ကျိုက်ပွန်ဘုရား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

}}

'''ကျိုက်ပွန်ဘုရား''' ({{IPA-my|tɕaiʔpʊ̀ɴ pʰəjá|IPA}}; {{lang-mnw|ကျာ်ပန်}}၊ '''ကျိုက်''' (ဘုရား)၊ '''ပွန်'''(လေး) ) သည် [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့တော် [[ပဲခူးမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ ကျိုက်ပွန်ဘုရားသည် {{Convert|90|ft}} မြင့်ပြီး [[ကကုသန်|ကကုသန်ဘုရား]]၊ [[ကောဏဂုံဘုရား]]၊ [[ကဿပဘုရား]]၊ [[ဂေါတမဗုဒ္ဓ|ဂေါတမဘုရား]]ရှင်မြတ်အား ရည်မှန်းထားတော်မူသော ရုပ်ပွားတော် လေးဆူသည် အရပ်မျက်နှာအသီးသီးသို့ မျက်နှာမူလျက် ကျောတော်များကပ်၍ တင့်တယ်စွာ စံတော်မူဟန်ဖြစ်သည်။ ကျိုက်ပွန်ဘုရားအား ၇ ရာစုလောက်တွင် ပဲခူးပြည့်ရှင် ဘုရင်မိဂါဒိပ္ပမှ တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ၁၅ ရာစုတွင် [[ဓမ္မစေတီမင်း]]မှ ပြန်လည်မွမ်းမံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဘုရင့်နောင်လက်ထက် ၁၅၄၂ ခုတွင် ရွှေသင်္ကန်း ကပ်သည်။ ယင်းနောက် နှစ်အတန်ကြာ ပျက်စီးကာ ချုံပိတ်ဖုံးသည်။ အလောင်းမင်းတရား လက်ထက် ၁၇၅၉ ခု ဩဂုတ်လ၌ လာဖူးစဉ် ပြုပြင်သည်။ ၁၈၀၇ ဘိုးတော်ဘုရားလက်ထက်တွင် ဇိုင်းဂနိုင်း မြို့သူကြီး ဦးရွှေဘီက အင်္ဂတေအသစ် ကပ်လှူသည်။<ref>{{cite book|author=တင်နိုင်တိုး|title=မြန်မာပြည်တစ်ခွင် လမ်းညွှန်|publisher=မဇ္ဈိမစာပေ|page=၇၈|date=ဒီဇင်ဘာလ၊ ၂၀၁၃}}</ref>

၁၄၇၆ ခုနှစ်တွင် ဓမ္မစေတီမင်းမှ တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့သည်။ ကျိုက်ပွန်ဘုရားကြီးသည် အမြင့်ပေ(၁၀၀) ရှိပြီး ပွင့်တော်မူပြီ:ဖြစ်သော ဘုရားလေးဆူ ကျောခြင်းကပ် ထိုင်တော်မူပုံစံကို တွေ့မြင်ရပါသည်။ ပဲခူးမှ ရန်ကုန်သို့သွားသော ကားလမ်းမ၏ မြောက်ဘက် (၁) မိုင်ခန့်အကွာတွင် တည်ရှိပါသည်။