ချင်ရှီဟွမ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''ချင်ရှီဟွမ်''' (<b>Qin Shi Huang Di</b>) ({{zh|c=秦始皇|l='''ချင် ၏ ပထမဆုံး ဧကရာဇ်'''}}, {{pronunciation|Qin shi huang pronunciation 2.ogg}};(ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက် ဘီစီ ၂၅၉ မှ စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက် ၂၁၀ ဘီစီ ) သည် [[ချင်မင်းဆက်| ချင်မင်းဆက်]] ကို တည်ထောင်သူဖြစ်၍ [[တရုတ်ပြည် ၏ ဧကရာဇ်|တရုတ်ပြည်ထောင် ၏ ပထမဆုံး ဧကရာဇ်]] ဖြစ်လေသည်။ ငယ်မည် "'ရင်ကျန့်'" ({{lang|zh|嬴政}})(သို့) "'ကျောက်ကျန့်'" ({{lang|zh|趙政}}) ဖြစ်၍ [[ချင် (ပြည်ထောင်)| ချင်ပြည်ထောင်]]၏ မင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် အသက် ၁၃ နှစ်တွင် '''ချင် မင်းကြီး ကျန့်''' ({{lang|zh|秦王政}}) အဖြစ် နန်းတက်ခဲ့ပြီး ချင်ပြည်ထောင်သည် အခြားသော [[နယ်မြေများစစ်မက် ဖြစ်ပွားသည့်ကာလ|စစ်မက်ဖြစ်ပွားနေသည့် နယ်မြေများ]]ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး ၂၂၁ ဘီစီတွင် [[ချင်၏ တရုတ်ပြည် ပေါင်းစည်းရေး စစ်ပွဲများ|တရုတ်ပြည်ကို ပေါင်းစည်း]]နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြင့် သက်တော် ၃၈နှစ်တွင် တရုတ်ပြည်၏ ပထမဆုံး ဧကရာဇ် ဖြစ်လာခဲ့လေသည်။<ref name="duik">Duiker, William J. & al. ''World History: Volume I: To 1800'', 5th ed., p. 78. Thomson Higher Education Publishing, 2006. {{ISBN|0-495-05053-9}}.</ref> ယခင်က [[ရှန် မင်းဆက်|ရှန် မင်းဆက်]] နှင့် [[ကျိုး မင်းဆက်| ကျိုးမင်းဆက်]]တို့မှ မင်းဆက်များ ခေါ်ဝေါ်ခဲ့သည့် "[[တရုတ်လူမျိုး မင်းကြီး| မင်းကြီး|]]"({{lang|zh|王}} ''wáng'' (''ဝမ်'') ဘွဲ့တော်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခြင်း မရှိဘဲ သူသည် ၂၂၁ ဘီစီမှ ၂၁၀ ဘီစီအထိ ချင်မင်းဆက်၏ ပထမဆုံး ဧကရာဇ် ({{lang|zh|始皇帝}}) အဖြစ် အုပ်စိုးခဲ့သည်။ သူ တီထွင် အသုံးပြုခဲ့သော "ဧကရာဇ်" ({{lang|zh|皇帝}} ''{{audio|Zh-huángdì.ogg|huángdì|help=no}}'') ဟူသည့် ဘွဲ့တော် နှင့် အရှေ့တွင် သုံးနှုန်းထားသည့် "ပထမဆုံး"ဆိုသော စကားသည် နောက် နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ခန့်အထိ အဆက်ဆက်သော [[တရုတ်ပြည်ကို အုပ်စိုးသည့် မင်းများ|တရုတ်ပြည်မင်းဆက်များ]] အတုယူ သုံးနှုန်းစရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။