သာရိပုတ္တရာထေရ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာလုံးပေါင်း ပြင်ခဲ့သည်
စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် app တည်းဖြတ် အန်းဒရွိုက် app တည်းဖြတ်
စာကြောင်း ၂ -
'''ရှင်သာရိပုတ္တရာ''' သည်
ဂေါတမဘုရားရှင်၏ လက်ယာတော်ရံ ပထမအဂ္ဂသာဝက
ကြီး ဖြစ်တော်မူသည်။ ပညာကြီးသောအရာ၌ ဧတဒဂ်ရ
တော်မူသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်တော်မြတ်မှ တစ်ပါးပညာကြီးသည့်အဖြစ်၌ သာလွန်သောသာဝကဟူ၍ မရှိသော
တော်မူသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်တော်မြတ်မှတစ်ပါးပညာ
ထူးကဲသည့်ဂုဏ်နှင့်ပြည့်စုံသည့်ရဟန္တာထေရ်အရှင်ကား
ကြီးသည့်အဖြစ်၌ သာလွန်သောသာဝကဟူ၍မရှိသော
ထူးကဲသည့်ဂုဏ်နှင့်ပြည့်စုံသည့်ရဟန္တာထေရ်အရှင်ကား
ရှင်သာရိပုတ္တရာ ပင်ဖြစ်သည်။
 
ဂေါတမဘုရားရှင်မပွင့်မီ ကမ္ဘာတစ်သိန်း
အလွန်ရှိသော တစ်သင်္ချေထက် အနောမဒဿီဘုရားရှင်၏ အထံထံတော်၌ ပထမအဂ္ဂသာဝကအဖြစ်ကို နိယတဗျာဒိတ်ခံယူခဲ့ရသည်။
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် နာလရွာဟုလည်းတွင်သော ဥပတိဿရွာ၊
တော်၌ ပထမအဂ္ဂသာဝကအဖြစ်ကိုနိယတဗျာဒိတ်ခံယူခဲ့ရသည်။
ဗြဟ္မဏမဟာသာလမျိုးဖြစ်သော ဥပတိဿရွာသူကြီး ဝင်္ကပုဏ္ဏားနှင့် ရူပသာရိပုဏ္ဏေးမတို့၏ သားသမီးခုနစ်ယောက် အနက်
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် နာလရွာဟုလည်းတွင်သောဥပတိဿရွာ၊
ရှင်သာရိပုတ္တရာလောင်းသည် အကြီးဆုံးဖြစ်၍ '''ဥပတိဿ''' ဟု
ဗြဟ္မဏမဟာသာလမျိုးဖြစ်သော ဥပတိဿရွာသူကြီး ဝင်္ကပုဏ္ဏား
အမည်တွင်သည်။ ငယ်စဉ်ကသူငယ်ချင်းဖြစ်သော ကောလိတပုဏ္ဏားပျိုနှင့်အတူ တောင်ထွတ်သဘင် ပွဲကြည့်ကြရင်း
နှင့် ရူပသာရိပုဏ္ဏေးမတို့၏ သားသမီးခုနစ်ယောက် အနက်
သတိသံဝေဂရ၍ တရားအားထုတ်ရန် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်
ရှင်သာရိပုတ္တရာလောင်းသည် အကြီးဆုံး ဖြစ်၍ '''ဥပတိဿ''' ဟု
အမည်တွင်သည်။ ငယ်စဉ်ကသူငယ်ချင်းဖြစ်သော ကောလိတ
ပုဏ္ဏားပျိုနှင့်အတူ တောင်ထွတ်သဘင် ပွဲကြည့်ကြယင်း
သတိသံဝေဂရ၍ တရားအားထုတ်ရန် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်
သိဉ္ဇည်းပရိဗိုဇ်ထံသို့သွားကြသည်။
 
ထိုပရိဗိုဇ်ထံ၌ ရဟန်းပြု၍တရားရှာကြသော်လည်း တရားစစ်တရားမှန်ကို မရနိုင်သဖြင့် သူငယ်ချင်းနှစ်ဦးသည်တစ်ဦးတရားရလျှင် တစ်ဦးကိုပြန်ကြားပြောဆိုစတမ်းဟု
ကတိကဝတ်ပြုလျက် တရားရှာရန်တကွဲတစ်ပြားစီ ခွဲထွက်သွားကြသည်။
တရားစစ်တရားမှန်ကိုမရနိုင်သဖြင့် သူငယ်ချင်းနှစ်ဦး
သည်တစ်ဦးတရားရလျှင် တစ်ဦးကိုပြန်ကြားပြောဆိုစတမ်းဟု
ကတိကဝတ်ပြုလျက် တရားရှာရန်တကွဲတစ်ပြားစီ ခွဲထွက်
သွားကြသည်။
 
ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့
ရောက်လျှင်ဝေဠုဝန်ကျောင်းတော်၌ စံပယ်တော်မူ ခိုက်ဖြစ်ခိုက်ဖြစ်သည်။ တစ်နေ့သ၌ (မဟာသက္ကရာဇ် ၁ဝ၃ ခုတပို့တွဲလဆန်း ၁
ရက်နေ့) အဿဇိထေရ်သည် ဆွမ်းခံကြွလာရာ
သည်။ တစ်နေ့သ၌ (မဟာသက္ကရာဇ် ၁ဝ၃ ခုတပို့တွဲလဆန်း ၁
ဥပတိဿပရိဗိုဇ်သည် အဿဇိထေရ်ကိုမြင်သောအခါ အလွန်အံ့ဩလျက် ထိုအရှင်၏ တရားကို လည်းကောင်း၊ အကျင့်ကို လည်းကောင်း၊ ရည်ရွယ်ချက်ကို လည်းကောင်း၊ ဆရာကို လည်းကောင်းစုံစမ်းမေးမြန်းသည်။
ရက်နေ့) အဿဇိထေရ်သည်ဆွမ်းခံ ဝင်လာရာ
ဥပတိဿပရိဗိုဇ်သည်အဿဇိထေရ်ကိုမြင်သောအခါအလွန်အံ့ဩ
လျက် ထိုအရှင်၏တရားကို လည်းကောင်း၊ အကျင့်
ကိုလည်းကောင်း၊ ရည်ရွယ်ချက်ကိုလည်းကောင်း၊ ဆရာကိုလည်း
ကောင်းစုံစမ်းမေးမြန်းသည်။
 
ထိုအခါ အဿဇိထေရ်က မြတ်စွာဘုရားအကြောင်း ကိုလည်းကောင်း၊ တရားတော်အတိုင်း ကျင့်ကြံပုံကို လည်းကောင်းပြောပြသဖြင့် သိရှိရပြီးသော် ဥပတိဿသည် တရားဟောရန်တောင်းပန်ပြန်သည်။ အဿဇိထေရ်က မိမိသည် ရဟန်းပြုသည်မှာ မကြာသေး၍ အနည်းငယ်သာပြောကြားနိုင်သည်ဟု ပြောဆိုကာ ''ယေဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ''အစရှိ
ထိုအခါအဿဇိထေရ်ကမြတ်စွာဘုရားအကြောင်း
သောဂါထာကို ဟောကြားရာ ဂါထာ၏ရှေးဦးနှစ်ပုဒ်ကို ကြားရသောအခါ သောတာပတ္တိမဂ်၌တည်သည်။ နောက်နှစ်ပါဒကို
ကိုလည်းကောင်း၊ တရားတော်အတိုင်း ကျင့်ကြံပုံကိုလည်း
ကောင်းပြောပြသဖြင့်သိရှိရပြီးသော် ဥပတိဿသည် တရား
ဟောရန်တောင်းပန်ပြန်သည်။ အဿဇိထေရ်က မိမိသည်
ရဟန်းပြုသည်မှာမကြာသေး၍ အနည်းငယ်သာပြောကြား
နိုင်သည်ဟု ပြောဆိုကာ ''ယေဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ''အစရှိ
သောဂါထာကိုဟောကြားရာ ဂါထာ၏ရှေးဦးနှစ်ပုဒ်ကို ကြား
ရသောအခါ သောတာပတ္တိမဂ်၌တည်သည်။ နောင်နှစ် ပါဒကို
ဖလဌာန်ဖြစ်မှ နာရသည်။
 
ဥပတိဿသည် သစ္စာလေးပါးကို နားကြားသိရပြီးသော
ဥပတိဿသည်သစ္စာလေးပါးကိုသိရပြီးသော
အရှင်ဘုရားကြွတော်မူနှင့်လော့၊ တပည့်တော်မှာ ကတိကဝတ်ရှိကတိကဝတ်ရှိသည့်အတိုင်း ကောလိတပရိဗိုဇ်ကိုတရားဟောရန်သွားရပါဦးမည်။
ပြီးမှ ထိုအဖော်ကိုခေါ်၍ မြတ်စွာဘုရားထံသို့လာပါအံ့ဟု လျှောက်ထားကာ မိမိနေရာပရိဗိုဇ်ကျောင်းသို့ပြန်ခဲ့သည်။
သည့်အတိုင်း ကောလိတပရိဗိုဇ်ကိုတရားဟောရန်သွားရပါဦးမည်။
မိမိနေရာသို့ပြန်ရောက်သောအခါ ကောလိတပရိဗိုဇ်ကိုတွေ့၍ ''ယေဓမ္မာဟေတုပ္ပဘဝါ'' အစရှိသောဂါထာကိုပင်ပြန်၍ ဟောကြားရာ ကောလိတပရိဗိုဇ်လည်း သောတာပတ္တိဖိုလ်တည်လေသည်။
ပြီးမှထိုအဖော်ကိုခေါ်၍ မြတ်စွာဘုရားထံသို့လာပါအံ့
ဟုလျှောက်ထားကာ မိမိနေရာပရိဗိုဇ်ကျောင်းသို့ပြန်ခဲ့သည်။
မိမိနေရာသို့ပြန်ရောက်သောအခါ ကောလိတ
ပရိဗိုဇ်ကိုတွေ့၍ ''ယေဓမ္မာဟေတုပ္ပဘဝါ'' အစရှိသောဂါထာ
ကိုပင်ပြန်၍ဟောကြားရာ ကောလိတပရိဗိုဇ်လည်း သောတာ
ပတ္တိဖိုလ်သို့ရောက်၏။
 
ထိုနောက်ဥပတိဿသည် ကောလိတနှင့်အတူ
မြတ်စွာဘုရားထံသို့သွားသည်။မြတ်စွာဘုရားထံသို့ သွားသည်။ မြတ်စွာဘုရားထံ၌ ဧဟိဘိက္ခု
ရဟန်းဖြစ်ပြီးနောက် တစ်ဆဲ့ငါးရက်မြောက်ဖြစ်သော မဟာမဟာသက္ကရာဇ် ၁ဝ၃ ခုနှစ်တပို့တွဲလပြည့်နေ့တွင် သူ၏တူ
ဒီဃနခပရိဗိုဇ်အား မြတ်စွာဘုရားဟောကြားတော်မူသော
သက္ကရာဇ် ၁ဝ၃ ခုနှစ်တပို့တွဲလ ပြည့်နေ့တွင်သူ၏တူ
ဝေဒနာပရိဂ္ဂဟလက္ခဏသုတ်ဒေသနာတော်ကို ဘေးနားမှ ကြားနာရ၍ ရဟန္တာအဖြစ်သို့ရောက်သည်။ ထိုနေ့၌ပင် ဝေဠုဝန်ကျောင်းတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏သာသနာတော်တွင်
ဒီဃနခပရိဗိုဇ်အား မြတ်စွာဘုရားဟောကြားတော်မူသော
မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ မဖိတ်ကြားရပဲ မိမိ၏ဓမ္မတာသဘောအလျောက်၊ အဘိညာဏ်ခြောက်ပါးရ ဧဟိဘိက္ခုရဟန္တာ ၁၂၅ဝ ကြွရောက်ဆုံမိကြသော ပထမသာဝက သန္နိပါတ
ဝေဒနာပရိဂ္ဂဟလက္ခဏသုတ်ဒေသနာတော်ကို ဘေးနားမှ ကြား
မဟာသံဃာ့အစည်းအဝေးကြီး၌ မြတ်စွာဘုရားက ဥပတိဿအား အမိသာရီ ပုဏ္ဏေးမ၏ အမည်ကိုအစွဲပြု၍ အရှင်သာရိပုတ္တရာဟု
နာရ၍ ရဟန္တာအဖြစ်သို့ရောက်သည်။ ထိုနေ့၌ပင်ဝေဠုဝန်ကျောင်းတော်၌ မြတ်စွာဘုရား၏သာသနာတော်တွင်
အမည်သမုတ်လျက် ဓမ္မသေနာပတိ၊ တရားစစ်သူကြီးဘွဲ့ဖြင့်လက်ယာရံ ပထမအဂ္ဂသာဝက အဖြစ်ချီးမြှောက်ခြင်းပြုသည်။ တစ်ဆက်တည်းပင် ဘုရားရှင်သည်သံသရာမှ
မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှမဖိတ်ကြားရပဲ မိမိ၏ဓမ္မတာ
လွတ်မြောက်ကြောင်းဖြစ်သည့် ဩဝါဒပါတိမောက် ဒေသနာတော်ကိုလည်း ပြတော်မူသည်။
သဘောအလျောက် ၊ အဘိညာဏ်ခြောက်ပါးရ ဧဟိဘိက္ခု
ရဟန္တာ ၁၂၅ဝ ကြွရောက်ဆုံမိကြသော ပထမသာဝက သန္နိပါတ
မဟာသံဃာ့အစည်းအဝေးကြီး၌ မြတ်စွာဘုရားက ဥပတိဿအား
သူ၏အမိသာရီ ပုဏ္ဏေးမ၏အမည်ကိုအစွဲပြု၍ အရှင်သာရိပုတ္တရာဟု
အမည်သမုတ်လျက် ဓမ္မသေနာပတိ၊ တရားစစ်သူကြီး
ဘွဲ့ဖြင့်လက်ယာရံ ပထမအဂ္ဂသာဝက အဖြစ်ချီးမြှောက်ခြင်း
ပြုသည်။ တစ်ဆက်တည်းပင် ဘုရားရှင်သည်သံသရာမှ
လွတ်မြောက်ကြောင်းဖြစ်သည့် ဩဝါဒပါတိမောက် ဒေသနာ
တော်ကိုလည်း ပြတော်မူသည်။
 
ရှင်သာရိပုတ္တရာသည် မြတ်စွာဘုရားထံတွင်ခစားကာ
အလုပ်အကျွေးပြုသည်။ ထိုနောက် သူမတူအောင်ပညာ ဉာဏ်ထူးချွန်သဖြင့် ပညာအရာတွင်[[ဧတဒဂ်]] ဘွဲ့ ထူးဖြင့်
ဉာဏ်ထူးချွန်သဖြင့် ပညာအရာတွင်[[ဧတဒဂ်]]ဘွဲ့ ထူးဖြင့်
ချီးမြှောက်ခြင်းခံရသည်။
ရှင်သာရိပုတ္တရာကား ရှေးဦးဆရာဖြစ်တော်မူသော
ရှင်အဿဇိ ရှိရာအရပ်ကို အမြဲဦးခေါင်းပြု၍ အိပ်လေ့ရှိခြင်းစသော ဆရာကို ရိုသေလေးစားတတ်သောဂုဏ်၊ မယ်တော်က မည်မျှဆဲရေးသော်လည်း အမျက်မထွက်ခြင်းစသော
ရှင်အဿဇိ ရှိရာအရပ်ကိုအမြဲဦးခေါင်းပြု၍ အိပ်လေ့ရှိ
သည်းခံတတ်သောဂုဏ်၊ မိမိအားဆုံးမလာသည်ရှိသော ကြီး ငယ်မရွေး လွန်စွာ ကျေးဇူးတင်တတ်သောဂုဏ်၊ ပထမ အဂ္ဂသာဝကကြီးဟူ၍ အခွင့်အရေးပို၍ မယူတတ်သောဂုဏ်၊
ခြင်းစသော ဆရာကိုရိုသေလေးစားတတ်သောဂုဏ်၊ မယ်တော်က
စိတ်နှလုံးပြတ်သားသောဂုဏ်၊ သူ့အလိုကို ဖြည့်တတ်သော ဂုဏ်၊ သူတစ်ပါးအား သနားတတ်ချီးမွမ်းတတ်သော ဂုဏ် စသည့်
မည်မျှဆဲရေးသော်လည်း အမျက်မထွက်ခြင်းစသော
သည်းခံတတ်သောဂုဏ်၊ မိမိအားဆုံးမလာသည်ရှိသော ကြီး
ငယ်မရွေးလွန်စွာ ကျေးဇူးတင်တတ်သောဂုဏ်၊ ပထမ
အဂ္ဂသာဝကကြီးဟူ၍ ခွင့်အရေးပို၍ မယူတတ်သောဂုဏ်၊
စိတ်နှလုံးပြတ်သားသောဂုဏ်၊ သူ့အလိုကို ဖြည့်တတ်သော ဂုဏ်၊
သူတစ်ပါးအား သနားတတ်ချီးမွမ်းတတ်သော ဂုဏ် စသည့်
ဂုဏ်ထူးတို့ဖြင့် ပြည့်စုံတော်မူ၏။
နိကာယ်ငါးရပ်ပိဋကတ်တို့၌ ရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ ဒေသနာများကို အများအပြားတွေ့နိုင်သည်။ ရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ သီးသန့်ဒေသနာတော်တစ်ခုကား ခုဒ္ဒကနိကာယ်
သုတ္တန်ပိဋကတ်အပါအဝင်ပဋိသမ္ဘိဒါ မဂ်ပါဠိတော်ပင် ဖြစ်သည်။
ဒေသနာများကို အများအပြားတွေ့နိုင်သည်။ ရှင်သာရိ
ပုတ္တရာ၏သီးသန့်ဒေသနာတော်တစ်ခုကား ခုဒ္ဒကနိကာယ်
သုတ္တန်ပိဋကတ်အပါအဝင်ပဋိသမ္ဘိဒါ မဂ်ပါဠိတော်ပင် ဖြစ်သည်။
ပိဋကတ်တို့၌ပါသော အရေးကြီးလှသည့်တရားတို့ကို
အကျယ်တဝင့် ချဲ့ထွင်၍ ဟောကြားထားသောပါဠိတော်ဖြစ်သည်။ ထိုပြင် သာသနာတော်အဓွန့်ရှည်စေရန် သာသနာတော်၏ အသက်ဖြစ်သော ဝိနည်းပိဋိကတ်ကို ဟောကြား ပညတ်တော်မူပါရန် ဘုရားရှင်အား လျှောက်ထားတောင်းပန်သူကား အရှင်သာရိပုတ္တရာပင်ဖြစ်သည်။ ခုဒ္ဒကနိကာယ်အပါအဝင် [[ဗုဒ္ဓဝင်]]ဒေသနာကို ဟောကြားတော်မူရန်လည်း ရှင်သာရိပုတ္တရာကပင် လျောက်ထားတောင်းပန်ခဲ့သည်။
အကျယ်တဝင့် ချဲ့ထွင်၍ ဟောကြားထားသောပါဠိ
 
တော်ဖြစ်သည်။ ထိုပြင်သာသနာတော်အဓွန့်ရှည်စေရန် သာသနာ
တော်၏အသက်ဖြစ်သော ဝိနည်းပိဋိကတ်ကို ဟောကြား
ပညတ်တော်မူပါရန်ဘုရားရှင်အား လျှောက်ထားတောင်းပန်
သူကား အရှင်သာရိပုတ္တရာပင်ဖြစ်သည်။ ခုဒ္ဒက
နိကာယ်အပါအဝင် [[ဗုဒ္ဓဝင်]]ဒေသနာကို ဟောကြား
တော်မူရန်လည်း ရှင်သာရိပုတ္တရာပင်လျှောက်ထားခဲ့လေသည်။
 
 
အထူးသဖြင့် ထင်ရှားသော ရှင်သာရိပုတ္တရာ၏
စွမ်းဆောင်တော်မူချက်ကား အဘိမ္မာပိဋိကတ်ကို ဟောတော်မူခြင်းဖြစ်သည်။ ရှင်သာရိပုတ္တရာသည် မြတ်စွာဘုရားဟောကြားသည့် အလွန်ကျယ်ဝန်းသော အဘိဓမ္မာတရားတော်ကို
စွမ်းဆောင်တော်မူချက်ကား အဘိမ္မာပိဋိကတ်ကိုဟော
မြတ်စွာဘုရားထံတော်မှ ရသောနည်းအမြွက်ဖြင့် မကျဉ်းမကျယ်
တော်မူခြင်းဖြစ်သည်။ ရှင်သာရိပုတ္တရာသည် မြတ်စွာဘုရား
မိမိဧ။် တပည့် လင်းနို့သားငါးရာဖြစ်ခဲ့ဖူးသော ရဟန်းတို့အား ဟောကြားပို့ချ တော်မူသည်။
ဟောကြားသည့် အလွန်ကျယ်ဝန်းသောအဘိဓမ္မာတရား တော်ကို
မြတ်စွာဘုရားထံတော်မှရသောနည်းအမြွက်ဖြင့် မကျဉ်းမကျယ်
ရဟန်းတို့အား ဟောကြားပို့ချ တော်မူသည်။
 
ရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ ကျေးဇူးကြောင့် ကျယ်ဝန်းနက်နဲ ခက်ခဲသော ဘုရားဟော အဘိဓမ္မာ ဒေသနာတော်ကို လူသားတို့လွယ်ကူစွာ သင်ကြားနာယူနိုင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ သာသနာတော်၏အကျိုး၊ သတ္တဝါတို့၏အကျိုးကို ၄၄ နှစ်တိုင်တိုင် သည်ပိုးရွက်ဆောင်ပြီးနောက် ရှင်သာရိပုတ္တရာသည်
ရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ကျေးဇူးကြောင့် ကျယ်ဝန်းနက်နဲ ခက်ခဲ
သောဘုရားဟောအဘိဓမ္မာ ဒေသနာတော်ကို လူသားတို့
လွယ်ကူစွာသင်ကြားနာယူနိုင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။
သာသနာတော်၏အကျိုး၊ သတ္တဝါတို့၏အကျိုးကို ၄၄
နှစ်တိုင်တိုင် သည်ပိုးရွက်ဆောင်ပြီးနောက် ရှင်သာရိပုတ္တရာသည်
မဂဓရာဇ်တိုင်းနာလကရွာ မယ်တော်၏အိမ်၊ မိမိကို မွေးဖွားရာ တိုက်ခန်းတွင် သာသနာနှစ် ၁၄၇
ခုတန်ဆောင် မုန်းလပြည့် နေ့ညဉ့်မိုးသောက်ယံ၌မုန်းလပြည့်နေ့ညဉ့်မိုးသောက်ယံ၌ သွေးသွန်သော ဝေဒနာဖြင့်
ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရာ ဓာတ်တော်များကို မြတ်စွာဘုရားမြတ်စွာဘုရားကိုယ်တော်တိုင် သာဝတ္ထိပြည်၌ ဌာပနာ၍ စေတီတည်စေသည်။
နောင်သောအခါသီရိဓမ္မာသောကမင်းကြီးသည် ဓာတ်တော်များကိုမူလနေရာမှ တူးဖော်ဆောင်ယူ၍ အဝန္တိတိုင်း၊
ကိုယ်တော်တိုင် သာဝတ္ထိပြည်၌ ဌာပနာ၍ စေတီတည်စေသည်။
ဥဇ္ဇေနီပြည်အနီး ဝေဒိဿကတောင်ယံ၌ စေတီတော်ကြီး
နောင်သောအခါသီရိဓမ္မာသောကမင်းကြီးသည် ဓာတ်တော်
သုံးဆူတည်၍တစ်ဆူတွင် ရှင်သာရိပုတ္တရာ ၏ဓာတ်တော်ကိုဌာပနာသည်။
များကိုမူလနေရာမှ တူးဖော်ဆောင် ယူ၍ အဝန္တိတိုင်း၊
ထိုဓာတ်တော်များကို ၁၉ ရာစုနှစ်အတွင်း၌
ဥဇ္ဇေနီပြည်အနီး ဝေဒိဿကတောင်ယံ၌စေတီ တော်ကြီး
စေတီတော်ပြိုပျက်ရာတွင် တူးဖော်တွေ့ရှိ၍ အင်္ဂလန်ပြည်ပြတိုက်သို့ ပင့်ဆောင်ပူဇော်ထားရာမှ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မဟာဗောဓိအသင်းမှ ကြီးမှူး၍ ပြန်လည်ပင့်ဆောင်ကာ ထိုဝေဒိဿကတောင်ရံ(ယခုအခါ[[ဆန်ချီ]]) အရပ်ရှိစေတီတော်၌ပင် ဌာပနာ
သုံးဆူတည်၍တစ်ဆူတွင် ရှင်သာရိပုတ္တရာ ၏ဓာတ်တော်
ကိုဌာပနာသည်။
ထိုဓာတ်တော်များကို ၁၉ ရာစုနှစ်အတွင်း၌
စေတီတော်ပြိုပျက်ရာတွင် တူးဖော်တွေ့ရှိ၍ အင်္ဂလန်ပြည်
ပြတိုက်သို့ပင့်ဆောင်ပူဇော်ထားရာမှ အိန္ဒိယနိုင်ငံမဟာဗောဓိ
အသင်းမှကြီးမှူး၍ ပြန်လည်ပင့်ဆောင်ကာ ထိုဝေဒိဿက
တောင်ရံ(ယခုအခါ[[ဆန်ချီ]]) အရပ်ရှိစေတီတော်၌ပင် ဌာပနာ
ခြင်းပြုသည်။
 
ဓာတ်တော်များကိုဌာပနာခြင်း မပြုမီမြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရက မြန်မာနိုင်ငံတော်သို့ပင့်ဆောင်၍မြို့ရွာများစွာတွင်လှည့်လည်ပူဇော်စေသည်။ ဓာတ်တော်
ဓာတ်တော်များကိုဌာပနာခြင်း
ဌာပနာပွဲကို ၁၉၅၂ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလက ကျင်းပရာ လွန်စွာစည်ကားလှ၍ မြန်မာနိုင်ငံမှဝန်ကြီးချုပ်[[ဦးနု]]နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များပါတက်ရောက်ကြသည်။
မပြုမီမြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရက မြန်မာနိုင်ငံတော်သို့ပင့်
ဆောင်၍မြို့ရွာများစွာတွင်လှည့်လည်ပူဇော်စေသည်။ ဓာတ်တော်
ဌာပနာပွဲကို ၁၉၅၂ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလက ကျင်းပရာလွန်စွာ
စည်ကားလှ၍ မြန်မာနိုင်ငံမှဝန်ကြီးချုပ်[[ဦးနု]]နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ
ဝင်များပါတက်ရောက်ကြသည်။
 
ရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ ညီတော်သုံးပါးတွင် ရှင်ဥပသေန ကား တပည့်ပရိသတ်နှင့်တကွ ထက်ဝန်းကျင်ကြည်ညိုဖွယ်
ကားတပည့်ပရိသတ်နှင့်တကွ ထက်ဝန်းကျင်ကြည်ညိုဖွယ်
အကောင်းဆုံးရဟန်းအဖြစ် သမန္တပါသာဒိကဧတဒဂ်ရ၍
[[ရေဝတထေရ်|ရှင်ရေဝတ]]သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိသော တောအရပ်ဟူ၍ မရွေးချယ်ဘဲ ကြမ်းတမ်းဆိုးရွားလှသောတောအရပ်၌ပင်
တောရဆောက်တည်နေသောကြောင့်အရညက[[ဧတဒဂ်]]ရပြီးလျှင်
အရှင်စုန္ဒသည်ဧတဒဂ်မရသော အသီတိ သာဝကဖြစ်သည်။
နှမတော်သုံးယောက်ဖြစ်သည့် စာလာ၊ ဥပစာလာ၊ သီသူပစာလာတို့လည်း သာသနာတော်၌ ဘိက္ခုနီပြုလုပ်၍ ရဟန္တာမိန်းမများ
နှမတော်သုံးယောက်ဖြစ်သည့်စာလာ၊ ဥပစာလာ၊ သီသူပစာလာ
တို့လည်းသာသနာတော်၌ ဘိက္ခုနီပြုလုပ်၍ရဟန္တာမိန်းမများ
ဖြစ်ကြကုန်သည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)</ref>
 
Line ၁၄၉ ⟶ ၈၈:
လွန်ခဲ့သော တစ်သင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်းထက်ကာလ မနောမဒဿီဘုရား ပွင့်တော်မူသည့် အချိန် တွင် ဖြစ်၏။ သရဒနှင့် သီရိဝဍ္ဎန နှစ်ယောက်တို့သည် သူငယ်ချင်း ဖြစ်သည်။ သရဒသည် ရှင်သာရိပုတ္တရာ ဖြစ်မည့်သူဖြစ်သည်။ သီရိဝဍ္ဎနသည် ရှင်မောဂ္ဂလန် ဖြစ်မည့်သူ ဖြစ်သည်။
 
သရဒသည် ဗြာဟ္မဏ မဟာသာလ အမျိုးဖြစ်သည်။ တစ်ခုသော အချိန်တွင်သည် သရဒသည် သံဝေဂရကာ တောထွက်ရသေ့ပြုလေသည်။ သီရိဝဍ္ဎနသည် လူ့ဘောင်တွင် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန် မနောမဒဿီဘုရား ပွင့်တော်မူသည့် ကာလဖြစ်သည်။ သရဒရသေ့သည် မနောမဒဿီဘုရားရှင်၏ လက်ယာရံ အရှင်နိဘသကို အားကျကာ ဘုရားရှင်အား ပန်းထီးဖြင့် ပူဇော်ပြီး ဆုတောင်းခဲ့သည်။ သူ၏ဆုတောင်းမှာ ပန်းထီးကို လှူဒါန်းရသော ကောင်းမှု၊ သဗ္ဗညုတဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူးရသော ကောင်းမှု၊ ဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာတို့ကို လုပ်ကျွေးပြုစုရေသာ ကောင်းမှုတို့ကြောင့် နောင်ပွင့်တော်မူ၏ ဘုရားရှင်၏ သာသနာတော်တွင် အရှင်ဘုရား၏ လက်ယာရံဖြစ်သော အရှင် နိဘယကဲ့သို့ လက်ယာရံ အဂ္ဂသာဝက ဖြစ်ပါရေစဟုဖြစ်ပါရစ​ေဟု ဆုတောင်းခဲ့သည်။
 
ထိုအခါ မနောမဒဿီဘုရားရှင်က ဗျာဒိတ်စကား မြွက်ကြားတော်မူ၏။ မြွက်ကြားတော်မူသည်မှာ "ဤကမ္ဘာမှ စ၍ ရေတွက်သော် တစ်သင်္ချေနှင့်ကမ္ဘာတစ်သိန်း လွန်မြောက်သောအခါ ဘဒ္ဒကမ္ဘာတွင် ဘုရားသုံးဆူနောက်မှ '''ဂေါတမ''' အမည်ရှိသော ဘုရားပွင့်လတ္တံ့။ ထိုအခါ သင်သည် သာဝကပါရမီတို့ အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ကာ '''ဓမ္မသေနာပတိ သာရိပုတ္တရာ''' အမည်ဖြင့် လက်ယာရံအဂ္ဂသာဝက ဖြစ်လတ္တံ့" ဟု ဗျာဒိတ်ပေးတော်မူခဲ့သည်။ <ref name=" ဗုဒ္ဓကိုယ်တိုင် ဖြေကြားခဲ့ရသော မေးခွန်းနှင့် ပြဿနာများ">{{cite book|title= ဗုဒ္ဓကိုယ်တိုင် ဖြေကြားခဲ့ရသော မေးခွန်းနှင့် ပြဿနာများ |author=ဒဂုန်ဦးစန်းငွေ}}</ref>