သိပ္ပံပညာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
'''သိပ္ပံ''' (လက်တင်ဘာသာအရ "scientia" , အဓိပ္ပာယ် " ဗဟုသုတ " လို့ခေါ်သည်။) သည် မည်သည့် စနစ်ကျသော အသိပညာ သို့မဟုတ် လက်တွေ့နည်းစဉ် ကိုမဆို ရည်ညွန်းပြီး ၎င်းတို့ဖြင့် ကြိုတင်တွက်ချက်ထားသော သေချာသော ဖြစ်ရပ် သို့ရအောင် စွမ်းဆောင်နိူင်သည်။ သိပ္ပံ ဟူသည် လေ့လာစမ်းသပ်မှုများမှ ထွက်လာသော လက်တွေ့ နည်းပညာ ပင်ဖြစ်သည်။
 
ပို၍တင်းကျပ်သော ယခုခတ်အမြင်တွင် သိပ္ပံသည် [[သိပ္ပံ နည်းစဉ်]] (scientific method) ကို အခြေခံ၍ ရရှိလာသော အသိပညာနှင့် [[သုသေသန]] မှ ရလာသော အသိပညာများကို စုစည်းထားခြင်းဟု မြင်သည်။ ဤတွင် ဖေါ်ပြသော သိပ္ပံမှာ [[လက်တွေ့ သိပ္ပံ]] (experimental science) ဟုခေါ်ပြီး လူသားတို့[[လူ|လူသား]]တို့ လိုလားချက်အတွက် အသုံးပြုသော [[အသုံးချ သိပ္ပံ]] (applied science) လဲ ရှိသေးသည်။
 
သိပ္ပံသည် စနစ်ကျသော သုသေသနများမှ နားလယ်လာသည့် အသိပညာများ ဆက်ဆက်တိုးနေသော မပြီးဆုံးနိူင်သည့် ကြိုးပမ်းမှု့ပင်ဖြစ်သည်။ တမင် ထိမ်ချုပ်ထားသော လက်တွေ့ပြုရပ်များကို သုံး၍ [[သိပ္ပံပညာရှင်]]များသည် သဘာဝ သို့မဟုတ် လူမှု ဖြစ်စဉ်များကို တိုင်းတာပြီး ရလဒ်များကို သိမ်းစည်းကာ ထပ်မံ တွက်ချက်မှုများပြုပြီး မည်သို့ကြောင့်ဖြစ်ပျက်သည်ကို [[သီအိုရီ]]များ သုံး၍ ရှင်းလင်းသည်။ ၎င်းတွင် [[အဆိုပြုချက်]] (hypothesis) များပါရှိပြီး၊ ၎င်းအဆိုပြုချက်ကို ထိမ်ချုပ်ထားသော လက်တွေ့ပြုရပ်များသုံး၍ စမ်းစစ်သည်။
စာကြောင်း ၄၄ -
 
==သိပ္ပံပညာရှင်==
သိပ္ပံပညာရှင်ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ သိပ်ကို ကျယ်ပြန့်ပါတယ်။ အငြင်းပွားစရာတွေလဲ အများကြီးရှိပါတယ်။ ရုရှက[[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှ]]က သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်က သူ့ကျောင်းသားများကို ရှင်းပြဘူးပါတယ်။ သိပ္ပံပညာရှင်ဆိုတာ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် နံမည်တပ်ပေးလို့ မရဘူး။
အခြားပညာရှင်များက လက်ခံ အသိအမှတ်ပြုပြီး အများသဘောတူ စတင်ခေါ်ဆိုကြခြင်းသာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဆိုလိုတာက သိပ္ပံနဲ့ ပီအိပ်ချ်ဒီ ရထားရုံနဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်လို့ ခေါ်ဆိုဖို့ ခက်တယ်ဆိုတာပါပဲ။