နှစ်လုံးသုံး အမည်ပေးစနစ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အချက်အလက်များ ထပ်ဖြည့်။
အချက်အလက်များ ထပ်ဖြည့်။
စာကြောင်း ၁၁ -
==သမိုင်းကြောင်း==
{|
|-
|
ခေတ်သစ် နှစ်လုံးသုံး အမည်ပေးစနစ် (binomial nomenclature) မတီထွင်မှီ သိပ္ပံအမည်တစ်ခုတွင် ယေဘုယျအများသုံးအမည် (generic name)တွင် အခြား ပိုအသေးစိတ်သော အမည်တစ်ခုဖြစ်စေ၊ များစွာဖြစ်စေ ပေါင်းစပ်ခေါ်ဝေါ်သည့် စကားလုံးအများသုံး အမည်ပေးစနစ် (polynomial nomenclature) ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သေးသည်။<ref name="Reddy2007">{{citation |last=Reddy|first=S.M.|title=University botany: Angiosperms, plant embryology and plant physiology|url=https://books.google.com/books?id=SuQJeFkYoRIC&pg=PA34|year=2007|publisher=New Age International|isbn=978-81-224-1547-6|page=34}}</ref> အဆိုပါစနစ်တွင် မျိုးစိတ်နှစ်မျိုးသာ ပါ၀င်သည့် ရိုးရှင်းသော သက်ရှိအုပ်စုတစ်ခုအား မျိုးစုအတွက် ရည်ညွှန်းဝေါဟာရတစ်လုံး၊ မျိုးစိတ်အတွက် ရည်ညွှန်းဝေါဟာရတစ်လုံး အသုံးပြုကာ ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် လွယ်ကူသည်။ သို့သော် မျိုးစိတ်များ ပိုမိုရှာဖွေတွေ့ရှိလာသည်နှင့်အမျှ အမည်များမှာ ပိုမိုရှည်လျားလာပြီး ခေါ်ဝေါ်အသုံးပြုရန် ပိုမိုခက်ခဲလာသည်။ ဥပမာ၊ ယနေ့ '''Plantago media''' အဖြစ်သိသောအပင်တစ်မျိုးကို '''အဖျားရှူးသွားသော ဘဲဥပုံ အရွက်ရင့်များ၊ ဆလင်ဒါပုံဆူး၊ အဖျားရှူးသွားသော ဆလင်ဒါပုံ ရွက်ထွက်ကြား အရိုးတန်ရှိ ပင်ပျော့''' ('''Plantago foliis ovato-lanceolatus pubescentibus, spica cylindrica, scapo tereti''')ဟု ဤစနစ်တွင် အမည်ပေးသည်။
|
[[File:Plantago-media.JPG|thumb|upright|[[:en:Plantago media|Plantago media]]ဟုခေါ်သော အပင်တစ်မျိုး]]
|}-
|
Bauhins မိသားစုဝင်များနှင့် အထူးသဖြင့် Caspar Bauhin (၁၅၆၀-၁၆၂၄)တို့သည် လက်တင်ဖေါ်ပြချက် ပါဝင်သော အမည်ရှည်များကို အများအားဖြင့် စကားလုံးနှစ်လုံးသာ ပါဝင်သောအမည်များသို့ ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခြင်းအားဖြင့် နှစ်လုံးသုံး အမည်ပေးစနစ် (binomial nomenclature) ဖြစ်ပေါ်လာရန် အရေးကြီးသောခြေလှမ်းကို စတင်ခဲ့ကြသည်။
ဆွီဒင်လူမျိုး ရုက္ခဗေဒပညာရှင်နှင့် ဆရာဝန် [[ကားလ် လင်းနီးယပ်]] ([[:en:Carl Linnaeus|L.]]) (၁၇၀၇-၁၇၇၈)က သူ၏ ၁၇၅၃-ခုနှစ်ထုတ် "Species Plantarum" စာအုပ်တွင် အမည်ငယ် ("trivial name" သို့မဟုတ် nomen triviale)တစ်ခုကို ယေဘုယျအများသုံးအမည် (generic name သို့မဟုတ် genus name)၏ အနောက်တွင် ဆက်၍ရေးခြင်းအားဖြင့် စာအုပ်တစ်လျှောက်လုံး တသမတ်တည်းသုံးနှုန်းသွားခြင်းဖြင့် နှစ်လုံးသုံး အမည်ပေးစနစ် (binomial nomenclature)ကို တီထွင်ကာ အခြားဇီဝဗေဒပညာရှင်များက အတုခိုး အသုံးပြုနိုင်ရန် စတင်လမ်းဖွင့်ခဲ့သည်။<ref name="Polaszek2009">{{citation |last=Polaszek|first=Andrew|title=Systema naturae 250: the Linnaean ark|url=https://books.google.com/books?id=ReWP31_IJSIC&pg=PA189|year=2009|publisher=CRC Press|isbn=978-1-4200-9501-2|page=189}}</ref><ref name=Knapp/>
|
[[File:Carl von Linné.jpg|thumb|upright|နှစ်လုံးသုံး အမည်ပေးစနစ် (binomial nomenclature) တီထွင်သူ ဆွီဒင်လူမျိုး ရုက္ခဗေဒပညာရှင်နှင့် ဆရာဝန် [[ကားလ် လင်းနီးယပ်]] ([[:en:Carl Linnaeus|L.]]) (၁၇၀၇-၁၇၇၈)]]
|}
 
== သက်ရှိအချို့၏ ပုံများနှင့် နှစ်လုံးသုံး အမည်ပေးစနစ်သုံး အမည်များ==
{|
|
[[File:E coli at 10000x, original.jpg|thumb|''E. coli''ဟုအတိုကောက်ခေါ်သော ''Escherichia coli'' ဘက်တီးရီးယား ]]
|
[[File:Petirrojo (Erithacus rubecula superbus ) (6178023045).jpg|thumb|''Erithacus rubecula superbus'' သို့မဟုတ် ''Erithacus superbus'' (the Tenerife robin or petirrojo)]]
|
[[File:Talauma hodgsonii.jpg|thumb|''Magnolia hodgsonii'']]
|}
 
==ကိုးကား==