သုတ္တန်ပိဋကတ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာကြောင်း ၁၀ -
 
== ဝေါဟာရရင်းမြစ် ==
သုတ္တန်ဟူသော ဝေါဟာရသည် သုတ္တန္တ ဟူသောပါဠိမှ ဆင်းသက်လာသော ပါဠိသက် ဝေါဟာရဖြစ်ပေသည်။ ယင်းဝေါဟာရကိုသုတ္တ+အန္တ ဟုပုဒ်ခွဲရသည်။ ဤ၌အန္တသဒ္ဒါမှာဤ၌ အနက်အဓိပ္ပါယ်လုံးဝမရှိ၊အန္တသဒ္ဓါမှာ အနက်အဓိပ္ပါယ် လုံးဝမရှိ၊ ရွတ်ဆိုကောင်းရုံ စကားလှရုံသာ ဆက်တွဲထားသော ပုဒ်ဖြစ်၍သုတ္တသဒ္ဒါ၏ပုဒ်ဖြစ်၍ သုတ္တသဒ္ဓါ၏ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကိုသာနည်း အမျိုးမျိုးဖြင့်ဉာဏ်ပထျာဖြန့်၍ အဋ္ဌကထာ၌ ဖွင့်ဆိုရေးသားခဲ့လေသည်။ ဖွင့်ဆိုပုံမှာ-
 
၁။ မိမိအကျိုး၊သူတစ်ပါးအကျိုး၊မျက်မှောက်အကျိုး၊မိမိအကျိုး၊ တမလွန်အကျိုး၊လောကီအကျိုး၊သူတစ်ပါးအကျိုး၊မျက်မှောက်အကျိုး၊ တမလွန်အကျိုး၊ လောကီအကျိုး၊ လောကုတ္တရာအကျိုး စသည်တို့ကို ပြတတ်သောကြောင့် သုတ္တမည်လေသည်။ (ဤနည်းအလိုသူစဓာတ်၊တပစ္စည်းဖြင့်ပြီးသောပုဒ်ဖြစ်လေသည်။)
 
၂။ ဝေနေယျတို့၏ အလိုအဇ္ဈာသယနှင့် လိုက်လျောညီညွတ်သော အနက် (အကြောင်းခြင်းရာ)တို့ကို ကောင်းမွန်တိကျစွာဟောကြားထားရာ ပိဋကတ်ဖြစ်သောကြောင့် သုတ္တမည်၏။ (ဤနည်းအလို သု ရှေ့ ရှိသော ဝစဓာတ်၊ တပစ္စည်းဖြင့် ရုပ်ပြီးသည်။)
 
၃။ ကောက်ပင်သည် ဆန်၊ စပါး၊ အသီးအနှံ့ကိုအသီးအနှံ့တို့ကို ဖြစ်ပေါ်တိုးပွားစေသကဲ့သို့ သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးစီးပွားကိုဖြစ်ထွန်းစေတတ်သောကြောင့်အကျိုးစီးပွားကို ဖြစ်ထွန်းစေတတ်သောကြောင့် သုတ္တမည်၏။ (ဤနည်းအလိုသုဓာတ်၊ တပစ္စည်း ဖြင့်ရုပ်ပြီးသည်။)
 
၄။ သားသည်အမေဖြစ်သောနွားမသည်မိခက်နွားမသည် မိမိ၏သားသမီးဖြစ်သည့် နွားငယ်ကလေးများအားနို့ရည်ကိုနွားငယ်ကလေးများအား နို့ရည်ကို ယိုချပေး၍တိုက်ကျွေးသကဲ့သို့ ဝေနေယျသတ္တဝါတို့အား အကျိုးကျေးဇူးအထူးထူးတို့ကို ယိုချပေးတတ်သောကြောင့် သုတ္တမည်၏။ (ဤနည်းအလို သူဒ ဓာတ်၊ တ ပစ္စည်းဖြင့်ရုပ်ပြီးဟန် ကိုကြံသည်။ပစ္စည်းဖြင့်ရုပ်ပြီးဟန်ကိုကြံသည်။)
 
၅။ အကျိုးစီးပွားတို့ကို ကောင်းစွာစောင့်ရှောက်ထားတတ်သောကြောင့် သုတ္တမည်၏။ (ဤနည်းအ လို သု ရှေ့ရှိသော တာဓာတ်၊ တပစ္စည်းဖြင့်ရုပ်ပြီးဟန်ကြံသည်။)
 
၆။ လက်သမားဆရာသည် တံမျဉ်းကြိုးချ(မျဉ်းသား) ပြီးမှ ယင်းမျဉ်းကြောင်းအတိုင်း မတိမ်းမစောင်းစေဘဲ သစ်ရွေခြင်း၊ ဖြတ်တောက်ခြင်းစသည်ပြုရသကဲ့သို့ဖြတ်တောက်ခြင်း ထိုအတူစသည်ပြုရသည့်နည်းတူ သုတ္တန်ဒေသနာ မျဉ်းကြောင်းနှင့် မတိမ်းမစောင်းစေမူ၍ ကျင့်ကြံကြရသည် ဖြစ်ရကား လက်သမားသုံးတံမျဉ်းကြိုးနှင့် အလားတူ သောကြောင့်၎င်း၊အလားတူသောကြောင့်၎င်း၊ တစ်ပွင့်စီသီးခြားနေသော ပန်းပွင့်များသည် ပန်းသီကြိုးဖြင့် သဖိကုံးဖွဲ့နှောင်ထားအပ်သော်သီကုံးဖွဲ့နှောင်ထားအပ်သော် ဖရိုဖရဲ ပြန့်ကြဲခြင်းမရှိသကဲ့သို့ ထိုအတူ ဘုရားရှင်ဟောကြားအပ်ခဲ့သည့် အနက်အဓိပ္ပါယ်(အကြောင်းခြင်းရာ)တို့ ဖရိုဖရဲမရှိရလေအောင် သုတ္တန်ပိဋကတ်ဖြင့် စုစည်းသီကုံးထားအပ်သည်ဖြစ်၍ ပန်းသီချည်၊ ပန်းသီကြိုးနှင့် အလားတူသောကြောင့်၎င်း သုတ္တမည်၏။ (ဤနည်းအလို သုတ္တပုဒ်၊ အ ပစ္စည်းဖြင့်ပြီးသောဥပမာ တဒ္ဓိတ်ဖြစ်သည်။)
== နိကာယ် ငါးရပ် ==
သုတ္တန်ပိဋကတ်တွင် အစုအဝေးဟု အဓိပ္ပါယ်ရသော နိကာယ (နိကာယ်)ဟူသည့်တနည်း နိကာယ် (အစုအဝေးဟု အဓိပ္ပါယ်ရသော) ငါးရပ်ရှိသည်။
 
#[[ဒီဃနိကာယ်]] ၃ ကျမ်း = ရှည်လျားသော ဒေသနာများ အစု။
Line ၄၈ ⟶ ၄၉:
 
- ပါထေယျဝဂ် ပါဋ္ဌိတော် (သုတ် ၁၁)
 
<br />
 
=== '''မဇ္ဈိမနိကာယ်''' ===
Line ၅၉ ⟶ ၅၈:
 
- ဥပရိပဏ္ဏသ (သုတ် ၅၂)
 
<br />
 
=== '''သံယုတ္တနိကာယ်''' ===
Line ၇၅ ⟶ ၇၂:
(၅) မဟာဝဂ္ဂသံယုတ်တို့ပါဝင်ပြီး စုစုပေါင်း ၇၇၂ သုတ်ပါဝင်ပါတယ်။
 
=== '''အဂုတ္တရနိကာယ်အင်္ဂုတ္တရနိကာယ်''' ===
ဆယ့်တစ်ကျမ်း တွင်
 
Line ၉၉ ⟶ ၉၆:
 
(၁၁) ဧကာဒသဂုၤတ္တရ ပါဠိတော် - ဧကာဒသကနိပါတ်တို့ပါဝင်ပါတယ်။
 
<br />
 
=== '''ခုဒ္ဒကနိကာယ်''' ===