ဂျာမန်ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဂျာမန်ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံခေါ် အရှေ့ဂျာမနီနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတွင် စက်မှုအထွန်းကားဆုံးသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ၏အကျယ်အဝန်းမှာ စတုရန်းမိုင် ၄ဝ၆၄၆၄၀,၆၄၆ ရှိ၍ ၁၉၇၆ ခုနှစ် ခန့်မှန်းခြေအရ လူဦးရေ ၁၆၈၅ဝဝဝဝ၁၆၈၅၀၀၀၀ ရှိလေသည်။ မြို့တော်မှာ အရှေ့ဘာလင်မြို့ ဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့လွှတ်တော်သည် ၁၉၆ဝ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် အုပ်ချုပ်ရေး စနစ်ကို ပြောင်းလိုက်သည်။ ယင်းစနစ်အရ သမ္မတစနစ်ကို ပယ်ဖျက်၍ နိုင်ငံတော်ကောင်စီသည် အကြီးမြင့်ဆုံးသော အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်လာသည်။ ထိုကောင်စီ၏ ဥက္ကဋ္ဌသည် ဝေါ်လတာအူးဗရစ် ဖြစ်လေသည်။ အရှေ့ဂျာမနီမှ အနောက် ဂျာမနီသို့ ပြောင်းရွေ့ နေထိုင်သူများ အများအပြား ရှိခဲ့ရာ ၁၉၆၁ ခုနှစ် အရှေ့ဘာလင်နှင့် အနောက်ဘာလင် နယ်စပ်ကို၎င်း၊ အနောက်ဘာလင်နှင့် ဂျာမနီ ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတနိုင်ငံ၏ နယ်စပ်ကို၎င်း ဂျာမနီ ဒီမိုကရက်တစ် အာဏာပိုင်တို့က ပိတ်လိုက်ကြောင်း ကြေငြာသည်။

ဂျာမန်ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံသည် ၁၉၇ဝ၁၉၇၀ ပြည့် နှစ်ဦးပိုင်းမှ အစပြု၍ စက်မှုလုပ်ငန်းများကို ဇောက်ချ၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ကမ္ဘာ့စက်မှုနိုင်ငံကြီးများ၏ အဆင့်သို့မှီအောင် တက်လှမ်းနိုင်ခဲ့လေသည်။ ယခုအခါ ဂျာမန် ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတနိုင်ငံသည် နဝမမြောက် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး စက်မှုနိုင်ငံ ဖြစ်လာသည်။

လူတိုင်း အလုပ်လုပ်နိုင်ခွင့်ရှိသည်။ စက်ရုံအလုပ်ရုံများကို ပြည်သူပိုင်သည်ဆိုသော ပါတီမူဝါဒဖြင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအား တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်နေသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ဂျီဒီအာနိုင်ငံသည် ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် တန် ၄ဝ၆ဝဝဝ၄၀၆၀၀၀ ချိန်ရှိသည့် ကုန်တင်သင်္ဘော ၅၈ စင်းကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။ ဗော်လတစ်ပင်လယ် ကမ်းခြေရှိ ရော့စတော့၊ စထရာဆန့်နှင့် စီစမာမြို့များတွင် ခေတ်မီသင်္ဘောကျင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့သည့်အပြင် ဘွိုင်ဇင်းဘတ်၊ ရော့စတော့ စသည်နယ်မြေများတွင် ပြည်တွင်းသင်္ဘောကျင်းကိုလည်း တည်ဆောက်လုပ်ကိုင်လျက် ရှိလေသည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ် မက္ကဆီကို အိုလင်းပစ်တွင် အရှေ့ဂျာမနီအား ကစားသမားအဖွဲ့သည် စတုတ္ထနေရာကို ရခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ် မြူးနစ်အိုလင်းပစ်တွင် တတိယနေရာသို့ တက်လာနိုင်ကာ ၁၉၇၆ ခုနှစ် မွတ်ထရီယယ် အိုလင်းပစ်၌ တတိယနေရာကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈ဝ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် မော်စကိုအိုလင်းပစ်၌ ဒုတိယနေရာသို့ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့လေသည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးရေကူးပြိုင်ပွဲနှင့် အမျိုးသား အမျိုးသမီး ပြေးခုန်ပစ်ပွဲ၌ ပို၍ ထူးချွန်ခဲ့ကြသည်။

ဂီလွန်းဇနီးမောင်နှံသည် ဝန်ကြီးချုပ် ဝီလီဗရန့်ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့စေရအောင် ဖန်တီးသူများဖြစ်သည်ဟု စွဲချက်အတင်ခံရသူများ ဖြစ်သည်။<ref>စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ်၊ (၁၉၈၁)</ref> ဂျာမန်ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတနိုင်ငံသည် ဂျာမန်ဆိုရှယ်လစ် ညီညွတ်ရေးပါတီ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် စီမံကိန်း စီးပွားရေးစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ၁၉၇၉-၁၉၈ဝ၁၉၈၀ ခုနှစ် ၅နှစ်စီမံကိန်းတွင် စက်မှုထုတ်လုပ်ငန်းကို အနည်းဆုံး ၃၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ အများဆုံး ၃၆ ရာခိုင်နှုန်း တိုးထုတ်ရန် သတ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ အလုပ်သမားများ၏ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကိုလည်း ၃ဝ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြှင့်ရန် ရည်မှန်းချက်ပြုထားခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သည့် စက်မှုလုပ်ငန်းသည် သတ်မှတ်ချက်ထက်ပို၍ အောင်မြင်သည်ဟု နိုင်ငံအကြီးအကဲဖြစ်သူ အဲရစ်ဟွန်နက်ကာက ၁၉၈၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့က ပြန်လည်သုံးသပ်ယင်း ပြောကြားသည်။ စီးပွားရေးအခြေအနေ မဆိုးရွားခြင်းသည် ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကောင်းသောကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။

ဂျီဒီအာနိုင်ငံသည် ဆိုဗီယက်ယူနီယံနှင့် စီးပွားရေးစာချုပ်ကို ၁၉၇၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့တွင် ချုပ်ဆိုသည်။ ထိုစာချုပ်တွင် ချစ်ကြည်ရေး၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးနှင့်အပြန်အလှန် ကူညီရေးတို့ ပါဝင်သည်။ ၁၉၇၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ယခင်စာချုပ်ထက်ပို၍ တိကျနက်ရှိုင်းသော စာချုပ်ချုပ်ကြပြန်သည်။ ထိုစာချုပ်တွင် စက်မှုလုပ်ငန်းကို ဖွံ့ဖြိုးစေခြင်းနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ပါရှိရာ ၁၉၉ဝ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်ထိ တည်နေမည့်စာချုပ်ဖြစ်သည်။ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး စာချုပ်အရ၊ ဂျီဒီအာအမျိုးသား သုတေသနပြုသူ ၁ဝဝဝ၁၀၀၀ သည် ဆိုဗီယက်ယူနီယံသို့ ပညာသင်ရန် သွားရောက်ကြသည်။ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ဆိုဗီယက်သုတေသနပညာရှင် ၅ဝဝဝ၅၀၀၀ သည် ဂျီဒီအာသို့ ရောက်ရှိလာကြသည်။

၁၉၇ဝ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် နိုင်ငံအကြီးအကဲ ဖြစ်သော ဝီလီဗရန့်ချမှတ်ခဲ့သည့် အော့ပိုလစ်တစ်မူအရ နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်လာခဲ့ရာ ၁၉၇၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် သံတမန် ဆက်သွယ်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ချုပ်ဆိုခဲ့သည့် စာချုပ်ဖြင့် ကီလိုမီတာ ၁၃ဝဝ၁၃၀၀ ရှည်သည့် နယ်နိမိတ်ကို သတ်မှတ်နိုင်ခဲ့သည်။

အကျယ်အဝန်း။ ။၄ဝ၆၄၆။။၄၀၆၄၆။

လူဦးရေ။ ။၁၆၈ဝဝဝဝဝ။။၁၆၈၀၀၀၀၀။

အနောက်ဂျာမနီရှိ ဆွေမျိုးများနှင့်တွေ့လိုသူ ၃ဝဝဝ၃၀၀၀ ကိုလည်း တွေ့ဆုံသွားလာခွင့်ပြုလိုက်သည်။ ထိုအတွက် အနောက်ဂျာမနီက ဒေါ်လာငွေ ၄၅ သန်းတုံ့ပြန် ကူညီသည်။ အနောက်ဂျာမနီထံမှ နှစ်စဉ်ဒေါ်လာ သန်း ၃ဝဝ၃၀၀ ကျော်ကို အတိုးမဲ့ချေး ငှားရယူနိုင်ခဲ့သည်။ ချစ်ကြည်မှုအနေဖြင့် အနောက်ဂျာမနီ ဝန်ကြီးချုပ် မစ္စတာ ရှမစ်သည် ဂျီဒီအာသို့ ၁၉၈၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အလည်အပတ်ရောက်ရှိကာ မစ္စတာဟွန်နက်ကာနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးသည်။ မစ္စတာရှမစ်၏ ခရီးစဉ်သည် နှစ်ကြိမ်ရွှေ့ဆိုင်းပြီးမှ ထွက်လာသော ခရီးစဉ်ဖြစ်သည်။ အာဖဂနိစတန်နိုင်ငံသို့ ဆိုဗီယက်တပ်များ ဝင်ရောက်လာစဉ်ကတစ်ကြိမ်၊ ပိုလန်အရေး အခင်းဖြစ်ပွားစဉ်ကတစ်ကြိမ် ရွှေ့ဆိုင်းရခြင်းဖြစ်သည်။ အနောက်ဂျာမနီသို့ ဆိုဗီယက်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပို့ရာတွင် အရှေ့ဂျာမနီကိုဖြတ်၍ ပို့ရမည်ဖြစ်ရာ အရှေ့ဂျာမနီ၏ အကူအညီကို ယူရမည်ဖြစ်သည်။

ပိုလန်အရေးအခင်းတွင် မစ္စတာဟွန်နက်ကာ အစိုးရသည် ပိုလန်အစိုးရဘက်က ရပ်တည်သည်။ ပိုလန် သွေးစည်းခိုင်မာရေးအဖွဲ့ဝင်တို့ လှုပ်ရှားနေစဉ် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများမှ ခရီးသည်များအား ပိုလန်သို့ မဝင်နိုင်စေရန် နယ်စပ်များကို ၁၉၈ဝ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်က ပိတ်ထားခဲ့သည်။

ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများဖြစ်ပေါ်တိုး တက်နေသည့်အလျောက် ဩစတြီးယားနိုင်ငံနှင့်နယ်စပ်တစ်လျှောက်ရှိ မိုင် ၁၆ဝ၁၆၀ ရှည်သော သံဆူးကြိုးအကာအရံ၏ထက်ဝက်နီးပါးကို ၁၉၈၉ ခုနှစ် မေလတွင် ဖျက်သိမ်းပေးခဲ့သောအခါ ဂျာမန်ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ (အရှေ့ဂျာမနီ) မှပြည်သူအများအပြားတို့ ဂျမနီပြည်ထောင်စု သမ္မတနိုင်ငံ (အနောက်ဂျာမနီ) သို့ ဩဂုတ်လဆန်းမှစ၍ ထွက်ပြေးလာသည့်ဖြစ်ရပ်များ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ဩစတြီးယားနိုင်ငံက အရှေ့ဂျာမန်သားတို့အတွက် ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာ မလိုသောကြောင့် ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အရှေ့ဂျာမန်နိုင်ငံသား ၆ဝဝဝ၆၀၀၀ ကျော်သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံမှ တစ်ဆင့်အနောက်ဂျာမနီသို့ သွားရန် ဩစတြီးယားနိုင်ငံကို တရားမဝင်ဖြတ်ကျော်သွားပြီး ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ အရှေ့ဂျာမနီ အစိုးရကနိုင်ငံသားများ ပြည်ပသို့ထွက်မသွားစေရန် ၁၉၆၁ ခုနှစ်ကဘာလင်တံတိုင်ကြီးကို တည်ဆောက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ထိုသို့နိုင်ငံသားများ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ထွက်ပြေးခြင်းသည် ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်သည်။

နယူးဖိုရမ်(နွိုင်းယက်စ်ဖိုရွမ်) အမည်ရှိအတိုက်အခံ အုပ်စုတစ်စုသို့ အာဏာရကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး စိတ်ဓာတ်ရှိသူတို့ ကူးပြောင်းသွားကြသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ၂၅ ရက်နေ့တွင် နယူးဖိုရမ်အဖွဲ့အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ရသည်။ အစိုးရက နယူဖိုရမ်သည်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေနှင့် မညီကြောင်း၊ အစိုးရကိုဆန့်ကျင်သော အဖွဲ့ဖြစ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့သဖြင့် ထိုသို့အစည်းအဝေး ခေါ်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍အစိုးရနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်တောင်းဆိုသည့် နယူးဖိုရမ်၏ပန်းကြားလွှာကို နိုင်ငံတစ်ဝန်လုံးမှ အရှေ့ဂျာမနီနိုင်ငံသား ၄၂ဝဝ၄၂၀၀ ကျော်က လက်မှတ်ထိုး ထောက်ခံ၍တင်ပြခဲ့သည်။

ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု၊ ပိုလန်နှင့် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတို့၌ လုပ်ဆောင်နေသော နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမျိုး အရှေ့ဂျာမနီ၌ မလိုအပ်ဟူ၍အခိုင်အမာပယ်ချနေသော အစိုးရကနယူးဖိုရမ်၏ လှုပ်ရှားမှုများချက်ချင်း ရပ်ဆိုင်းပစ်ရန် ၁၉၈၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် တားမြစ်ခဲ့သည်။ ထိုနေ့တွင်ပင် လိုက်ပဇစ်မြို့၌ ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်ပွားရာ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်လည်းကောင်း၊ နယူးဖိုရမ်ကိုလွတ်လပ်သော အဖွဲ့အစည်း အဖြစ်တရားဝင်ခွင့်ပြုရန်လည်းကောင်း တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ နောက်ထပ်အရှေ့ဂျာမန်နိုင်ငံသား ၆၃ဝဝ၆၃၀၀ ခန့်သည်လည်း အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် အနောက်ဂျာမနီသို့ အထူးမီးရထားများဖြင့် ထွက်သွားကြပြန်သည်။ ချက်ကိုစလိုဗက်ကီးယားနိုင်ငံ ပရာဟာမြို့နှင့် ပိုလန်နိုင်ငံ ဝါဆောမြို့တို့ရှိ အနောက်ဂျာမနီသံရုံးတို့၌ အရှေ့ဂျာမန်နိုင်ငံသားများ စုပြုံသောင်တင်နေခြင်းကို အဆုံးသတ်စေရန် အရှေ့ဂျာမနီအစိုးရက ယင်းအထူးရထားများကို စီစဉ်ပေးရခြင်းဖြစ်သည်။

သား ၇၆ဝဝ၇၆၀၀ ခန့်သည် ''လွတ်လပ်ရေးရထားများ'' ဟုခေါ်သောမီးရထားများဖြင့် အနောက်ဂျာမနီသို့ ရောက်သွားကြပြန်ရာ အရှေ့ဂျာမနီနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားသူပေါင်း ၅ဝဝဝဝ၅၀၀၀၀ နီးပါးထိ များပြားလာခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် လိုက်ပဇစ်မြို့၌ဆန္ဒပြသူ ၇ဝဝဝဝ၇၀၀၀၀ ထိရှိလာသည်။

အတိုက်အခံအုပ်စုများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို အရှေ့ဂျာမနီခေါင်းဆောင် အဲရစ်ဟွန်နက်ကာက ထိုနေ့တွင် ပင်ပယ်ချသည်။ ထိုအုပ်စုများသည် ''ဆိုရှယ်လစ်စနစ်၏ ရန်သူများဖြစ်သည်''ဟု ကွန်မြူနစ်ပါတီ အာဘော်သတင်းစာက တိုက်ခိုက်ရေးသားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင်အင်အား ၁၅,ဝဝဝ၀၀၀ ရှိနေပြီဖြစ်သော နယူးဖိုရမ်အဖွဲ့ကို အဓိကထား၍ တိုက်ခိုက်ရေးသားခဲ့သည်။ ထိုအတောအတွင်း အရှေ့ဂျာမနီနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းရှိ သေးငယ်သော ပလောယင်မြို့လေး၌ပင် လူ ၁ဝ၁၀,ဝဝဝ၀၀၀ ထိပါဝင်သော ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်ပွားလာသည်အထိ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး တောင်းဆိုဆန္ဒပြပွဲများ ကျယ်ပြန့်လာသည်။ အရှေ့ဂျာမနီနိုင်ငံ သမိုင်းတွင်အင်အားအကြီးမားဆုံးသော ဆန္ဒပြပွဲများဖြစ်ပွားနေစဉ် အောက်တိုဘာလ၁၈ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံ၏ ဦးဆောင်ပါတီဖြစ်သော အက်စ်အီးဒီ၏အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အဲရစ်ဟွန်နက်ကာသည် ရာထူးမှနုတ်ထွက်သွားရတော့သည်။ အက်စ်အီးဒီ ဗဟိုကော်မတီက အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးသစ်အဖြစ် အဲဂွန်ခရင့်ဇ်ကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်သည်။

အက်စ်အီးဒီ ပါတီခေါင်းဆောင်က ''ကာလကြာမြင့်စွာ''ကျင့်သုံးလာသော လျှို့ဝှက်ထိမ်ချန်မှု''သည် ဆုံးခန်းတိုင်သွား''ပြီးဟု အောက်တိုဘာလ ၂ဝ ရက်နေ့တွင် အေဒီအင်သတင်းစာက ကြေညာသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အဆိုးရွားဆုံးသော နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်ရန် အများပြည်သူတို့ ဆန္ဒဖော်ထုတ်တင်ပြ ဆွေးနွေးခွင့်နှင့် ခရီးသွားခွင့်တို့နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ချုပ်ချယ်မှုများလျှော့ပေးမည်၊ ဆိုင်များတွင်စားသုံးကုန်များ ပိုမိုဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးမည်ဟု အောက်တိုဘာလ ၂ဝရက်နေ့တွင်အက်စ်အီးဒီ၂၀ ရက်နေ့တွင်အက်စ်အီးဒီ ပါတီက ကြေညာသည်။ နိုင်ငံ၏လူဦးရေ ၁၆ ဒသမ ၆ သန်းအနက် ၁၂ဝဝဝဝ၁၂၀၀၀၀ တို့ ၁၉၈၉ ခုနှစ်အတွင်း နိုင်ငံမှ ထွက်သွားခဲ့ခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းများကို ရှာဖွေ၍ ပြုပြင်သွား ပြည်သူတို့၏ ယုံကြည်မှု ပြန်လည်ရရှိရန်ကြိုးပမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာသွားသူတို့အနက် ၆ဝဝဝဝ၆၀၀၀၀ ခန့်သည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ဆောင်နေကြသော အရှေ့အုပ်စုဝင် နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ပိုလန်နှင့်ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတို့မှတစ်ဆင့် ထွက်သွားခြင်းဖြစ်၍ ထိုသူတို့ ကိုဟွန်နက်ကာမပြုတ်ကျမီက သစ္စာဖောက်များဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့သော်လည်း ခရင့်ဇ်၏လက်ထက်တွင် ထိုသူတို့ပြန်လာလျှင် ကြိုဆိုမည်ဟုကြေညာခဲ့သည်။ ခရင့်ဇ်အား ကတိအတိုင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ရန်တောင်းဆိုသော ဆန္ဒပြပွဲများ ၁၉၈၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်နေ့ တွင်ထပ်မံဖြစ်ပွားသည်။

၁၉၅၃ ခုနှစ်ဇွန်လက အလုပ်သမား အရေးအခင်းတစ်ရပ်ကို နှိမ်နင်းခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အဆိုးရွားဆုံးသော လူထုအုံကြွမှုဖြစ်သည်။ အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် နယူးဖိုရမ်အဖွဲ့၌ လက်မှတ်ရေးထိုး ထောက်ခံပါဝင်သူပေါင်း ၂၆ဝဝဝ၂၆၀၀၀ ကျော်ရှိလာသည်။

အက်စ်အီးဒီပါတီ ပေါ်လစ်ဗျူရိုသည် စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမည့် အစီအစဉ်များနှင့်ပါတီခေါင်းဆောင်ပိုင်း အသစ်ပြင်ဆင်ခန့်ထားသည့် အစီအစဉ်များကို နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့တွင်ထုတ်ပြန် ကြေညာသည်။ ထိုအချိန်တွင် မြို့ကြီးအားလုံး၌နေ့စဉ်ပင် ဆန္ဒပြပွဲများပေါ်ပေါက်ကာ လွတ်လပ်သောရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရေးကိုပါ တောင်းဆိုလာပြီဖြစ်သည်။ နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် လိုက်ပဇစ်မြို့ပါတီ အကြီးအကဲ ဟို့စ်ထ်ရှူးမန်းနုတ်ထွက်သွားခဲ့သည်။ အသက် ၇၅ နှစ်အရွယ်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ဝီလီစတို့ဖ်ခေါင်း ဆောင်၍ ဝန်ကြီး ၄ဝ၄၀ ခန့် ပါဝင်သည့်အစိုးရအဖွဲ့တစ်ထဖွဲ့လုံးသည် နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့တွင် အက်စ်အီးဒီ ပါတီခေါင်းဆောင် အဲဂွန်ခရင့်ဇ်က 'ဈေးကွက်ဦးစား

ပေးသော ဆိုရှယ်လစ်စီမံကိန်း စီးပွားရေး' ဖြင့်ပို့ကုန်များကို တိုးမြှင့်၍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမည်ဟု လည်းကောင်း၊ ဗျူရိုကရေစီကြိုးနီစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းမည်ဟု လည်းကောင်းကတိပြုသည်။ ယင်းပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီစဉ်အရ အထောက်အပံ့များကိုလည်း ဖျက်သိမ်းမည်ဟုဆိုသည်။ စားနပ်ရိက္ခာ၊ အခကြေးငွေနှင့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအထောက်အပံ့များသည် ၁၉၈၈ ခုနှစ် ဘတ်ဂျက်ဒေါ်လာသန်းပေါင်း ၁၃၅ဝဝဝ၁၃၅၀၀၀ ၏ ငါးပုံ တစ်ပုံကျော်ကျော်ရှိခဲ့သည်။

အရှေ့ဂျာမနီအစိုးရသည် အနောက်ဂျာမနီနှင့် နယ်စပ်တစ်လျှောက်ကို ၁၉၈၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင်ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ အရှေ့ဘာလင် မြို့တစ်မြို့တည်းပင် နယ်စပ်ဖြတ်သန်းရန် နေရာကိုးနေရာကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ ထိုနေ့မှစ၍သုံးရက်အတွင်းတွင် အနောက်ဂျာမနီသို့ သွားရောက်လည်ပတ်လိုသူ ၃ ဒသမ ၄ သန်းကို ဗီဇာထုတ်ပေးခဲ့သည်။ အနောက်ဂျာမနီသို့ သွားသည့်ကားများသည် ကီလိုမီတာ ၄ဝ၄၀ ထိ ရှည်လျားစွာတန်းစီလျက်နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့ကြသည်။ နိုဝင်ဘာလ ၁၂ရက်နေ့တွင် အရှေ့ဘာလင်မြို့ တော်ဝန်သည် ဘာလင်တံတိုင်းကိုဖြို၍ဖွင့်ထားသော နေရာမှ တစ်ဆင့်အနောက်ဂျာမနီ အတွင်းသို့ဝင်ကာ အနောက်ဘာလင် မြို့တော်ဝန်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့တွင် အနောက်ဂျာမနီ သမ္မတ ရစ်ချတ်ဖွန် ဗိုက်ဆက်ကာသည် အရှေ့ဂျာမနီသို့ ဝင်ကာ တစ်ချိန်က 'သေမင်းလမ်းကြား' ဟုအမည်ကျော်သောနယ်မြေအတွင်းတွင် အရှေ့ဂျာမနီ အဆင့်မြင့် တပ်မတော်အရာရှိတစ်ဦး နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ အရှေ့ ဂျာမနီအစိုးရသည် နယ်စပ်ကို ဖွင့်ပေးရာတွင်မီတာ ၂ဝ၂၀ အထိသာကျယ်သော 'သေမင်းလမ်းကြား' မှထွက်သွားမည့်သူများကို ပစ်ခတ်ခြင်းမပြုရန် အမိန့်ပေးခဲ့ခြင်းကြောင့် 'သေမင်းလမ်းကြား' သည် အရှေ့နှင့်အနောက်ကိုခြားထားသော 'သံကန့်လန့်ကာ'၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်ဟုမဆိုနိုင်တော့ချေ။