မဟာပီတာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

မဟာပီတာကို ဇာဘုရင် '''အဲလက်ဇစ်'''နှင့် ဒုတိယမိဖုရား '''နာတာလီယာ နာရစ်ရှ်ကီးနား''' မှ ဖွားမြင်သည်။ ခမည်းတော် နတ်ရွာလားသဖြင့် မင်းညီမင်းသားများ အချင်းချင်း နန်းလုသတ်ဖြတ်ကြပြီး အဆုံးသတ်တွင် အသက် ၄ နှစ်မပြည့်မှီသေးသည့် ပီတာလေးတစ်ယောက် ပလ္လင်ပေါ်သို့ မျက်စိသူငယ်၊နားသူငယ်ဖြင့် တက်ရသည်။ အဖတူအမိကွဲ အမတော် '''ဆိုဖီယာ''က အထိန်းတော်အဖြစ် တာ၀န်ယူပြီးတာဝန်ယူပြီး ပီတာလေးကို ရင်ခွင်ပိုက်ဘုရင်အဖြစ် သတ်မှတ်အုပ်ချုပ်သည်။ ၁၆၈၉ အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ်တွင် အမတော် ဆိုဖီယာကို ဖယ်ရှားပြီးကာမှ ဘုရင်အစစ်အမှန်အဖြစ် အုပ်ချုပ်သည်။

ထိုနောက်ကျမှုများကို ဖယ်ရှားတွန်းလှန်ရန်အတွက် ပီတာသည် အသက်ငယ်ငယ်ကပင် ပရော့ မီခေးလားဟူသောအမည်ကိုခံယူပြီး သာမန်အရပ်သားဘ၀ဖြင့် ဇာတ်မြုပ်ကာ ခရီးရှည်ကြီးထွက်လေသည်။ ထိုသို့ အနောက်ဖက်သို့ ထွက်သည့် ခရီးရှည်ကြီးတွင် နောက်ပါအင်အား ၂၅၀ ကျော်ပါ၀င်ခဲ့သည်။ကျော်ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုအရီးစဉ်အတွင်း လေ့လာဖွယ်ရာများကို စူးစိုက်လေ့လာခဲ့သည်။ [[ဟော်လန်နိုင်ငံ]]သို့ သွားရောက်ပြီး [[ဒက်ချ် အရှေ့အိန္ဒိယ ကုမ္ပဏီ]]၏ သင်္ဘောကျင်းတွင် သင်္ဘောတည်ဆောက်သည့် လက်သမားအဖြစ် ၀င်ရောက်လုပ်ကိုင်သည်။ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်သည်။ [[အင်္ဂလန်နိုင်ငံ]]၏ တော်၀င်ရေတပ်သင်္ဘောကျင်းတော်ဝင်ရေတပ်သင်္ဘောကျင်း တစ်ခုတွင်လည်း အလားတူ လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ အမြောက်ပစ်နည်းကို [[ပရပ်ရှား]]တွင် သင်ကြားခဲ့သည်။ အင်္ဂလန်တွင်ရှိနေစဉ် ပါလီမန်အစည်းအေ၀းပွဲသို့လည်း တက်ရောက်နားထောင်သည်။ ရောက်လေရာဒေသတိုင်းတွင် စိတ်၀င်စားဖွယ်ရှိသည့်စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရှိသည့် လက်နက်တိုက်၊ ပြတိုက်၊ စက်ရုံအလုပ်ရုံနှင့် စာသင်ကျောင်း အစရှိသဖြင့် ၀င်ရောက်လေ့လာခဲ့သည်။ဝင်ရောက်လေ့လာခဲ့သည်။ အကျဉ်းဆိုရလျှင် အနောက်တိုင်း၏ ဓလေ့၊ထုံးစံ နှင့် သိပ္ပံပညာ၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်း တို့ကို သွားရောက်လေ့လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုရမည်။

၁၆၉၈တွင် ရုရှားသို့ ပြန်ရောက်လာပြီး အမတော် ဆိုဖီယာကို ဖယ်ရှားကာ ရေရှည်တွင် အကျိုးဖြစ်ထွန်းမည့် ပြုပြင်ပြောင်းခဲရေးတို့ကို ပြုလုပ်ရန် အားထုတ်တော့သည်။ အနောက်တိုင်း နည်းပညာများကို ယူငင်သုံးစွဲရန် တိုက်တွန်းအားပေးပြီး အနောက်တိုင်း ပညာရှင်များကို ရုရှားသို့ ခေါ်ဆောင်ကာ ပညာပြန့်ပွားစေသည်။ အနောက်တိုင်း ဓလေ့ကိုလည်း ကျင့်သုံးစေသောအားဖြင့် နိုင်ငံသားများကို မုတ်ဆိတ်များ ဖယ်ရှားစေသည်။ နန်းတွင်းသားများကိုလည်း အနောက်တိုင်း ၀တ်စုံများဝတ်စုံများ ၀တ်ဆင်စေသည်။ဝတ်ဆင်စေသည်။ အစဦးတွင် ဆန့်ကျင်မှုများတွေ့ရသော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ပီတာ့ဆန္ဒအတိုင်း အနောက်တိုင်းဓလေ့ကို လက်ခံကျင့်သုံးလာကြသည်။ ဘာသာရေးတွင်လည်း အော်သိုဒေါ့ကျောင်းတော်ကို ရှေးရိုးစွဲအဖြစ်

ရှုမြင်ပြီး ကျောင်းတော်၏ အာဏာကို ကန့်သတ်လျှော့ချရန် ဆောင်ရွက်သည်။ စာသင်ကျောင်းများကို တည်ထောင်ပေးကာ သိပ္ပံပညာရပ်များကို သင်ကြားစေပြီး ခေတ်ဆန်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ ရုရှား အက္ခရာများ ကိုလည်း ခေတ်မှီစေရန် ပြုပြင်ပေးသည်။ အနောက်တိုင်းသုံး [[ဂျူလီယန်ပြက္ခဒိန်]]ကိုပြောင်းလဲသုံးစွဲစေသည်။ စစ်တပ်ကိုလည်း ခေတ်မှီတပ်မတော် အဖြစ်ရောက်ရန် ပြုပြင်သည်။ စစ်၀တ်စုံများကိုစစ်ဝတ်စုံများကို စနစ်တကျ၀တ်ဆင်စေပြီးစနစ်တကျဝတ်ဆင်စေပြီး သေနတ်များကို စွဲကိုင်စေသည်။ ခေတ်မှီစစ်ရေးလေ့ကျင့်နည်းများကို သုံးစွဲစေသည်။ ရေတပ်ကို ပထမဆုံးအနေဖြင့် ဖွဲ့စည်းပေးသည်။ ပထမဆုံး ရုရှားသတင်းစာကို ရိုက်နှိပ်ထုတေ်၀ပေးသည်။