ဝီကီပီးဒီးယား

ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု သမ္မတနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်
← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်းပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု
Content deleted Content added
မြင်ကွင်းဝီကီစာသား
စာလုံးပေါင်း ပြင်ခဲ့သည်, သဒ္ဒါပြင်ခဲ့သည်
စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် app တည်းဖြတ် အန်းဒရွိုက် app တည်းဖြတ်
အရေးမကြီး Reverted 4 edits by Kyaw Zin Win(KT) (talk) to last revision by NayiMuu. (TW)
စာတွဲ: နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခြင်း
စာကြောင်း ၁၀ -
| အကြီးဆုံးမြို့ =
| အကြီးဆုံးပြည်နယ် =
| ဧရိယာ = 22၂၂,402၄၀၂,200၂၀၀ စတုရန်း ကီလိုမီတာ (8၈,649၆၄၉,538၅၃၈ စတုရန်းမိုင်) (1991၁၉၉၁)
| ဧရိယာအဆင့် =
| ဧရိယာရေရာခိုင်နှုန်း =
စာကြောင်း ၁၉ -
| စံတော်ချိန်ဇုန် =
| ရုံးသုံးဘာသာများ =
| လူဦးရေ = 293၂၉၃,047၀၄၇,571၅၇၁ (1991၁၉၉၁)
| လူဦးရေအဆင့် =
| လူဦးရေအထူ = 13၁၃.1၁ / စတုရန်းကီလိုမီတာ
| လူဦးရေအထူအဆင့် =
| လူမျိုးများ =
စာကြောင်း ၂၇ -
| ပွဲများ =
| အမျိုးအစား =
| ခေါင်းဆောင်_ရာထူး(၁) = 1922၁၉၂၂-24၂၄ (ပထမဆုံး)
| ခေါင်းဆောင်_အမည်(၁) = [[လီနင်|ဗလာဒီမာ လီနင်]]
| ခေါင်းဆောင်_ရာထူး(၂) = 1985၁၉၈၅-1991၁၉၉၁ (နောက်ဆုံး)
| ခေါင်းဆောင်_အမည်(၂) = [[မီခေးလ် ဂေါ်ဘာချော့]]
| ထူထောင်ရေး_အမည်(၁) = တည်ထောင်ခြင်း
| ထူထောင်ရေး_ခုနှစ်(၁) = [[30၃၀ ဒီဇင်ဘာ]] [[1922၁၉၂၂]]
| ထူထောင်ရေး_အမည်(၂) = ပြိုကွဲခြင်း
| ထူထောင်ရေး_ခုနှစ်(၂) = [[26၂၆ ဒီဇင်ဘာ]] [[1991၁၉၉၁]]
| ထူထောင်ရေး_အမည်(၃) =
| ထူထောင်ရေး_ခုနှစ်(၃) =
စာကြောင်း ၄၈ -
| HDI_အဆင့် =
| ဗဟိုဘဏ် =
| ငွေ =ရူဘယ်
| အထိမ်းအမှတ်များ =
| ISO 3166-1 =
| cctld = .su
| calling_code = +7၇
}}
 
ဆိုဗီယက်ယူနီယံဟု၎င်း၊ [[ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု]]ဟု၎င်း၊ အတိုကောက်အားဖြင့် ခေါ်ဝေါ်နေကြသည့် '''ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုသမ္မတနိုင်ငံ'''ကို ယခုတိုင် [[ရုရှားနိုင်ငံ]]ဟု အချို့က ခေါ်ဝေါ်နေကြသေးသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကျယ်ဝန်းဆုံးနိုင်ငံဖြစ်၍ ကမ္ဘာ့ကုန်းမြေ၏ ခြောက်ပုံတစ်ပုံ ရှိသည်။ လူမျိုးပေါင်းလည်း 170၁၇ဝ ကျော် နေထိုင်လျက် ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံကြီးတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(11၁၁)</ref>
 
 
ဆိုဗီယက် ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတနိုင်ငံ (USSR, Russian: Сою́з Сове́тских Социалисти́ческих Респу́блик, tr. Soyuz Sovietskikh Sotsialisticheskikh Respublik IPA: [sɐˈjus sɐˈvʲetskʲɪx sətsɨəlʲɪˈstʲitɕɪskʲɪx rʲɪsˈpublʲɪk] အတိုကောက် СССР, SSSR) ကို အများအားဖြင့် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုဟု ရည်ညွှန်းသုံးစွဲလေ့ ရှိကြပြီး 1922၁၉၂၂ ခုနှစ်မှ 1991၁၉၉၁ ခုနှစ် အထိ ယူရေးရှား ကုန်းမြေပေါ်တွင် တည်ရှိခဲ့သော ဆိုရှယ်လစ် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ဒေသခံများ ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲသော အမည်မှာ ဆိုယု (ပြည်ထောင်စု) ဟူ၍ ဖြစ်သည်။
 
ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုသည် 1990၁၉၉၀ ခုနှစ်အထိ ကွန်မြူနစ် ပါတီက ကြီးစိုးသော တစ်ပါတီ စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ 1956၁၉၅၆ ခုနှစ် အထိ နိုင်ငံပေါင်း 15၁၅ နိုင်ငံ ပါဝင်သော ဆိုဗီယက် သမ္မတနိုင်ငံများ၏ ပြည်ထောင်စု ဖြစ်ခဲ့ပြီး မြို့တော်မှာ မော်စကိုမြို့ ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ဗဟိုအစိုးရမှ ချုပ်ထိန်းသော စီးပွားရေး စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။
 
[[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]]အတွင်းတွင်လည်း နာဇီတို့နှင့် ရင်ဆိုင်ရာတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ပြီး၊ စစ်အပြီးတွင် ဖြတ်သန်းရသော စစ်အေးတိုက်ပွဲ ကာလတစ်လျှောက်တွင်လည်း ပြိုင်ဖက်ဖြစ်သည့် မဟာအင်အားကြီးနိုင်ငံ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဆက်လက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခဲ့သည်။ စစ်အပြီးတွင် တည်ထောင်သည့် [[ကုလသမဂ္ဂ|ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့]]တွင်လည်း ဦးဆောင်တည်ထောင်သူအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ အရှေ့ဥရောပ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ မြောက်အာဖရိက၊ အလယ်အာရှ၊ တောင်အာရှနှင့် လက်တင်အမေရိကဒေသများရှိ နိုင်ငံများတွင် ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ပြန့်ပွားတည်မြဲရေးအတွက် နည်းလမ်းစုံသုံးကာ ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် မှားယွင်းအားနည်းသော ဗဟိုမှချုပ်ကိုင်သည့် စီမံကိန်းပုံစံ စီးပွားရေးစနစ်ကြောင့်လည်းကောင်း၊ အာဏာရှင်ဆန်ဆန် ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုများကြောင့် လည်းကောင်း 1991ခုနှစ်တွင်၁၉၉၁ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စုအတွင်းပါဝင်သော ပြည်နယ်များမှ နိုင်ငံ 15နိုင်ငံအဖြစ်၁၅နိုင်ငံအဖြစ် ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် ခွဲထွက်ကြသဖြင့် ဆိုဗိယက် ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲလေသည်။ ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲပြီးနောက်တွင် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု၏ ရပိုင်ခွင့်၊ ခံစားခွင့်၊ ဆက်ခံခွင့်အာဏာများကို အကြီးဆုံးခွဲထွက်ပြည်နယ်ဖြစ်သည့် [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား ဖယ်ဒရေးရှင်း နိုင်ငံ]]မှ ဆက်ခံရယူခဲ့သည်။ ▼
 
▲[[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]]အတွင်းတွင်လည်း နာဇီတို့နှင့် ရင်ဆိုင်ရာတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ပြီး၊ စစ်အပြီးတွင် ဖြတ်သန်းရသော စစ်အေးတိုက်ပွဲ ကာလတစ်လျှောက်တွင်လည်း ပြိုင်ဖက်ဖြစ်သည့် မဟာအင်အားကြီးနိုင်ငံ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဆက်လက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခဲ့သည်။ စစ်အပြီးတွင် တည်ထောင်သည့် [[ကုလသမဂ္ဂ|ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့]]တွင်လည်း ဦးဆောင်တည်ထောင်သူအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ အရှေ့ဥရောပ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ မြောက်အာဖရိက၊ အလယ်အာရှ၊ တောင်အာရှနှင့် လက်တင်အမေရိကဒေသများရှိ နိုင်ငံများတွင် ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ပြန့်ပွားတည်မြဲရေးအတွက် နည်းလမ်းစုံသုံးကာ ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် မှားယွင်းအားနည်းသော ဗဟိုမှချုပ်ကိုင်သည့် စီမံကိန်းပုံစံ စီးပွားရေးစနစ်ကြောင့်လည်းကောင်း၊ အာဏာရှင်ဆန်ဆန် ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုများကြောင့် လည်းကောင်း 1991ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စုအတွင်းပါဝင်သော ပြည်နယ်များမှ နိုင်ငံ 15နိုင်ငံအဖြစ် ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် ခွဲထွက်ကြသဖြင့် ဆိုဗိယက် ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲလေသည်။ ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲပြီးနောက်တွင် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု၏ ရပိုင်ခွင့်၊ ခံစားခွင့်၊ ဆက်ခံခွင့်အာဏာများကို အကြီးဆုံးခွဲထွက်ပြည်နယ်ဖြစ်သည့် [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား ဖယ်ဒရေးရှင်း နိုင်ငံ]]မှ ဆက်ခံရယူခဲ့သည်။
 
== ကိုးကား ==
"https://my.wikipedia.org/wiki/ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု_သမ္မတနိုင်ငံ" မှ ရယူရန်