အီတလီနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီးNo edit summary |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၇၂ -
အေဒီ ၄၇၆ ခုနှစ်တွင် ရောမနိုင်ငံတော်ကို တိုက်ခိုက်သိမ်း ယူခဲ့သော အိုဒိုးဇားဘုရင်သည် မိမိကိုယ်မိမိ အီတလီဘုရင်ဟူသော အမည်ကို ခံယူသည်မှအစ အီတလီနိုင်ငံသမိုင်းမှာ တစ်ဦးတခြား ဖြစ်လာခဲ့လေသည်။ အိုဒိုးဇားဘုရင်ကို သီအိုဒိုရစ်က လာရောက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် အီတလီနိုင်ငံကို အော့စတြိုဂေါ့သဘုရင် စိုးမိုးအုပ်ချုပ်ခဲ့၏။ သီအိုဒိုရစ်သည် နိုင်ငံတော်ကို လိမ်မာရေးခြားစွာ အုပ်ချုပ်ခဲ့ရာ၊ နိုင်ငံမှာ အေးချမ်းသာယာ၍ စည်ပင်ဝပြောခဲ့ပေသည်။ ၅၅၂ ခုနှစ်တွင် ဂေါ့သမင်းဆက်ပြတ်သွားပြီးနောက် အီတလီနိုင်ငံသည် ဗိုင်ဇင်းတိုင်နိုင်ငံတော်ကို မှီခိုအားထားခဲ့ရလေသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဂျာမန်အနွယ်ဖြစ်သော လောင်းဗတ်လူမျိုးတို့သည် အီတလီနိုင်ငံတွင်းသို့ တဖြည်းဖြည်း ဝင်ရောက်လာခဲ့ရာ ရောမမြို့ အနီးအနားသို့ပင် ရောက်ခဲ့လေသည်။ ထိုအခါ ရောမရဟန်းမင်းသည် ပြင်သစ်ဘုရင် ပက်ပင်၏ အကူအညီကို တောင်းယူကာ လောင်းဗတ်တို့အား တားဆီးရလေသည်။ လောင်းဗတ်တို့ကို ပက်ပင်၏သားတော် ရှားလမိန်းဘုရင်လက်ထက်သို့ ရောက်မှ အပြီးသတ်နှိမ်နင်းအောင်မြင်၍ ရှားလမိန်းသည် ဧကရာဇ်ဘုရင် အဖြစ်ကို ခံယူပြီးလျှင် ခမည်းတော်ပက်ပင်လက်ထက်က ရဟန်းမင်းသို့ ပေးအပ်ခဲ့သော လက်ဆောင်တော်မြေများကို ထပ်မံအတည်ပြု ပေးအပ်ခဲ့ပြန်၏။
==== ရှားလမိန်းဘုရင် ====
၈၃၄ ခုနှစ်တွင် ရှားလမိန်း၏နိုင်ငံတော်ကြီး ပြိုကွဲပျက်စီးသွားသောအခါ ဥရောပတိုက်ရှိ နိုင်ငံအသီးအသီးမှ ဘုရင်နှင့်ဧကရာဇ်မင်းတို့သည် အီတလီနိုင်ငံကို အုပ်စိုးရန် အားထုတ်ခဲ့ကြသည်နှင့်အမျှ နှစ်ပေါင်း ၁ဝဝ ကျော်မျှ အီတလီနိုင်ငံမှာ ဝင်ရောက်လုယက်တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးခြင်း ခံခဲ့ရလေသည်။ ဤကဲ့သို့သော အဖြစ်ဆိုးမှာ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် နန်းတက်သော ရောမသာသနာစောင့် ဧကရာဇ် ပထမအော့တိုးလက်ထက်တွင် အဆုံးသတ် သွားလေသည်။
အလယ်ခေတ်တစ်လျှောက်လုံးတွင် ရောမသာသနာစောင့် နိုင်ငံတော်ဧကရာဇ်မင်းတို့သည် အီတလီနိုင်ငံတော်ကို မိမိတို့ လုံးဝအာဏာဖြင့်အုပ်စိုးခွင့်ရှိ သည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသော်လည်း ဂျာမန်အုပ်စိုးမှုကို လက်မခံလိုသော အီတလီနိုင်ငံသားများသည် အမြဲပင် တော်လှန်ပုန်ကန်ခဲ့ကြလေသည်။ ရောမသာသနာစောင့်နိုင်ငံတော် ဧကရာဇ်ဘုရင်တို့သည် အီတလီနိုင်ငံတွင် အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် ခက်ခဲစွာ တိုက်ခိုက်ကြရလေသည်။ ဧကရာဇ်မင်းတို့၏ အင်အားအကောင်းဆုံး အတိုက်အခံများမှာ ပုတ်ရဟန်းမင်းများပင် ဖြစ်ကြ၏။ ထိုသို့ ဧကရာဇ်နှင့် ပုတ်ရဟန်းမင်းတို့ အာဏာလုမှုများ အတောမသတ်မီအတွင်း အီတလီနိုင်ငံတွင် မီလန်၊ ဂျီနိုအာ၊ ဖလော်ရင့်၊ ပီစာ၊ ဗင်းနစ် စသည့်မြို့များသည် လွတ်လပ်သော သီးခြားပြည်နယ်ကလေးများ အဖြစ် တည်ထောင်လိုက်ကြလေသည်။ ဤပြည်ထောင်ကလေးများသည် တဖြည်းဖြည်း အင်အားကြီးမားလာရကား ယင်းတို့အပေါ်တွင် စိုးမိုးအုပ်ချုပ်လိုသော မှူးမတ်များကိုသာမက ဧကရာဇ်ဘုရင်တို့ကိုပင် တော်လှန်နိုင်ခဲ့၏။ ပုတ်ရဟန်းမင်းသည် ရံဖန်ရံခါ ပြည်ထောင်ကလေးများကို ကူညီခဲ့လေသည်။ ပြည်ထောင်ကလေးများ ထွန်းကားသောခေတ်တွင် အီတလီတနိုင်ငံလုံးလိုလိုပင် များစွာတိုးတက်ခဲ့သော်လည်း ပြည်ထောင်တိုင်းတွင် ပုတ်ရဟန်းမင်း၏ လူများနှင့်ဧကရာဇ်၏လူများ အာဏာလုမှု အရှုတ်အထွေးများ ရှိခဲ့လေရာ တိုင်းပြည်တိုးတက်ရေးအတွက် မဆောင်ရွက်နိုင်လောက်အောင်ပင် အရှုပ်အထွေးများနှင့် အတော်အချိန်ကုန်ခဲ့ရလေသည်။ ပြည်ထောင်ကလေးများကို အုပ်စိုးသော မင်းများမှာ သက်ဦးဆံပိုင်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြ၍ ထိုခေတ်ကို အီတလီနိုင်ငံ၏ သက်ဦးဆံပိုင်ခေတ်ဟု ခေါ်စမှတ်ပြုကြ၏။ ယင်းသည့်ခေတ်က အီတလီအနုပညာနှင့် စာပေသမိုင်းတွင် ထင်ရှားသောပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများဖြစ်သည့် ဒန်တီ၊ တောမတ်အက်ကွိုင်နတ်၊ ပီဇာနို၊ ဒီကမ်ဗရိုတို့ ပေါ်ထွက်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်မင်းများအနက် ဖလော်ရင့်ကို အုပ်စိုးသော မဲဒီချီဆွေမျိုးဆက်သည် အထင်ရှားဆုံးဖြစ်၍ အနုပညာနှင့်စာပေကို အထူးအားပေးခဲ့၏။
▲ရောမသာသနာစောင့်နိုင်ငံတော် ဧကရာဇ်ဘုရင်တို့သည် အီတလီ
[[ ဒန်တီ အလီဂျာရီ။]]
| |||