အခွန်အခ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''အခွန်အကောက်''' ([[လက်တင်ဘာသာ]] တက်ဇို''[[wikt:en:taxo#Latin|taxo]]'' မှ) ဆိုသည်မှာ ပြည်သူ့အသုံးစရိတ်အမျိုးမျိုးအတွက် ဘဏ္ဍာငွေ ဖြည့်တင်းရန် [[အစိုးရ]]အဖွဲ့အစည်းတရပ်ကအဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်က အခွန်ထမ်း (တစ်ဦးချင်း သို့မဟုတ် တရားဝင် အဖွဲ့အစည်း) ပေါ် စည်းကြပ်သတ်မှတ်သည့် မဖြစ်မနေပေးဆောင်ရသော ငွေကြေးအဖိုးအခ သို့မဟုတ် အခြားအသွင်ဆောင် လဲဗီးခွန်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/584578/taxation |title=Taxation |work=[[Britannica]] |author=Charles E. McLure, Jr. |accessdate=3 March 2015}}</ref> အခွန်ရှောင်ခြင်း သို့မဟုတ် အတိုက်အခံပြုခြင်းနည်းတူ ပေးဆောင်ရန် ပျက်ကွက်လျှင် ဥပဒေအရ အရေးယူနိုင်သည်။ အခွန်အခဆိုရာ၌ တိုက်ရိုက် နှင့် သွယ်ဝိုက်ခွန်များ ပါဝင်ပြီး ငွေကြေးဖြင့်ဖြစ်စေ တူညီသည့် လုပ်အားဖြင့်ဖြစ်စေ ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။ ပထမဆုံးအခွန်ကောက်ခံခြင်းကို [[ခရစ်တော်၊ ယေရှု|ခရစ်တော်]]မပေါ်မီ နှစ် ၃၀၀၀-၂၈၀၀ ဝန်းကျင်က ရှေး[[အီဂျစ်နိုင်ငံ]]၌ ကျင့်သုံးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

အများပြည်သူ သို့မဟုတ် ကတိကဝတ်ပြုထားသော နိုင်ငံ့လိုအပ်ချက်များ နှင့် အစိုးရလုပ်ငန်းဆောင်တာများ အတွက် ပေးချေနိုင်ရန် နိုင်ငံအများစုတွင် အခွန်စနစ်ရှိသည်။ အချို့နိုင်ငံများတွင် နှစ်စဉ်ပုဂ္ဂလိကဝင်ငွေပေါ် တရားသေရာခိုင်နှုန်းဖြင့်ကောက်ခံသော်လည်း အများစုမှာ နှစ်စဉ်ဝင်ငွေပမာဏပေါ်မူတည်သည်။ နိုင်ငံများစွာ၌ တစ်ဦးချင်း နှင့် ကော်ပိုရိတ်ဝင်ငွေများပေါ် အခွန်စည်းကြပ်သည်။ နိုင်ငံများ သို့မဟုတ် တဆင့်နိမ့်နယ်မြေများသည် ဓနခွန်ဓနခွန်၊ ၊အမွေခွန်၊ အမွေခွန်အိမ်ခြံမြေအခွန်၊ ၊ပဏ္ဍာခွန်၊ အိမ်ခြံမြေအခွန်ပိုင်ဆိုင်မှုပေါ်အခွန်၊ ၊ ပဏ္ဍာခွန် ၊ ပိုင်ဆိုင်မှုပေါ်အခွန် ၊ ရောင်းချမှုပေါ်အခွန် ၊ရောင်းချမှုပေါ်အခွန်၊ ဝင်ငွေခွန် သို့မဟုတ် စည်းကြပ်ခွန် တို့ကို ကောက်ခံလေ့ရှိသည်။

[[ဘောဂဗေဒ]]စကားရပ်အရ အခွန်ကောက်ခံခြင်းဆိုသည်မှာ အိမ်ထောင်စုများ သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းများထံမှ ကြွယ်ဝမှုများကို နိုင်ငံတော်သို့ လွှဲပြောင်းခြင်းဖြစ်သည်။ [[စီးပွားရေး|စီးပွါးရေး]]တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှု နှင့် [[စီးပွားရေး|စီးပွါးရေး]]ချောင်လည်မှုစီးပွားရေးချောင်လည်မှု မြင့်တက်ခြင်း နှင့် ကျဆင်းလာခြင်းစသည့် သက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အကျိုးဆက်အနေဖြင့် အခွန်ကောက်ခံခြင်းသည် အငြင်းအခုံပြုရသည့် ကိစ္စရပ်ဖြစ်သည်။