁၆ ခုနှစ်မှ ကွယ်လွန်သော ၉၃၄ ခုနှစ်အထိ ( ၁၈ ) နှစ်ကာလအတွင်း လွန်စွာမှများပြားလှ၏။ သူ၏ အကြံပေးလျှောက်ထားချက်များအရပင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး သိမ်းရုံးဖွဲ့စည်းနိုင်သည့်အပြင် တိုင်းတစ်ပါးခြား ယိုးဒယားမဏိပူရသို့ ချီတတ်တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့၏။
သူ၏ဘဝတွင် တစ်စောင်တစ်ဖွဲ့ဆို ဆိုသလောက်ပင် မြန်မာစကားပြေဖြင့် စံပြဘာသာပြန်ဆိုရေးသားသွားသည့် ရာဇဓိရာဇ်အရေးတော်ပုံကျမ်းနှင့် သူ့အမည်ကိုကား ယနေ့ နှစ်ပေါင်း ၄၂၆ တိုင်သော်လည်း မမေ့နိုင်သေးပေ။ သူ့အမည်မှာ ယနေ့တိုင် ထင်ပေါ်ကျော်ကြား လူသိများနေဆဲပင်။ သူပြုစုခဲ့သော ရာဇာဓိရာဇ်အရေးတော်ပုံကျမ်းမှာလည်း သစ်လွင်တောက်ပဆဲပင်ဖြစ်ပေသည်။<ref>ဗညားဒလ ရန်ကုန် ၊မြန်မာနိုင်ငံစာပေပြန့်ပွားရေးအသင်း စာ ၁၈၅ ၊ ၂၀၃</ref><ref>မောင်သုတ(ဗိုလ်မှူးဘသောင်း) စာဆိုတော်များအတ်ထုပွတ်တိ၊ ရန်ကုန်၊ ဇွဲစာပေရိပ်မြုံ ၊ ပ ကြိမ် ၁၉၇၁ ၊ စာ ၁၂၃ ၊ ၁၂၇</ref>
== ဘုရင့်နောင်နှင့် ဗညားဒလ ==
သို့သော် ရာဇဝင်ကျမ်းအစောင်စောင်တို့တွင် ဗညားဒလကို ဘုရင့်နောင်အား လုပ်ကြံရန် အကြိမ်ကြိမ်ကြိုးပမ်းသူအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြသည်။ ထင်ရှားသည့် အကြိမ်များမှာ-
# ဘုရင့်နောင် ဟံသာဝတီကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် မြို့တွင်းသို့ လှည့်လည်ကြည့်ရှုစစ်ဆေးစဉ်က ဓားလက်နက်တို့ကို မြေတွင်မြုပ်စေပြီး ေဝါထမ်းသူတို့ကို စည်းရုံးကာ ထိုနေရာအရောက်တွင် ဓားလက်နက်တို့ကို ထုတ်ယူ၍ ဘုရင့်နောင်ကို လုပ်ကြံရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ ဝေါထမ်းသူတို့ ထိုနေရာအရောက်တွင် မငြိမ်မသက်ဖြစ်နေသဖြင့် မသင်္ကာသောကြောင့် စစ်ဆေးစေရာ ဗညားဒလအကြံပေါ်လေသည်။ သို့သော် မင်းတရားကြီးက "ဗညားဒလ ငါ့ကိုမကြံရာ၊ ကြံသော်လည်းမဖြစ်ရာ။" ဟု မိန့်ကာ ေဝါထမ်းသူတို့ကိုသာ သတ်စေသည်။
# နောက်တစ်ကြိမ် ဘုရင့်နောင်မင်းတရားကြီး [[ရွှေမော်ဓောစေတီ]]သို့ တက်ရောက်စဉ်တွင်လည်း တန်းဆောင်းတို့တွင် လူသန်လူမာ တစ်ကျိပ်(၁၀)ကို မုခ်ဦးထက်တက်ကာ နေစေသည်။ ဘုရင့်နောင် ဘုရားမှအဆင်းတွင် လုပ်ကြံရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဘုန်းကြီးလှသော မင်းဖြစ်သည့်အတွက် မုခ်ဦးရောက်ခါနီးတွင် ထိုသူတို့မုခ်ထက်မှ ပြုပ်ကျကြသည်။ စစ်ဆေးပြီး အမှုပေါ်သော် ဗညားဒလကို လွှတ်၍ ထိုကျွန်တစ်ကျိပ်ကို ကွပ်မျက်စေသည်။
# တစ်ကြိမ်တွင် ဘုရင့်နောင် ဖောင်ပေါ်သို့တက်ရန် ရှိစဉ် လူနှစ်ယောက်ကို ဓားလွတ်ပေး၍ ရေထဲတွင်ငုပ်ကာ လုပ်ကြံရန် စောင့်စေသည်။ ရေပလုံစီထသည်ကိုတွေ့၍ မသင်္ကာသဖြင့် စစ်ဆေးစေရာ အကြံပေါ်သဖြင့် ထိုလူနှစ်ဦးကို သတ်စေသည်။ ဗညားဒလကိုကား လွတ်မြဲလွတ်စေ၏။
သို့သော် စစ်ရေးပေါ့လျော့သဖြင့် ဗညားဒလအား ဇနက်ဟူသောအရပ်သို့ အလုပ်အကျွေး ၅ဦးဖြင့်ပို့ခဲ့သေးသည်။ ဗညားဒလမကျန်းမာကြောင်း ကမန်ပိုက်စားက လျှောက်တင်လာသောအခါ ကမန်ပိုက်တွင် ထား၍ ကျန်းမာအောင်နေစေသည်။ သို့သော် တစ်လအကြာတွင် ကမန်ပိုက်၌ ဗညားဒလကွယ်လွန်သည်။
== ရည်ညွှန်းကိုးကား ==
{{reflist}}
* တပင်ရွှေထီး-ဘုရင့်နောင် တောင်ငူရာဇဝင်စဆုံး
* မြန်မာမင်းများအရေးတော်ပုံကျမ်း (၆စောင်တွဲ)
{{Lifetime|၁၅၁၈|၁၅၇၃}}
|