(ကွဲပြားမှု မရှိ)

၁၁:၂၂၊ ၁၄ မေ ၂၀၂၀ ရက်နေ့က မူ

မြန်မာစလုံးပေါင်း

Bold text စာလုံးပေါင်း

   မြန်မာဘာသာစကားအကြောင်းတွေကို အထူးအားစိုက်ပြီး လေ့လာြဖစ်ခဲ့တာ တော်တော်ကြာပါြပီ။လေ့လာ လို့ တွေ့ရှိသမျှတွေကိုလည်း ဆောင်းပါးအတန်တန်နဲ့ ရေးသားဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။အဲ့ဒီလိုရေးသားခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးအ များစုဟာဆိုရင်လည်း ဘာသာစကားရဲ့ ပြဿနာတွေကို ခြေရာကောက် တင်ပြခဲ့တာတွေချည်းပါပဲ။လေ့လာမိသ မျှမှာ အဓိက တွေ့ရတဲ့ ပြဿနာတွေက အပင့်၊အရစ် မှားယွင်းတာတွေ၊အသတ်လွဲမှားတာတွေ၊အသံစွဲ အနက်စွဲ ထွေပြားနေတာတွေ၊ဌာန်တူ အသံတူနေတာတွေကြောင့် ဗျည်းလွဲမှားရတာတွေ၊အဓိပ္ပာယ်အနက် မမှန်းဆနိုင်တာ တွေပါပဲ။
   အဲ့ဒီလို မြန်မာဘာသာစကားရဲ့ အခက်အခဲ ပြဿနာတွေကို လေ့လာဖော်ထုတ်ကြည့်နေပေမယ့် ဖြေရှင်းလို့ ရ နိုင်မယ့် နည်းလမ်းကိုတော့ မရေးဖြစ်ခဲ့သေးပါဘူး။ဘာလို့လဲဆိုတော့ မြန်မာစာလုံးပေါင်းပုံဟာ သတ်သတ်မှတ် မှတ် မရှိဘူးဆိုတဲ့ အမြင်ကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ဒါပေမယ့်လည်း တတ်နိုင်ကမျှ ဖြေရှင်းလို့ရတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ရှာဖွေနေတာကိုတော့ ရပ်မပစ်ပါဘူး။။ကြောင်းအလှူရှင်လို့ ရေးထားတာကို ဘယ်သူ မှ ဇရပ်အလှူရှင် လို့ မဖတ် ကြဘူးဆိုပေမယ့်၊အရေးမှန်မှ အနက်မှန်မယ်ဆိုတဲ့ အသိကြောင့် မြန်မာဘာသာစကားရဲ့ အပြော(အသံ)နဲ့ အပြ ဟန် (ဗျည်း၊ဗျည်းတွဲ၊သရစွဲ)တွေကို ဘယ်လို ပေါင်းစပ်ရေးသားခဲ့ကြသလဲဆိုတာ စူးစိုက်လေ့လာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 
   တကယ်တော့ မြန်မာဝေါဟာရ တစ်ခုကို ရေးလိုက်တယ်ဆိုတာ အသံကို မြင်ရအောင် ဗျည်းတွေ၊ဗျည်းတွဲ စ နစ်တွေ၊သရတွေနဲ့ သင်္ကေတ ပြုလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ဒီတော့ ဝေါဟာရတစ်လုံးကို ရေးပြီဆိုရင် အဲ့ဒီ့ဝေါဟာ ရမှာ အဓိပ္ပာယ်ရယ်၊အသံရယ်၊ရေးနည်းစနစ်တွေရယ် ပါဝင်နေပါတယ်။သိစေချင်တဲ့ အနက်အဓိပ္ပာယ်တွေကို အသံကို အသုံးပြုပြီး သိစေတယ်။အသံကိုကျတော့ ဗျည်းအက္ခရာတွေ သုံးပြီး ဗျည်းတွဲ၊အသတ်၊သရတွေနဲ့ တွဲ စပ် မြင်စေပါတယ်။

သံစွဲ၊နက်စွဲနည်း

   အဲ့ဒီ့ထဲကမှ ပထမဆုံးအနေနဲ့ အနက်စွဲနဲ့အသံစွဲ ရေးသားနည်းဆိုတာကို ချဉ်းကပ်ကြည့်ချင်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ့နည်း မှာ ဗျည်းအက္ခရာတွေကို အနက်အဓိပ္ပာယ်ကို ဖော်ပြတဲ့အက္ခရာနဲ့ အသံကို ဖော်ပြတဲ့အက္ခ ရာဆိုပြီး ခွဲခြားဆင် ခြင်ထားတာကို တွေ့ရပါတယ်။ က ခ စ ဆ တ ထ ပ ဖ တွေဟာ အနက်အဓိပ္ပာယ်ကို ဖော်ပြပေးတဲ့ ဗျည်းအက္ခ ရာတွေ ဖြစ်ပြီးတော့၊ ဂ ဃ ဇ ဈ ဒ ဓ ဗ ဘ တွေကတော့ အသံကိုပဲ ဖော်ပြတဲ့ဗျည်းအက္ခရာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ့ အနက်နဲ့ အသံစွဲတွေမှာ ဘယ်လို အသုံးပြုပြီးရေးကြသလဲဆိုရင် က ၊ခ အနက်စွဲကို ဂ၊ ဃ အသံစွဲနဲ့ ရေး တတ်သလို၊စ၊ ဆ အနက်စွဲကို ဇ၊ ဈ နဲ့ရေးတတ်တယ်။ တ-ထ အနက်စွဲကို ဒ၊ ဓ နဲ့ရေးတယ်။။ ပ၊ ဖ အနက်စွဲကို ဗ၊ ဘ တွေနဲ့ ရေးလေ့ရှိတဲ့စကားလုံးတွေ တွေ့ရတဲ့အတွက်၊အဲ့ဒီ့ ဗျည်းတွေနဲ့ ရေးကြတော့မယ်ဆိုရင် အနက်နဲ့ အ သံကို ယှဉ်ထိုးချင့်ချိန်ကြည့်သင့်ပါတယ်။
     ဂတ်ထူ၊ဂတ်ပြား၊ဒု၊ဒေါင့်မှန်၊ဒယ်အိုး၊ဇောက်ထိုး၊စတွေကို ရေးတော့မယ်ဆိုရင် ဂတ်ထူ၊ဂတ်ထူပြားဆိုတဲ့ အသံစွဲအရေးက ဂတ်ဟာ ကတ်အနက်ကို အသံစွဲနဲ့ ရေးထားတာ ဖြစ်တယ်။ ဒုတ်တိုဆိုတာ တုတ်တို ။ ဒုဆိုတာ ထု။ ဒေါင့်မှန်ဆိုတာ ထောင့်မှန်။ဒယ်အိုး ဆိုတာ တည်အိုး။ဇောက်ထိုးဆိုတာ စောက်ထိုး။ ဇောင်းတန်းဆို တာ စောင်းတန်း။ဘူးသီးဆိုတာ ဖူးသီး။အဘွားဆိုတာ အဖွား။အဘိုးဆိုတာ အဖိုး။ ဇရက်ဆိုတာ ဆက်ရက်။နဂို ဆို တာက နကို၊ပင်ကို လို့ ယှဉ်တွဲ သိနေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။အဲ့ဒီလိုသိပြီး ချင့်ချိန်ရမှာက အသံစွဲဗျည်းတွေနဲ့ရေးသား ကြတဲ့အခါ အနက်စွဲဗျည်းနဲ့ပါ ယှဉ်တွဲပြီး အနက်ဖော်ကာ ရေးသားရပါမယ်။ဒါမှလည်း အမှားနည်းနိုင်သမျှ နည်း လိမ့်မယ်ထင်ပါတယ်။အသံစွဲ အားကောင်းရင် အသံစွဲနဲ့ရေးကြ။အနက်စွဲ အားကောင်းရင် အနက်စွဲနဲ့ ရေးကြဆို တာမျိးတော့ သတ်သတ်မှတ်မှတ် ပြုပေးထားရင် ပိုကောင်းပါလိမ့် မယ်။
   အဲ့ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင် အသံစွဲနဲ့ရေးဖို့ ခွင့်ပြုထားတဲ့ စကားလုံးလား၊အနက်စွဲနဲ့ပဲ ရေးရမယ့်စကားလုံး လားဆို တာတွေကို မြန်မာစာအဖွဲ့က တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် သတ်မှတ်ပြဌာန်းထားတဲ့ မြန်မာသတ်ပုံကျမ်းနဲ့ မြန်မာအဘိ ဓာန်ကျမ်းတွေကို မကိုး မဖြစ်၊ကိုးရတော့မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ဥပမာ တန်ဘိုးလို့ အသံစွဲရှိတဲ့ စကားလုံးကို ရေး တော့မယ်ဆိုရင် ဘိုးအသံစွဲဟာ ဖိုး အနက်စွဲက လာတာဖြစ်တယ်။ဒါကို သိပြီးမှ ဘိုးနဲ့ ရေးမှာလား၊ဖိုး နဲ့ရေးမှာ လားဆိုတာ ချင့်ချိန်ရပါလိမ့်မယ်။ဘာလို့လဲဆိုတော့ အထက်မှာ ရေးခဲ့သလို အသံစွဲအားကောင်းရင် အသံစွဲ နဲ့ ရေး၊အနက်စွဲ အားကောင်းရင် အနက်စွဲနဲ့ရေးလို့ တစ်သမတ်တည်း ပြဌာန်းထားတာ မတွေ့လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
   အဘိုးအဘွား တွေကို ရေးသားတဲ့အခါ အကြီးအမှူးဆိုတဲ့ အနက်စွဲ ဖိုးဖွား တွေလို့ ရေးခွင့်မပြုဘဲ အသံစွဲ အ ဘိုးအဘွား ကိုပဲ ရေးသားခွင့် ပြုထားတာ တွေ့ရပါတယ်။နဂို နဲ့ ဒယ်အိုးတွေမှာလည်း အသံစွဲ ဂို နဲ့ ဒယ် ကိုပဲ ရေး တာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ဇောက်ထိုး၊ဇရက်၊ဒုတ်၊ဇောင်းတန်း၊ဒေါင့် တွေမှာကျတော့ အသံစွဲနဲ့ ရေးတာကို ခွင့်ပြုပေး ထားတာ မတွေ့ရပါဘူး။ဘူးသီ ကို အသံစွဲနဲ့ ရေးခဲ့ကြသလို၊ ဒု နဲ့ ထု ကိုတော့ နှစ်မျိုးစလုံးနဲ့ သုံးခွင့်ရှိပြန်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ရေးသားမယ့်စကားလုံးဟာ အသံစွဲဗျည်းတွေဖြစ်တဲ့ ဂ ဃ ဇ ဈ ဒ ဓ ဗ ဘ တွေ ဖြစ်နေတယ် ဆိုရင် အနက်စွဲဗျည်း တွေဖြစ်တဲ့  က ခ စ  ဆ တ ထ ပ ဖ တွေနဲ့ပါ နှိုင်းချင့်သုံးစွဲကြမယ်ဆိုရင်တော့ အကောင်း ဆုံးပါပဲ။

ဖြစ်ဗျည်း၊ပြုဗျည်းနည်း

        နောက်ထပ် လေ့လာတွေ့ရှိရတဲ့ မြန်မာစာရေးထုံးတစ်ခုက အဖြစ်သက်သက်ပြတာနဲ့ ပြုလုပ်တာကို ပြတဲ့ ကြိယာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။စကားလုံးဟာ  အဖြစ်သက်သက်ကြိယာလား၊အပြုကြိယာလားဆိုတာကို ခွဲခြားသိဖို့ အဖြစ်သက်သက်ဗျည်း(သုဒ္ဓ) တွေနဲ့ အပြုဗျည်းတွေ(ကာရိုက်)တွေကို အရင်ဦးဆုံး သိထားရပါမယ်။ဒီနည်းလမ်း ကို ဖြစ်ဗျည်း၊ပြုဗျည်းနည်းလို့ ခေါ်ဆိုနိုင်ပါတယ်။အဖြစ်သက်သက်ကို ပြတဲ့ဗျည်းတွေက က စ တ ပ င ည န မ ယ ရ လ ဝ ဆိုပြီး ၁၂ လုံးရှိ ပါတယ်။အပြုပြတဲ့စကားလုံးက ခ ဆ ထ ဖ နဲ့ ငှ ညှ နှ မှ ယှ ရှ လှ ဝှ တွေဆိုပြီး ၁၂ လုံးပါပဲ။အဲ့ဒီ့ထဲက အသံလည်း မတူ၊မှာလည်း မမှားနိုင်တာတွေကို ထည့်မပြောတော့ဘဲ အသံတူတဲ့ စ နဲ့ ဆ ကိုပဲ အဓိကထား ပြောချင်ပါတယ်။ဘာလို့လဲဆိုတော့ စလုံးနဲ့ ဆလိမ်ကို အမြဲလိုလို လွဲမှားတတ်ကြလို့ပါပဲ ဖြစ်ပါ တယ်။
   အိုးထဲက ရေတွေ တစ်စက်စက်ကျနေတာမျိုးဟာ ဖြစ်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် အဖြစ်သက်သက်ထဲက စလုံးကို ပဲသုံးပြီး စိမ့် တယ်လို့ ရေးသားရမှာပါ။ဆလိမ်နဲ့ ဆိမ့်လို့ မရပါဘူး။အဝတ်စကို အပိုင်းအစဖြစ်အောင် ပြုလုပ် လိုက်တယ်ဆိုရင် အပြုပြတဲ့ ဆလိမ်နဲ့ ဆုတ်ဖြဲရပါလိမ့်မယ်။ဆီဆမ်းတာ၊ဆွဲယူတာ၊လက်နဲ့ဆိတ်တာ၊ဆုပ်ကိုင် ထားတာ၊ဆူငေါက်တာ၊ဆန့်ထုတ်တာ၊ဆွတ်ခူးတာ၊ဆောင့်ချတာ။ဒီလို အပြုအဓိပ္ပါယ်သက်ရောက်တဲ့ ကြိယာ အ ဖြစ် သုံးကြမယ်ဆိုရင် အပြုပြဗျည်း ဆ လိမ်နဲ့ပဲ ရေးလေ့ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။
   ချက်စူတာ၊စုတ်ပြဲတာ၊စူးသွားတာ၊စန့်တန်းသွားတာဆိုတဲ့ အဖြစ်သက်သက်ကိုပြတဲ့ ကြိယာတွေဆိုရင် စ လုံး ကိုပဲ အများဆုံး အသုံးပြုကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ဒါပေမယ့်လည်း အဖြစ်ပြနဲ့အပြုပြကြိယာအသုံးသဘော သုဒ္ဓ ကာရိုက်နည်းဟာ အကြွင်းမဲ့အမှန်လားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ချို့ယွင်းချက်တွေတော့ ရှိနေပါတယ်။စားတာ၊နို့ စို့တာ၊စိတ်ဖြာတာမျိုးတွေမှာ အပြုသဘောဖြစ်ပေမယ့် အဖြစ်သဘော စလုံးကို သုံးစွဲထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ ချိုးလို့ ကျိုးတာ။ဆန့်လို့ စန့်တာတွေမှာ သုဒ္ဓကာရိုက်နည်းကျပေမယ့်၊ ဆာလို့ စားတယ်ဆိုတာကတော့ ဖြောင့် ဖြောင့် ကြီး ဆန့်ကျင်ပြနေတာ တွေ့ရပါတယ်။ဒါကို ပြေလည်ဖို့ဆိုရင်တော့ တိကျရေရာတဲ့ မြန်မာစာလုံးပေါင်း စနစ်ကို သတ်သတ်မှတ်မှတ် ပြဌာန်းကြဖို့ ကြိုးစားရမယ်ထင်ပါတယ်။တကယ်လို့ သုဒ္ဓကာရိုက်နည်းကို တစ်သ မတ်တည်း ပြဌာန်းလိုက်မယ်ဆိုရင် စလုံး၊ဆလိမ် လွဲမှားနေတာတွေဟာ ရပ်တန်းကရပ်သွားကြမယ်လို့ မျှော်လင့် မိပါတယ်။

ပင့်မန်၊ရစ်ကြီးနည်း

   ဒါပေမယ့်လည်း သုဒ္ဓကာရိုက်နည်းက မြန်မာဝေါဟာရတွေထဲက အချို့အဝက်ရဲ့ ပြဿနာကိုတော့ အထိုက်အ လျောက် ပြေလည်အောင် ဖြေရှင်းပေးနိုင်မှာပါပဲ။ဒီလိုပဲ ယပင့်နဲ့ရရစ် ပြေလည်ဖို့ဆိုရင်လည်း အပင့်အရစ်သ ဘောတွေကို သိရှိနား လည်ထားရမယ်ဆိုတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုကို တွေ့ရှိထားပါတယ်။အပင့်နဲ့အရစ်ရဲ့ အဓိပ္ပာယ် သွားတွေက အပင့်ဟာ သာမန်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေကို ပြုမူတဲ့သဘောသာကို ပြပြီး၊အရစ်က အပင့်ထက် ပိုမိုတဲ့ သဘောဘက်ကို ပြနေတယ်ဆိုတာတွေ့ ရပါတယ်။သာဓကအနေနဲ့ ကျူး နဲ့ ကြူး/ချဲ နဲ့ ခြား တွေကို ကြည့်ပြီး ဆင်ခြင်ကြည့်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။
   ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်ဟာ ဥဒါန်းကျူးရင့်လိုက်တယ်။နယ်ချဲ့တွေက ကျူးကျော်လာတယ်။နွားရှေ့ ထွန်ကျူးတယ်ဆို တာ တွေထဲက ကျူးရဲ့အနက်တွေဟာ သာမန်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်နဲ့ ပြုမူလုပ်ဆောင်တဲ့ သဘောတွေချည်းပါပဲ။ ဒါ ကြောင့် အဲဲဒီ့ထဲက ကျူးတွေကို ယပင့်နဲ့ ကျူးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ဒါပေမယ့် ကထာဂုရုတွေက အလွန်အကြူး ဖွင့်ဆိုပြလိုက်ကြတယ်။ဒီလူက သေသောက်ကြူးတယ် ဆိုတာတွေထဲက ကြူးကတော့ သာမန်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် ပြုရိုးပြုစဉ် ဖြစ်ရပ်တွေထက် ပိုမိုအားကြီးတဲ့ သဘောကို ဆောင်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။အဲ့ဒီလို အားကြီးတဲ့ သ ဘော ဆောင်နေရင်တော့ ရရစ်နဲ့ ရစ်ကြရမယ်ဆိုပါတယ်။ဒီအသိ ဒီနည်းနဲ့ ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် အလွန်ချွေတာတာ ကို ဖော်ပြတဲ့ ခြစ်ခြစ်ခြုတ်ခြုတ် ဆိုတာမျိုး၊ထိုက်သင့်တာထက် ပိုပြီးရခဲ့တာမျိုးကို သုံးတဲ့ မြိုးမြိုးမြက်မြက်ဆို တာမျိုးတွေမှာ ရစ်ရမှာလား၊ပင့်မှာလားတွေ ဝေဝါးနေမှာ မဟုတ်တော့ဘဲ ချက်ချင်းပဲ ရရစ်နဲ့ ရစ်နိုင်ကြလိမ့်မယ် ထင်ပါတယ်။
   တစ်ခုနဲ့တစ်ခုကို ကျဲအောင် သာမန်ပြုရိုးပြုစဉ်အတိုင်း ပြုလုပ်လိုက်တယ်။လွန်တယ် ပိုတယ်ဆိုတဲ့ သဘော ကို မဖော်ပြဘူးဆိုရင် ယပင့်နဲ့ ချဲ တယ်။ကျဲအောင်ထက်ပိုပြီး အပိုင်းအခြားတစ်ခုနဲ့ ခြားနားထားတယ်ဆိုရင် တော့ ပိုမိုတဲ့သဘောကို ဖော်ပြနေတာဖြစ်လို့ ရရစ်နဲ့ ခြား ရတာကို လေ့လာတွေ့ရှိနိုင်ပါသေးတယ်။လူ တစ် ယောက်ရဲ့ ပုံမှန်ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ် ပျင်းရိတယ်ဆိုတာမျိုးကို ယပင့်နဲ့ ပျင်းပြီးတော့၊အရှိန်အဟုန်ပိုတဲ့ လေပြင်းတို့ ပြင်းပြတာတို့မှာ ကျတော့ ပြင်းကို ရရစ်နဲ့ ပြင်း တာတွေလည်း လေ့လာမိတယ်။ဒါကို ကြည့်ရင် သာမန်ဖြစ်ရိုး ဖြစ်စဉ်၊ပြုရိုးပြုစဉ်တွေကို ယပင့် နဲ့ ပင့်ကြ၊ပိုမိုအားကြီးတဲ့သဘောဆီသက်ရောက်တယ်ဆိုရင်တော့ ရရစ် နဲ့ ရစ်ကြဆိုတဲ့ အပင့်နဲ့အရစ် နည်းလမ်းလေးဟာ အထိုက်အလျောက်တော့ အဆင်ပြေကြမှာပါပဲ။
   ဒါပေမယ့်လည်း ပင့်မန်-ရစ်ကြီး(ယပင့်ဟာ သာမန်၊ရရစ်ဟာ ပိုမိုအားကြီး)နည်းလမ်းဟာ ပင့်ရစ်နဲ့ရေးတဲ့ ဝေါဟာရတိုင်းအတွက်တော့ ချို့ယွင်းချက်မရှိ မှန်ကန်နေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။နေအလွန်ပူတာကို ဖော်ပြတဲ့ ချစ်ချစ် တောက် ကို ကြည့်ရင် ချစ်ချစ်တောက်ဆိုတာ ပိုမိုသာလွန်တဲ့သဘောကို ဖော်ပြနေပေမယ့် ရေးထုံးမှာက ယပင့် နဲ့ ရေးထုံး ပြုထားတာ တွေ့ရှိရပါတယ်။ဒီလိုပဲ အလွန်ချမ်းသာကြွယ်ဝတာကို ဖော်ပြတဲ့ ကျိကျိတက်မှာဆိုရင် လည်း ယပင့်နဲ့ပဲ စာလုံးပေါင်းထားပါတယ်။
   အဲ့ဒီ့တော့ မြန်မာဝေါဟာရ စာလုံးပေါင်းတာတွေကို ခိုင်မာသေချာ ရေရာစေချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ရေးထုံးတွေ ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြဖို့လိုအပ်မှာ အမှန်ပါပဲ။ဒါပေမယ့်လည်း ဒါဟာ တော်လှန်းရေးကြီး တစ်ရပ်လို ဖြစ် နေလို့ ရဲကြမယ်တော့ မထင်ပါဘူး။ထပ်ပြီး မြန်မာစာခရီး ဆက်ရဦးမှာပါပဲ။
                                                                                                                  ကျော်ထင်
   
   
   
   
   

'