ဆိုက်ကား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
under construction တော့မတပ်တော့ပါဘူး။ ဟိုဖြည့် ဒီပြင် နဲနဲလောက် လုပ်ဦးမယ်။ |
added more |
||
စာကြောင်း ၅ -
[[File:Recumbent pedicab.jpg|thumb|right|upright|လန်ဒန်မြို့တွင်လဲ လျှောင်းသည့် အနေထားဖြင့်မောင်းနှင်သော စက်ဘီးတက္ကစီဟုခေါ်သော ဆိုက်ကားတစ်မျိုး၊ ပက်ဒစ်ကတ်ဘ် (pedicab) ဟုလည်းခေါ်သည်။]]
[[File:Cycle rickshaw in Moscow.jpg|thumb|upright|right|ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုရှိ ဆိုက်ကားပုံစံတစ်မျိုး]]
[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Becaks bij de Britse ambassade TMnr 20018038.jpg|thumb|upright| (၁၉၆၈) အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျကာတာမြို့တွင် တွေ့ရသော နောက်ပိုင်းမှ မောင်းနှင်သည့် အမျိုးအစား။ ဘီးကတ် (Becak) ဟုခေါ်သည်။]]
'''ဆိုက်ကား ({{lang-en|cycle rickshaw or trishaw}})''' သည် ဒေသတွင်း အသေးစား ပို့ဆောင်ယာဉ်ငယ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ စက်ဘီးကို နံဘေးမှ (သို့) နောက်မှ ခရီးသည်တင်လိုက်ပါနိုင်ရန် ဘီးတစ်ဘီးပါသော ဘေးတွဲ (သို့) နောက်တွဲတစ်ခုကို ကပ်လျှက်တပ်ဆင်ထားသည်။ <ref>Oxford English Dictionary : cycle rickshaw (or) bicycle rickshaw is a three-wheeled bicycle for public hire with a covered seat for passengers behind the driver</ref>မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘေးတွဲဖြင့်သာ ပြုလုပ်မောင်းနှင့်ကြသော (စက်ဘီး)ယာဉ်ကို ဆိုက်ကား အဖြစ် ပုံမှန်အားဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ နိုင်ငံတကာတွင် ထိုကဲ့သို့ ပုံစံရှိသော ယာဉ်မျိုးကို အမည်အများအပြားဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။▼
[[File:Pedicab at Catarman, Northern Samar.JPG|thumb|upright|ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၊ မြောက်ဆာမာခရိုင်၊ ကတ်တာမန်အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တွင်တွေ့ရသည့် ဆိုက်ကား။ ပက်ဒစ်ကတ်ဘ်(pedicab) ဟုခေါ်သည်]]
▲'''ဆိုက်ကား (သို့) ဆိုက်ကားပုံစံရှိယာဉ် ({{lang-en|cycle rickshaw or trishaw}})''' သည် ဒေသတွင်း အသေးစား ပို့ဆောင်ယာဉ်ငယ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ စက်ဘီးကို နံဘေးမှ (သို့) နောက်မှ ခရီးသည်တင်လိုက်ပါနိုင်ရန် ဘီးတစ်ဘီးပါသော ဘေးတွဲ (သို့) နောက်တွဲတစ်ခုကို ကပ်လျှက်တပ်ဆင်ထားသည်။ <ref>Oxford English Dictionary : cycle rickshaw (or) bicycle rickshaw is a three-wheeled bicycle for public hire with a covered seat for passengers behind the driver</ref>မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘေးတွဲဖြင့်သာ ပြုလုပ်မောင်းနှင့်ကြသော (စက်ဘီး)ယာဉ်ကို ဆိုက်ကား အဖြစ် ပုံမှန်အားဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ နိုင်ငံတကာတွင် ထိုကဲ့သို့ ပုံစံရှိသော ယာဉ်မျိုးကို အမည်အများအပြားဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။
ရှေးယခင်က လူဖြင့်ဆွဲသော လန်ခြားများနှင့်ကွာခြား၍ ဘီးသုံးဘီးပုံစံရှိယာဉ်များသည် လူ၏အားကို အသုံးပြုမောင်းနှင်၍ ရွေ့လျားစေသည်။ အခြားသုံးဘီးယာဉ်ပုံစံတစ်ခုမှာ စက်တပ်ယာဉ်ပုံစံဖြစ်သည်။
ခရီးသည်တင်ရန် ရည်ရွယ်ပြုလုပ်ထားသော သုံးဘီးပါစက်ဘီး (tricycle) တစ်မျိုးလည်းရှိ၍ ငှားရမ်းသုံးစွဲကြသည်များလည်းရှိသည်။
==အကျဉ်းဖော်ပြချက်==
ဆိုက်ကား (သို့) ထိုပုံစံရှိသောယာဉ်ကို ၁၈၈၀ပြည့်နှစ်များတွင် ပထမဆုံးစတင်ပြုလုပ်ခဲ့ကြကာ ၁၉၂၉တွင် စင်္ကာပူ၌ စတင်၍ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ခြောက်နှစ်ခန့်အကြာတွင် လူဆွဲ လန်ခြားများထက် အရေအတွက်များပြားလာခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ခန့်တွင် ဆိုက်ကားပုံစံယာဉ်များကို တောင်အရှ၊ အရှေ့တောင်အာရှတခွင်တွင် တွေ့မြင်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ နှောင်းပိုင်းကာလများတွင်ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံး၌ ဆိုက်ကားအရေအတွက် လေးသန်းခန့်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ကြသည်။<ref name="Edgerton p. 46">{{cite book | title=The Shock of the Old: Technology and Global History Since 1900 | publisher=Oxford University Press | author=David Edgerton | year=2011 | pages=46 | isbn=978-0199832613}}</ref>
ဤယာဉ်မျိုးကို ပုံမှန်အားဖြင့် မောင်နှင်းသူ၏ ခြေထောက်အသုံးပြု၍ ခြေမောင်းတံများကို လည်ပတ်စေ၍ မောင်းနှင်သည်။ အချို့သောယာဉ်များတွင် စက်တပ်ဆင်၍လည်း လူသက်သာစေရန် မောင်းနှင်ကြသည်။<ref name="Wired01">{{cite magazine|url=https://www.wired.com/autopia/2010/01/solar-rickshaws-delhi/|title=Solar Rickshaws Ready for Delhi |last=Keith|first=Barry|date=2010-01-11|magazine=Wired Magazine |accessdate=10 March 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://hybrid.iit.edu/projects.php?project=auto_rickshaw |title=Sustainable Transportation Solution for Auto Rickshaws|year=2009 |publisher=Illinois Institute of Technology|accessdate=10 March 2010}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.indianexpress.com/oldStory/11602/ |title=The Cycle Rickshaw's Electric Dreams|newspaper=Indian Express|accessdate=14 August 2010}}</ref>
ဤပုံစံရှိယာဉ်သည် များသောအားဖြင့် ဘီးသုံးဘီးဖြင့် ဖြစ်သော်လည်း လေးဘီးရှိသော ယာဉ်ပုံစံ (quadracycle) လည်းရှိသည်။ စက်ဘီးအချို့ကို နောက်တွဲယာဉ်အသေးတစ်ခုတပ်ဆင်ကာ မောင်းနှင်သောယာဉ်ကို bicycle trailer ဟူ၍ခေါ်ဝေါ်ကာ ဆိုက်ကားပုံစံရှိယာဉ်အမျိုးအစားတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။<ref name=Sobey>{{cite book | title=A Field Guide to Automotive Technology | publisher=Chicago Review Press | author=Ed Sobey | year=2009 | pages=172 | isbn=978-1556528125}}</ref> အချို့သော ဆိုက်ကားပုံစံယာဉ်များ၌ လျှပ်စစ် (သို့) ဓာတ်ငွေ့သုံးမော်တာများလည်း တပ်ဆင်အသုံးပြုကြသည်။<ref name=Sobey /><ref name="investvine">{{cite web|url=http://investvine.com/electric-vehicles-become-popular-the-philippines/|title=Electric vehicles become popular in the Philippines|first=Todd|last=Watson|work=Inside Investor|date=31 July 2013|accessdate=11 August 2013}}</ref>
===ခရီးသည်တင်သည့်ပုံစံ===
မောင်းသူ၊ ခရီးသည်တင်သည့် အနေအထားမှာ အမျိုးမျိုးရှိ၏ ။ ယေဘူယျအားဖြင့် အချို့နိုင်ငံများတွင် မောင်သူသည် ခရီးသည်များ၏ အရှေ့တွင်ထိုင်၍ မောင်းနှင်သည်။ အချို့သောပုံစံများ၌ မောင်းသူက အနောက်ပိုင်းမှ မောင်းနှင်သည်လည်းရှိသည်။ <ref name="Edgerton p. 46" /><ref name=Sobey />မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသုံးပြုသော ပုံစံမီာ ဘေးတွဲဖြစ်သောကြောင့် မောင်းသူသည် ခရီးတင်ခုံ၏ ဘေးတွင်ထိုင်၍ မောင်းနှင်သည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်စသော အာရှတိုင်းပြည်များတွင် ခရီးသည်တင်ခုံသည် မောင်းသူ၏ နောက်တွင်တည်ရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်၌ မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့ ဘေးတွဲ (side car)ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနည်းတူစွာ စင်္ကာပူရှိ ဆိုက်ကားသည်လည်း မြန်မာတို့ကဲ့သို့ပင်ဖြစ်သည်။<ref name="Edgerton p. 46" />
==မြန်မာနိုင်ငံ ဆိုက်ကားသမိုင်း==
| |||