ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာကြောင်း ၁၇၂ -
 
===ခမာပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၇၀-၇၅)===
သီဟာနုသည် ၁၉၇၀တွင် ဘေဂျင်းသို့ အလည်အပတ်သွားရောက်နေစဉ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး လွန်နို နှင့် မင်းသား စီစိုဝပ်သ် စီရစ် မာတပ် ဦးဆောင်သော စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အမေရိကန်တို့ အာဏာသိမ်းမှုကို ထောက်ပံ့ကြောင်း သက်သေမပြနိုင်ပေ။<ref>Clymer, K. J., ''The United States and Cambodia'', Routledge, 2004, p.22</ref> သို့သော်လည်း အာဏာသိမ်းမှု ပြီးဆုံးသည့်အခါတွင် အစိုးရသစ်သည် ဗီယက်နမ် ကွန်မြူနစ်တို့အား ကမ္ဘောဒီးယားမှ ထွက်ခွါသွားရန် အမြန်ဆုံး တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ နိုင်ငံရေးအရ ထောက်ခံမှု ရရှိခဲ့သည်။ သူတို့ခိုလှုံရာနေရာများနှင့် မြောက်ဗီယက်နမ်မှ သူတို့၏ ထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် အသည်းအသန် ဆန္ဒပြင်းပြနေသော မြောက်ဗီယက်နမ်သားများ နှင့် ဗီယက်ကောင်းတပ်များသည် အစိုးရသစ်အား လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှု ချက်ချင်း စတင်တော့သည်။ ဘုရင်မှ သူ၏ နောက်လိုက်များအား အစိုးရအား ဖြုတ်ချရန် တိုက်တွန်းခဲ့သဖြင့် ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ရန် အခြေအနေသို့ အလျှင်အမြန် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ <ref name="SIHNK">{{Cite book | author = Norodom Sihanouk | authorlink = နိုရိုဒွန် သီဟာနု| title = My War with the CIA, The Memoirs of Prince Norodom Sihanouk as related to Wilfred Burchett | publisher = Pantheon Books | year = 1973 | isbn = 0-394-48543-2 | url = https://archive.org/details/mywarwithcia00noro }}</ref>
 
{{multiple image|caption_align=left|header_align=center
| align = left
| direction = vertical
| width = 215
| image1 = US aircraft LORAN bombing over Cambodia c1973.JPG
| caption1 = အမေရိကန်တို့ ကမ္ဘောဒီးယားသို့ ၁၉၇၀ မှ ၁၉၇၃ အတွင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရာတွင် လူပေါင်း ထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့သည်။<ref>{{cite journal|last1=Owen |first1=Taylor |last2=Kiernan |first2=Ben |title=Bombs Over Cambodia |journal=The Walrus |date=October 2006 |url=http://www.yale.edu/cgp/Walrus_CambodiaBombing_OCT06.pdf |pages=32–36 |quote=The evidence of survivors from many parts of [Cambodia] suggests that at least tens of thousands, probably in the range of 50,000 to 150,000 deaths, resulted from the US bombing campaigns ..." |url-status=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160420220434/http://www.yale.edu/cgp/Walrus_CambodiaBombing_OCT06.pdf |archivedate=20 April 2016 }} See {{cite web|authorlink1=Ben Kiernan |last1=Kiernan |first1=Ben |last2=Owen |first2=Taylor |url=http://apjjf.org/2015/13/16/Ben-Kiernan/4313.html |title=Making More Enemies than We Kill? Calculating U.S. Bomb Tonnages Dropped on Laos and Cambodia, and Weighing Their Implications |work=The Asia-Pacific Journal |date=26 April 2015 |accessdate=19 September 2016 }}</ref>
| image2 = Marines deploy at LZ Hotel.jpg
| caption2 = အီးဂဲလ်ပူး စစ်ဆင်ရေး
| image3 =
| caption3 =
}}
 
===ခမာနီအစိုးရ​ (၁၉၇၅-၇၈)===
===ဗီယက်နမ်တို့ ကျူးကျော်ခြင်း နှင့် အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလ===