ကမ္ဘာ့သမိုင်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး added Category:ကမ္ဘာ့သမိုင်း using HotCat
အချက်အလက်များ ထပ်ဖြည့်။
စာကြောင်း ၁ -
{{Under construction}}
လူသားတို့၏သမိုင်း သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့သမိုင်းသည် လူသားထု၏အတိတ်ကို သေသေချာချာ သုတေသနပြုကာ ဖေါ်ပြခြင်း ဖြစ်သည်။
[[ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာ]]၊ [[မနုဿဗေဒ]]၊ [[မျိုးရိုးဗီဇပညာ]]၊ [[ဘာသာဗေဒ]]နှင့် အခြားသော ပညာရပ်များမှ ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်များကို အခြေခံ၍ ဖေါ်ပြခြင်းဖြစ်ပြီး၊ စာအရေးအသားကို စတင်တီထွင်သည့်ကာလမှ စတင်၍ သမိုင်းတင်ထားနိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ သမိုင်းတင်ဖေါ်ပြရာတွင် ရေးသားထားသော မှတ်တမ်း၊ ကျမ်းဂန်များနှင့် သမိုင်းပညာရှင်အချင်းချင်း တည်းဖြတ်အတည်ပြုစစ်ဆေးပြီးမှသာ ရေးသားထားသည့် စာအုပ်စာတမ်းများ၊ တွေ့ရှိချက်များကို အခြေခံလေ့ရှိသည်။
Line ၆ ⟶ ၇:
 
===လူသားအစ===
[[:en:Molecular clock|မျိုးရိုးဗီဇတိုင်းတာမှု]]များက လက်ရှိလူသားမျိုးရိုး(ဟိုမို ဆေပီယန်စ် - Homo sapiens)နှင့် လူနှင့် ပုံပန်းအနီးစပ်ဆုံး ဆွေမျိုးများဟုဆိုနိုင်သော [[ချင်ပန်ဇီမျောက်ဝံ]] (chimpanzees and bonobos)မျိုးရိုးတို့ သည် မူလမျောက်ဝံမျိုးရိုးမှ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၄.၆မှ ၆.၂သန်းခန့်တွင် ခွဲထွက်လာခဲ့ကြောင်း ညွှန်ပြထားသည်။{{sfn|Chen|Li|2001|pp=444–56}} ခန္ဓာဗေဒအရလက်ရှိလူသားဟုဆိုနိုင်သူ ([[Anatomically modern human]])များကို အာဖရိကတိုက်တွင် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၃၀၀,၀၀၀ခန့်တွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။<ref name="Smithsonian Institution"/> အဆိုပါလူများသည် အခြားမျိုးနွယ်စိတ်များနှင့် ကွဲပြားသော အပြုအမူများဖြစ်သော ခေတ်လူသားများ၏ အပြုအမူနှင့် ဆင်တူသောအပြုအမူတို့ကို လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၅၀၀,၀၀၀ခန့်တွင် စတင်ကျင့်သုံးလာခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite journal|last=Klein|first=Richard G.|date=June 1995|title=Anatomy, Behavior, and Modern Human Origins|journal=Journal of World Prehistory|volume=9|issue=2|pages=167–98|doi=10.1007/BF02221838|issn=0892-7537}}</ref>
[[File:Lascaux2.jpg|thumb|left|[[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]၊ [[:en:Lascaux|Lascaux]]၌ ၁၅,၀၀၀ BCE ပတ်ဝန်းကျင်ကာလတွင် ရေးဆွဲထားသည့် ဂူနံရံ ပန်းချီ]]
[[File:Venus von Willendorf 01.jpg|thumb|upright 0.5|[[ဩစတြီးယားနိုင်ငံ]]မှ ၂၆,၅၀၀ BCE ပတ်ဝန်းကျင်ကာလတွင် ပြုလုပ်ထားသော "[[:en:Venus of Willensdorf|Venus of Willensdorf]]"]]
 
==မှတ်စုများ==
{{notelist|30em}}
 
==ကိုးကား==
{{Reflist|30em|refs=
<ref name="Smithsonian Institution">{{cite web |url=http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/species/homo-sapiens |title=Homo sapiens |work=The Smithsonian Institutions's Human Origins Program |publisher=[[Smithsonian Institution]] |accessdate=21 May 2017 |date=8 February 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180126182839/http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/species/homo-sapiens |archive-date=26 January 2018 |url-status=live }}</ref>
}}
 
==စာစုစာရင်း==