မြန်အောင်မြို့: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ်
infobox
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox settlement
| name = မြန်အောင်မြို့
| settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]]
| website =
| pushpin_label_position = bottom
| pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ
| pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ
| image_skyline =
| image_map =
| map_caption =
| subdivision_type = [[နိုင်ငံ]]
| subdivision_name = {{flag|Myanmar}}
| subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]]
| subdivision_name1 =[[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]
| subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
| subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]]
| subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]]
| subdivision_name3 = [[မြန်အောင်မြို့နယ်]]
| unit_pref = Imperial
| area_total_km2 =
| population =
| population_as_of =
| coordinates = {{coord|18.28696|95.31779|region:MM|display=inline,title|format=dms}}
| elevation_ft =
| elevation_m =
| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]]
| utc_offset = +6.30
}}
'''မြန်အောင်မြို့'''သည် [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ [[မြန်အောင်မြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ ဖြစ်သည်။ [[ဧရာဝတီမြစ်]]၏ အနောက်ဘက်ကမ်း၊ [[ကြံခင်းမြို့]] အရှေ့တောင်ဘက် ရှစ်မိုင်ကွာတွင် တည်ရှိသည်။ အထက်အောက် မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွားလာ သော သင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ရာမြို့နှင့် ဟင်္သာတ-ကြံခင်း မီးရထား လမ်းပေးရှိ ဘူတာရုံမြို့လည်းဖြစ်သည်။
 
မြန်အောင်မြို့သည် ဟင်္သာတခရိုင်တွင် ဒုတိယအစည်ကား ဆုံးမြို့ဖြစ်လျက် ဆေးရုံ၊ အစိုးရရုံးများ၊ ပြည်သူ့ရဲစခန်းနှင့် နိုင်ငံတော် အထက်တန်းကျောင်းများ ရှိသည်။ ၁၈၈၆ ခုနှစ် ကစ၍ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ဖွဲစည်းတည်ထောင်ကာ မြို့ရွာ စည်ပင်သာယာရေးကို စီမံဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။
'''မြန်အောင်မြို့'''သည် ဟင်္သာတခရိုင် မြန်အောင်နယ်နှင့်
မြန်အောင်မြို့နယ်တို့၏ ရုံးစိုက်ရာ ဖြစ်သည်။ ဧရာဝတီမြစ်၏
အနောက်ဘက်မ်း၊ ကြံခင်းမြို့ အရှေ့တောင်ဘက် ရှစ်မိုင်ကွာ
တွင် တည်ရှိသည်။ အထက်အောက် မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွားလာ
သော သင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ရာမြို့နှင့် ဟင်္သာတ-ကြံခင်း
မီးရထား လမ်းပေးရှိ ဘူတာရုံမြို့လည်းဖြစ်သည်။
 
မြန်အောင်မြို့ကို ခရစ်နှစ် ၁၂၅ဝ ပြည့်လောက်ကပင် [[မွန်လူမျိုး]]တို့ တည်ထောင်ခဲ့သည်ဟု အဆိုရှိ၏။ ထို အခါက ဂူထွတ်ဟု အမည်တွင်၍ နောင်[[အလောင်းဘုရား]]လက်ထက် (ခရစ်နှစ် ၁၇၅၄)သို့ ရောက်သောအခါမှ မြန်အောင်ဟု အမည်သစ် ခေါ်တွင်စေခဲ့လေသည်။ မြန်အောင်မြို့သည် ဂူထွတ်ဟု အမည်တွင်ခဲ့စဉ်အခါက မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းတွင် ထင်ရှားသော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ မွန်နှင့် မြန်မာတို့ စစ်ထိုးခဲ့ကြရာတွင် ဂူထွတ်မြို့၌ ထင်ရှားသော ရေကြောင်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ဘူးသည်။ ထိုအခါက မွန်တို့၏ ခံတပ် မြို့တစ်မြို့ လည်း ဖြစ်ခဲ့ဘူးလေသည်။
မြန်အောင်မြို့သည် ဟင်္သာတခရိုင်တွင် ဒုတိယအစည်ကား
ဆုံးမြို့ဖြစ်လျက် ဆေးရုံ၊ အစိုးရရုံးများ၊ ပြည်သူ့ရဲစခန်းနှင့်
နိုင်ငံတော် အထက်တန်းကျောင်းများ ရှိသည်။ ၁၈၈၆ ခုနှစ်
ကစ၍ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ဖွဲစည်းတည်ထောင်ကာ မြို့ရွာ
စည်ပင်သာယာရေးကို စီမံဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။
 
မြန်အောင်မြို့၏ အဓိကထွက် ကုန်မှာ ဆန်စပါးဖြစ်သည်။မြန်အောင်မြို့သည် အနုပညာသည်နှင့် သဘင်ပညာသည်များ နိုင်ငံကျော်စာရေးဆရာများ ထွက်ရှိရာဒေသဖြစ်သည်။ မြန်အောင်မြို့နယ်တွင် တန်ခိုးကြီးသမိုင်းရှေးဟောင်းဘုရားပုထိုးစေတီများစွာရှိသည်။ မြန်အောင်တာဝတိံသာဘုရားပွဲမှာ တော်သလင်းလပြည့်မှ သီတင်းကျွတ်လပြည့်ထိဖြစ်၍ အောက်မြန်မာပြည်တွင် သက်တမ်းအရင့်ဆုံးနှင့် အရှည်ကြာဆုံးဘုရားပွဲဖြစ်သည်။ မြန်အောင်မြို့နယ်သည်အောက်မြန်မာပြည်နှင့် အလယ်ပိုင်းတို့ ဆက်သွယ်ရေးတွင် ရေကြောင်း၊ ကုန်းကြောင်း​ဖြင့် အရေးပါလျက်ရှိသည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် မြန်အောင်မြို့နယ် အတွင်း၌ ရေနံတူးဖော် တွေ့ရှိသဖြင့် တွင်ကျယ်စွာ လုပ်ကိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်အောင်မြို့တွင် လူဦးရေ ၁၂၁၂၆ ယောက်ရှိလေသည်။
မြန်အောင်မြို့ကို ခရစ်နှစ် ၁၂၅ဝ ပြည့်လောက်ကပင်
မွန်လူမျိုးတို့ တည်ထောင်ခဲ့သည်ဟု အဆိုရှိ၏။ ထို အခါက
ဂူထွတ်ဟု အမည်တွင်၍ နောင်အလောင်းဘုရားလက်ထက်
(ခရစ်နှစ် ၁၇၅၄)သို့ ရောက်သောအခါမှ မြန်အောင်ဟု
အမည်သစ် ခေါ်တွင်စေခဲ့လေသည်။ မြန်အောင်မြို့သည်
ဂူထွတ်ဟု အမည်တွင်ခဲ့စဉ်အခါက မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းတွင်
ထင်ရှားသော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ မွန်နှင့် မြန်မာတို့
စစ်ထိုးခဲ့ကြရာတွင် ဂူထွတ်မြို့၌ ထင်ရှားသော ရေကြောင်း
တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ဘူးသည်။ ထိုအခါက မွန်တို့၏ ခံတပ်
မြို့တစ်မြို့ လည်း ဖြစ်ခဲ့ဘူးလေသည်။
 
မြန်အောင်နယ်တွင် မြန်အောင်မြို့နယ်၊ ကြံခင်းမြို့နယ်နှင့်
အင်္ဂပူမြို့နယ်များ ပါဝင်သည်။ မြန်အောင်မြို့၏ အဓိကထွက်
ကုန်မှာ ဆန်စပါးဖြစ်သည်။မြန်အောင်မြို့သည်အနုပညာသည်နှင့်သဘင်ပညာသည်များနိုင်ငံကျော်စာရေးဆရာများထွက်ရှိရာဒေသဖြစ်သည်။ မြန်အောင်မြို့နယ်တွင်တန်ခိုကြီးသမိုင်းရှေးဟောင်းဘုရားပုထိုးစေတီများစွာရှိသည်။ မြန်အောင်တာဝတိံသာဘုရားပွဲမှာတော်သလင်းလပြည့်မှသီတင်းကျွတ်လပြည့်ထိဖြစ်၍အောက်မြန်မာပြည်တွင်သက်တမ်းအရင့်ဆုံးနှင့်အရှည်ကြာဆုံးဘုရားပွဲဖစ်သည်။ မြန်အောင်မြို့နယ်သည်အောက်မြန်မာပြည်နှင့်အလယ်ပိုင်းတို့ဆက်သွယ်ရေးတွင်ရေကြောင်း၊ကုန်းကြောင်း​ြဖင့်အရေးပါလျက်ရှိသည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် မြန်အောင်
မြို့နယ် အတွင်း၌ ရေနံတူးဖော် တွေ့ရှိသဖြင့် တွင်ကျယ်စွာ
လုပ်ကိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်
ခန့်မှန်း သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်အောင်မြို့တွင် လူဦးရေ
၁၂၁၂၆ ယောက်ရှိလေသည်။
 
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၀)</ref>
Line ၃၈ ⟶ ၄၁:
 
{{ဧရာဝတီတိုင်း}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}
 
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]