|
အနော်ရထာဘုရင်လက်ထက်တွင် တောလည်သော မုဆိုးတစ်ယောက်သည် တောထဲ၌ ထူးဆန်းသော အဝတ်အစားနှင့် ပုံသဏ္ဌန်ရှိသည့် လူတစ်ဦးကို တွေ့မြင်သဖြင့်စူးစမ်းရာ ရဟန်းဖြစ်ကြောင်း သိရသဖြင့် ဘုရင်ကို အကြောင်းကြားသည်။ ထိုရဟန်းမှာ ရှင်အရဟံဖြစ်သည်။ အနော်ရထာမင်းသည် ရဟန်း၏ အဆုံးအမကို ခံယူပြီးလျှင် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် အနော်ရထာမင်းသည် တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ရှိသည့် [[တျံတြစ်အယူဝါဒ]] နှင့် [[အရည်းကြီး]] တို့ကို နှိမ်နင်းခဲ့သည်။
== ပုဂံ အနော်ရထာနှင့် သထုံ မနူဟာ စစ်မဖြစ်ခဲ့ပါစစ်ပွဲ ==
ရှင်အရဟံ၏ ပြောကြားချက်အရ
အနော်ရထာမင်းမြတ်ဟာ သထုံ မနူဟာနဲ့ စစ်ပွဲကြီးဖြစ်တယ်ဆိုတာ ဦးကုလားရဲ့ လုပ်ဇာတ်သက်သက်ပါပဲ။ ဘာအထောက်အထားမှ မရှိဘူး။
အနော်ရထာမင်းသည် သထုံပြည်၌ ဗုဒ္ဓ၏ အဆုံးအမများကို မှတ်တမ်းတင်ထား သော ပိဋကတ် ၃ ပုံ ရှိကြောင်းသိလေ၏။ ထို့ကြောင့် လိမ္မာသော အမတ်တစ်ယောက်ကို လက်ဆောင်ပဏ္စာ များ ဖြစ်ဖြင့်
သယာချေငံစာပြောဆို တောင်းယူစေ၏။ သို့သော် သထုံ မင်းသည် မ ချေငံသောစကားဖြင့် ဆိုလိုက်၏။
မနူဟာကို ဖမ်းခေါ်လာပြီး၊ ပိဋကတ်အစုံသုံးဆယ် သိမ်းတယ်တို့ ဘာတို့ဆိုတာတွေဟာ မဟာရာဇဝင်ကြီးရေးတဲ့ ဦးကုလားရဲ့ ထိုးဇာတ်သက်သက်တွေ။
အနော်ရထာမင်းစောလည်း ထိုစကားကိုကြားရလတ်သော် အမျက်ရှ၍ စစ်သည်ဗိုလ်ပါများ သူရဲ သူခတ် များဖြင့် ကြည့်ကြောင်း ရေကြောင်းဖြင့် ချီလေ၏။
သူရဲကောင်း လေးဦး ဖြစ်သော
သာလွန်မင်းကြီး လက်ထက်က လှေသင်းစု စစ်တမ်း ရှိတယ်။ စစ်တမ်းဆိုတာ ဘုရင့်ရှေ့မှာ ကျမ်းကျိန်ပြီး အစစ်ခံရတာမို့ လိမ်လို့မရပါဘူး။
ကျန်စစ်သား,ငထွေးရူး,ငလုံးလက်ဖက်,ညောင်ဦးဖီး တို့ ကို ရှေ့ဖျားချီစေ၍ အနော်ရထားကား နောက်တပ်မ ဖြု၍လိုက်လေ၏။
မနူဟာမင်းလည်း အနော်ရထာမင်းစော သူရဲကောင်းလေးဦးနှင့် စစ်ချီလာသည်ကို သိလေသော် ကြောက်ရွံပြင်းစွာဖြစ်လေ၏။
ဒါကြောင့် စစ်တမ်းတွေ၊ အမိန့်တော်ပြန်တမ်း တွေဟာ သမိုင်းတန်ဖိုးရှိတယ်၊ သမိုင်းရေးတဲ့နေရာမှာ အထောက်အထားအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်တယ်လို့ သမိုင်းပညာစံက သတ်မှတ်ထားတာဖြစ်တယ်။ စစ်တမ်းဆိုတာ နန်းတော်မှတ်တမ်း Royal record တွေ ဖြစ်တယ်။
မြို့တံခါးကို လုံစွာပိတ်၍ ခူခံလေ၏။
စစ်သည်ကြီးလေးဦး သည် မြို့ကို ဖောက်လေ၏။သို့သော် မြို့တွင်းသို့ပင် ဝင်မရချေ။
သမိုင်းရေးရာမှာ အထောက်အထားအဖြစ် အသုံးပြုလို့ရတယ်။ သာလွန်မင်းကြီးလက်ထက် လှေသင်းစု စစ်တမ်းမှာ သူမျိုးရိုးဟာ အစဉ်အဆက် အနော်ရထာမင်းကြီးလက်ထက်ကတည်းက ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ လှေသင်းစု ဖြစ်ကြောင်း အစစ်ခံထားတယ်။ အဲဒီ စစ်တမ်းမှာ သထုံမင်း မနူဟာသည် လှေတော်ကြီး လေးစင်းနဲ့ သမီးတော် ဆက်သကာ အနော်ရထာထံ ခိုလှုံလာကြောင်း၊ အနော်ရထာမင်းကြီးက အဲဒီလှေတော်သားတွေကို လှေသင်းစု ဖွဲ့ပေးပြီး အစဉ်အဆက် အဲဒီလှေသင်းစု မျိုးရိုးက ဆင်းသက်လာကြောင်း ဖေါ်ပြထားတယ်။ ဒီစစ်တမ်းအရ မနူဟာသည် အနော်ရထာ စစ်ပြုပြီး ဖမ်းခေါ်လာတာမဟုတ်ကြောင်း ထင်ရှားတယ်။ ဒါဆို မနူဟာသည် သထုံက ဘာလို့ထွက်ပြေးလာပြီး ပုဂံအနော်ရထာထံ ခိုလှုံသလဲ။
ပယောဂ စီရင်သဖြင့်ဟုဆို၏။
ဇော်ဂျီဖိုဝင်သားစားသော ကုလားညီနှောင် နှစ်ဦးမ ညီဖြစ်သူက အကိုဖြစ်သူကိုသတ်၍ မြို့လေးဖတ် လေးလံတွင် မြုပ်၍စီမံထားသည်ဟု
အရှေ့တောင် အာရှသမိုင်းကို ပြန်ကြည့်ပါ။
ပြော၏။
ထို့ကြောင့် မြုပ်ထားသည်ကို ဆောင်ယူစေ၍ သထုံပြည်သိမ်းလေ၏။
အနော်ရထာနဲ့ ခေတ်ပြိုင် ယနေ့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှာ ခမာတွေရဲ့ အန်ကောအင်ပါယာ ထွန်းကားခဲ့တယ်။ အေဒီ ဆယ်ရာစု တစ်ဝက်ကတည်းက အန်ကောအင်ပါယာဟာ ယနေ့ ယိုးဒယားထဲက ဒွါရာဝတီလို့ခေါ်တဲ့ မွန်မြို့တွေ လဝမြို့တွေကို တိုက်သိမ်းယူအပြီး အနော်ရထာခေတ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံထဲအထိ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီ ကမ္ဘောဒီးယားသာ ခမာတွေကို ကရွမ် လို့ခေါ်ပြီး အတိုကောက် ရေးနည်းနဲ့ ကြွမ် လို့ရေးတယ်။ အဲဒီ ကြွမ်ကိုပဲ ရာဇဝင်ကြီးရေးတဲ့ ဦးကုလားက ဂြွမ်း စစ်သည်၊ ဂျွမ်း စစ်သည်လို့ ရေးခဲ့တာ ဖြစ်တယ်။ ကောဇာ ၄၁၆ (AD 1054) မှာ ကရွမ်ခေါ် ဂြွမ်းတွေဟာ သထုံကိုတိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီး စစ်ပြုတော့ သထုံမင်းမနူဟာသည် မတားဆီး မခုခံနိုင်တာကြောင့် ပဲခူးကို လာခုံလှုံပါတယ်။ သထုံကျပြီးနောက် ပဲခူးအထိ ခမာစစ်တပ်ကြီး ရောက်လာဖျက်ဆီးလို့ တစ်ရာ့ငါးပါးမြောက် တိမ်မယ်ပျူမင်း ဗောင်းတော်ရှည်ဟာ ဒဂုံအထိ ထွက်ပြေးရတယ်။ ရာဇဝင်မှာ နာမည်ကြီးတဲ့ ကျန်စစ်သား၊ ညောင်ဦးဖီး၊ ငထွေရူး၊ ငလုံးလဖယ် စတဲ့ သူရဲကောင်းလေးယောက် ဇာတ်လမ်းဟာ ဒီ သမိုင်းဖြစ်ရပ်ပေါ်မှာ အခြေခံထားတာ ဖြစ်တယ်။
*အနော်ရထာမင်း သထုံကို တိုက်ခိုက်ချိန်မှာ ခရစ်နှစ် ၁၀၅၇-၅၈ ခုနှစ်တွင်ဖြစ်ကြောင်း ကလျာဏီကျောက်စာက အတိအလင်းဆို၏။
မနူဟာသည်လည်း လှေတော်ကြီးလေးစင်းနဲ့ အလွတ်ရုန်း ထွက်ပြေးပြီး ပုဂံအနော်ရထာထံ ခိုလှုံတယ်။
ကောဇာ သက္ကရာဇ် ၄၁၉-၄၁၀ (AD 1059-1060)မှာ ပဲခူး၊ သထုံတို့ကို ကျူးကျော်သူ ခမာတွေလက်ထဲက အနော်ရထာဟာ ပြန်လည် တိုက်ယူခဲ့ရတယ်။
ဒါကြောင့် အနော်ရထာ သထုံကိုတိုက်တယ်ဆိုတာ ကျူးကျော်သူ ခမာတွေလက်ထဲက ပြန်တိုက်ယူရတာသာ ဖြစ်တယ်။ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်ပြီး သာသနာကိုမစောင့်ရှောက် အပျော်အပါးလိုက်စားနေတဲ့ မနူဟာသည် ကျူးကျော်မှုကို မတွန်းလှန်နိုင်လို့ အနော်ရထာထံ ခိုလှုံ လာရတာသာဖြစ်ကြောင်း၊ အနော်ရထာ သထုံကိုတိုက်တယ်ဆိုတာ ကျူးကျော်သူ ကမ္ဘောဒီးယား ရှေးခမာ ကရွမ်ခေါ် ကြွမ် ခေါ် ဂြွမ်းတွေ သိမ်းယူထားတဲ့ နယ်မြေကို ပြန်လည်တိုက်ယူရတာ ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
== နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် မြို့ ပေါင်း (၄၃) မြို့ကိုတည်ပုံ ==
| 