ဝီကီပီးဒီးယား

တင်ဇင်းနော်ဂေး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်
← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်းပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု
Content deleted Content added
မြင်ကွင်းဝီကီစာသား
အရေးမကြီး တင်ဇင်းနော်ဂ​ေး မှ တင်ဇင်းနော်ဂေး သို့ စာမျက်နှာကို ပြန်ညွှန်းချန်မထားဘဲ Ninjastrikers က ရွှေ့ခဲ့သည်: typo
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox mountaineer
တင်ဇင်းနော်ဂ​ေးသည် [[နီပေါလူမျိုး|နီပေါလ်လူမျိုး]] [[တောင်တက်သမား]] တစ်ယောက် ဖြစ်သည်။ ၁၉၅၃-ခုနှစ်တွင် [[အင်္ဂလိပ်လူမျိုး]] [[အက်ဒမန်ဟီလာရီ]] နှင့်အတူ ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး [[ဧဝရက်တောင်]]ကို တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပြီး စံချိန်တင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၃-ခုနှစ်၊ မေလ၊ ၂၉-ရက်နေ့ နံနက် (၁၁)နာရီခွဲတွင် တင်ဇင်းနော်ဂေးနှင့် အက်ဒမန်ဟီလာရီတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမြင့်ဆုံး တောင်ထွတ်ဖြစ်သည့် ဧဝရက်တောင်ထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြသော ပထမဆုံး လူသားများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ▼
| name = တင်ဇင်းနော်ဂေး
| image = {{multiple image|caption_align=center|header_align=center|align = center|direction = vertical|width = 200|image1 = Tenzing Norgay (cropped).jpg|image2 = Tenzing Norgay signature.svg}}
| caption = ဆွီဒင်ရောက် နော်ဂေး (၁၉၆၇)
| birth_name = Namgyal Wangdi
| main_discipline = တောင်တက်သမား
| birth_date = {{Birth date|1914|5|29|df=yes}}
| birth_place = Khumbu, Solukhumbu District, Sagarmatha Zone, နီပေါနိုင်ငံ
| death_date = {{death date and age|1986|5|9|1914|5|29|df=y}} <!-- see below for discussion of birth date -->
| death_place = Darjeeling, အနောက်ဘင်္ဂလားပြည်နယ်၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ
| nationality = နီပေါ၊ အိန္ဒိယ <!-- Please do not change -- (see source at http://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Racerx11/Archive_1#Tenzing_Noray.27s_citizenship)-->
| start_age = ၁၉ နှစ်
| start_discipline = Porter
| notable_ascents = ဧဝရတ်တောင်သို့ ပထမဆုံးတက်ရောက်နိုင်သူ (၁၉၅၃)
| partnerships = အက်ဒမန်ဟီလာရီ
| spouse = Dawa Phuti (၁၉၃၅–၁၉၄၄; သူမ ကွယ်လွန်ချိန်ထိ)<br />Ang Lahmu (၁၉၄၅–၁၉၆၄; သူမ ကွယ်လွန်ချိန်ထိ)<br />Dakku (m. ? – ၁၉၈၆; သူ ကွယ်လွန်ချိန်ထိ )
| children = Nima Dorje, Pem Pem, Nima, Jamling, Norbu, Deki and Dhamey
| grandchildren = Tenzing Norgay Trainor
}}
▲တင်ဇင်းနော်ဂ​ေးသည်'''တင်ဇင်းနော်ဂေး''' ({{lang-en|Tenzing Norgay}}; {{IPAc-en|'|t|ɛ|n|s|ɪ|ŋ|_|'|n|ɔːr|ɡ|eɪ}}; ၂၉ မေ ၁၉၁၄&nbsp;– ၉ မေ ၁၉၈၆) သည် [[နီပေါလူမျိုး|နီပေါလ်လူမျိုး]] [[တောင်တက်သမား]] တစ်ယောက် ဖြစ်သည်။ ၁၉၅၃-ခုနှစ်တွင် [[အင်္ဂလိပ်လူမျိုး]] [[အက်ဒမန်ဟီလာရီ]] နှင့်အတူ ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး [[ဧဝရက်တောင်]]ကို တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပြီး စံချိန်တင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၃-ခုနှစ်၊ မေလ၊ ၂၉-ရက်နေ့ နံနက် (၁၁)နာရီခွဲတွင် တင်ဇင်းနော်ဂေးနှင့် အက်ဒမန်ဟီလာရီတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမြင့်ဆုံး တောင်ထွတ်ဖြစ်သည့် ဧဝရက်တောင်ထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြသော ပထမဆုံး လူသားများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
 
တင်ဇင်းနော်ဂေးကို ([[တရုတ်နိုင်ငံ]]၏ နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်သည့်) [[တိဘက်|တိဘက်နိုင်ငံ]]၌ ၁၉၁၄-ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် [[နီပေါနိုင်ငံ|နီပေါလ်နိုင်ငံ]]သို့ ‌ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး [[ရှာပါလူမျိုး]]များ ရှိရာတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ တိဘက်ပြည်မှ နီပေါလ်နိုင်ငံသို့ လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်းများစွာက ပြောင်းရွှေ့အခြေချခဲ့ကြသည့် ရှာပါလူမျိုးများသည် နှစ်ပေါင်း ရာနှင့်ချီကာ တောင်တန်းဒေသများတွင် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ တင်ဇင်းနေထိုင်သည့် ရွာကလေးနှင့် မနီးမဝေးတွင် ဧဝရက်တောင်ကြီး ရှိလေသည်။ ဧဝရက်တောင်ထွတ်သည် [[ဟိမဝန္တာတောင်တန်း]]၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီး နီပေါလ်နှင့် တိဘက်နယ်စပ်တွင် တည်ရှိပါသည်။ [[ဥရောပတိုက်သား]]များ နီပေါလ်နိုင်ငံသို့ တောင်တက်ရန် လာကြသောအခါ ပစ္စည်းများ သယ်ဆောင်ရန်၊ တောင်များပေါ်သို့ လမ်းပြရန် ရှာပါလူမျိုးများကို ငှားရမ်းလေ့ရှိသည်။ တောင်တန်းဒေသတွင် နေထိုင်ရှင်သန်ကြသော အတွေ့အကြုံများကြောင့် ရှာပါများသည် လမ်းပြကောင်းများ၊ တောင်တက်သမားကောင်းများ ဖြစ်နေကြပါသည်။
 
တင်ဇင်းနော်ဂေးသည် အသက် (၁၈)နှစ်တွင် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၊ [[ဒါဂျီလင်မြို့]]သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ တောင်တက်သမားများအတွက် ပစ္စည်းများ သယ်ဆောင်သော အလုပ်ကို လုပ်ကိုင်ရန် မျှော်လင့်ချက်နှင့် ဖြစ်သည်။ နောက် (၃)နှစ်ခန့် အကြာတွင် ဧဝရက်တောင်သို့ တက်ရောက်မည့် သုတေသနအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့နှင့် အတူ ပစ္စည်းသယ် အလုပ်သမားအဖြစ် လိုက်ပါခဲ့ရသည်။ နောင် နှစ်အနဲငယ် အကြာတွင် ဧဝရက်တောင်ပေါ်သို့ တက်မည့်ခရီးစဉ်များကို အခြားသော တောင်တက်သမားများထက် ပိုမိုလိုက်ပါခဲ့ရလ​ေပိုမိုလိုက်ပါခဲ့ရလေသည်။
သည်။
 
တင်ဇင်းသည် မတူကွဲပြားသ​ောမတူကွဲပြားသော လူများစုနှင့်အတူ အလုပ်လုပ်ရင်းနှင့် ဘာသာစကား (၇)မျိုးကို တတ်မြောက်လာခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဆာဒါ သို့မဟုတ် အထမ်းသမားခေါင်းဆောင် တစ်ယောက်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဧဝရက်တောင်သို့ တက်ရောက်သူများကို ဆက်လက်လမ်းပြပေးခဲ့ပြီး တောင်တက်သမား များစွာကို လှုံ့ဆော်မှု ပေးနိုင်ခဲ့သည်။
 
၁၉၅၃-ခုနှစ်၊ တင်ဇင်းနော်ဂ​ေးနှင့်တင်ဇင်းနော်ဂေးနှင့် အက်ဒမန်ဟီလာရီတို့ ဧဝရက်တောင်ထိပ်သို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည့် သမိုင်းဝင်ခရီးစဉ် အတောအတွင်း အက်ဒ်မန်မှာ ခြေချော်၍ အသက်ဆုံးရလုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့သည်။ တင်ဇင်းမှာ ကြောက်ရွံ့စိတ်မရှိဘဲ ကြိုးကို မြဲမြံစွာကိုင်ထားပြီး သူ့ပုဆိန်ကို ရေခဲမျက်နှာပြင်ပ​ေါ်တွင်ရေခဲမျက်နှာပြင်ပေါ်တွင် ခိုင်မြဲစွာ စိုက်ထားခဲ့ပါသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူက '''တောင်တက်သမားတ​ွေဟာတောင်တက်သမားတွေဟာ အမြဲတမ်း တစ်ယ​ောက်ကိုတစ်ယောက်ကို တစ်ယ​ောက်တစ်ယောက် ကူညီကြပါတယ်'''ဟု ရိုးသားစွာ ပြန်လည်ပြောပြခဲ့ပါသည်။
 
ဂျ​ော့ချ်ခရော့စ်ဆုနှင့်သူ၏ သူရသတ္တိနှင့် သူရဲကောင်းဆန်မှု၊ ဧဝရက်တောင်ထိပ်သို့ ပထမဦးဆုံး တက်ရောက်နိုင်ခဲ့သူများထဲက တစ်ဦးဖြစ်နေမှုတို့ကြောင့် တင်ဇင်းနော်ဂေးသည် ဗြိတိသျှ ဂျော့ချ်ခရော့စ်ဆုနှင့် '''နီပ​ေါလ်ကြယ်နီပေါလ်ကြယ်''' ဆုတို့ ရရှိခဲ့ပါသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် '''တင်ဇင်းနော်ဂ​ေးတင်ဇင်းနော်ဂေး စွန့်စားခန်းများ''' အမည်ရှိ ခြေလျင်တောင်တက် ကုမ္ပဏီကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ သူ၏သားဖြစ်သူ ဂျမ်လင်းတင်ဇင်းန​ော်ဂ​ေးကဂျမ်လင်းတင်ဇင်းနော်ဂေးက ဆက်လက်တာဝန်ယူလျက်ရှိသည်။ တင်ဇင်းန​ော်ဂ​ေးသည်တင်ဇင်းနော်ဂေးသည် ၁၉၈၆-ခုနှစ်၊ မေလ (၉)ရက်နေ့၊ အသက် ၇၁-နှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ <ref>လင်းတည်ဦး ဘာသာပြန်ဆိုသည်။ သမိုင်းဝင်ထင်ရှား ပုဂ္ဂိုလ်က​ျော်များ၊ပုဂ္ဂိုလ်ကျော်များ၊ ပထမအကြိမ်၊ စက်တင်ဘာ၊ ၂၀၁၉၊ စာ-၆၅</ref> ▼
သူ၏ သူရသတ္တိနှင့် သူရဲကောင်းဆန်မှု၊ ဧဝရက်တ​ောင်ထိပ်သို့ ပထမဦးဆုံး တက်ရောက်နိုင်ခဲ့သူများထဲက တစ်ဦးဖြစ်နေမှုတို့ကြောင့် တင်ဇင်းနော်ဂ​ေးသည် ဗြိတိသျှ
▲ဂျ​ော့ချ်ခရော့စ်ဆုနှင့် '''နီပ​ေါလ်ကြယ်''' ဆုတို့ ရရှိခဲ့ပါသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် '''တင်ဇင်းနော်ဂ​ေး စွန့်စားခန်းများ''' အမည်ရှိ ခြေလျင်တောင်တက် ကုမ္ပဏီကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ သူ၏သားဖြစ်သူ ဂျမ်လင်းတင်ဇင်းန​ော်ဂ​ေးက ဆက်လက်တာဝန်ယူလျက်ရှိသည်။ တင်ဇင်းန​ော်ဂ​ေးသည် ၁၉၈၆-ခုနှစ်၊ မေလ (၉)ရက်နေ့၊ အသက် ၇၁-နှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ <ref>လင်းတည်ဦး ဘာသာပြန်ဆိုသည်။ သမိုင်းဝင်ထင်ရှား ပုဂ္ဂိုလ်က​ျော်များ၊ ပထမအကြိမ်၊ စက်တင်ဘာ၊ ၂၀၁၉၊ စာ-၆၅</ref>
 
==ကိုးကား==
{{reflist}}
 
{{Lifetime|၁၉၁၄|၁၉၈၆}}
"https://my.wikipedia.org/wiki/တင်ဇင်းနော်ဂေး" မှ ရယူရန်