ဂျိုး ဘိုင်ဒင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
{{Cleanup}}
{{Infobox နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း
| အခေါ်အဝေါ် အသုံးအနှုံး = ဂျိုး
Line ၄၁ ⟶ ၄၀:
| မောင်ရင်းနှမ၁ =
| တော်ဆက်ပုံ၁=
| မွေးရပ်ဇာတိ = စခရန်တန်၊ဆခရန်တန်၊ ပင်ဆယ်ဗေးနီးယား၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]
| လူမျိုး=
| နိုင်ငံသား= {{အမေရိကန်}}
Line ၄၈ ⟶ ၄၇:
| ပညာစည်းပူးခဲ့သည့် ကျောင်းအမည်၁ =ဒဲလာဝဲလ် တက္ကသိုလ်၊
| တက်ရောက်ခဲ့သည့် ပညာဘာသာရပ်၂ = ဂျူးရစ်ဒေါက်တာ
| ပညာစည်းပူးခဲ့သည့် ကျောင်းအမည်၂ =ဆိုင်ရာကျုဆီရာကျု တက္ကသိုလ် J.D.
| အလုပ်အကိုင် =
| တည်ထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့အစည်း =
Line ၆၇ ⟶ ၆၆:
| ဝဘ်ဆိုတ် = http://joebiden.com }}
 
'''ဂျိုးဇက် ရော်ဘင်နက် ဘိုင်ဒင် ဂျူနီယာ''' ({{IPAc-en|ˌ|r|ɒ|b|ᵻ|ˈ|n|ɛ|t|_|ˈ|b|aɪ|d|ən}};<ref>{{YouTube|time=58s|olQT5g6UJJA|"Joe Biden takes the oath of Office of Vice President"}}</ref> ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၄၂ မွေးဖွား ) သည် အမေရိကန် နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ပြီး ၄၆ ယောက်မြောက် အမေရိကန် သမ္မတ အဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်း ခံရသူ ဖြစ်သည်။ လက်ရှိသမ္မတဖြစ်သူ ဒေါ်နယ်လ် ထရန့် အား အနိုင်ရရှိပြီးနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ၄၆ ယောက်မြောက် သမ္မတ အဖြစ် စတင် တာဝန်ထမ်းဆောင်မည် ဖြစ်သည်။ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင် တစ်ဦး ဖြစ်သော ဂျိုးဘိုင်ဒင်သည် ၂၀၀၉ မှ ၂၀၁၇ ခုနှစ် အထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ၄၇ ယောက်မြောက် ဒုတိယ သမ္မတ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဒဲလာဝဲလ်ပြည်နယ် ၏ ဆီးနိတ်လွှတ်တော် အမတ် တစ်ဦး အဖြစ်လည်း ၁၉၇၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၉ ခုနှစ် အထိ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။
'''ဂျိုးဇက် ရော်ဘင်နက် ဘိုင်ဒင် ဂျူနီယာ''' ({{IPAc-en|ˌ|r|ɒ|b|ᵻ|ˈ|n|ɛ|t|_|ˈ|b|aɪ|d|ən}};<ref>{{YouTube|time=58s|olQT5g6UJJA|"Joe Biden takes the oath of Office of Vice President"}}</ref> ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၄၂ မွေးဖွား ) သည် အမေရိကန် နိုင်ငံရေးသမား၊ ဒီမိုကရတ်တစ်ပါတီဝင် ဖြစ်ပြီး ၄၇ ယောက်မြောက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဒုသမ္မတအဖြစ် ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၉ ခုနှစ်အထိ ဒယ်လာဝဲပြည်နယ်မှ အထက်လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ်အရွေးချယ်ခံခဲ့သည်။ ဂျိုးသည် ၂၀၂၀ အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲတွင် လက်ရှိသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ၏ အဓိက ပြိုင်ဘက် သမ္မတအရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ်တဦးဖြစ်သည်။ သို့သော် ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ်အထိ ဒီမိုကရတ်တစ်ပါတီ သမ္မတရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်ပါဝင်စဉ်ကမူ အဆင်မပြေခဲ့ပေ။ ဂျိုးသည် [[ပင်ဆယ်ဗေးနီးယားပြည်နယ်]]၊ စက်ခရံတန်မြို့နှင့် [[ဒယ်လာဝဲပြည်နယ်]]၊ နယူးကာဆယ်မြို့တို့တွင် ကြီးပြင်းသည်။ ဒယ်လာဝဲတက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ပြီးနောက် ဥပဒေဘွဲ့ကို စီရာကျုတက္ကသိုလ်မှ ရရှိခဲ့သည်။ <ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Joe-Biden|title=Joe Biden &#124; Biography & Facts|website=Encyclopedia Britannica}}</ref> ၁၉၆၉ ခုတွင် ရှေ့နေဖြစ်လာပြီး နောက်တနှစ်တွင် နယူးကာဆယ်နယ်ပိုင်ကောင်စီတွင် အရွေးခံရသည်။ ၁၉၇၂ ခုတွင် ဒယ်လာဝဲပြည်နယ်အတွက် အထက်လွှတ်အမတ်အဖြစ် အရွေးခံရကာ အမေရိကန်လွှတ်တော်တွင် ဆဋ္ဌမမြောက် အသက်အငယ်ဆုံးပုဂ္ဂိုလ်အနေနှင့် စာရင်းဝင်သည်။ အထက်လွှတ်တော်နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီ၏ ကာလရှည်အသင်းသားဖြစ်ခဲ့သော ဘိုင်ဒင်မှာ နောင်သော် ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၉၁ ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်သော်လည်း ၁၉၉၄-၉၅ ဘော့စန္နိယစစ်ပွဲ၌ အမေရိကန်နှင့် နေတိုးအဖွဲ့တို့ ကြားဝင်မှု၊ ၁၉၉၀ နှစ်များတွင် နေတိုးအဖွဲ့ အင်အားချဲ့မှု၊ ၁၉၉၉ ၌ ကိုဆိုဗိုစစ်ပွဲတွင် ဆီးရိယ၌ ဘုံးကြဲမှုတို့ကို ထောက်ခံလေသည်။ ၂၀၀၂ ခုတွင် အီရတ်စစ်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ဖြေရှင်းမှုကို အားပေးသော်လည်း ၂၀၀၇ ၌ အမေရိကန်တပ်များ အီရတ်သို့ဝင်မှုကို ကန့်ကွက်သည်။ အထက်လွှတ်တော်တရားရေးကော်မတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ၁၉၈၇ မှ ၁၉၉၅ အထိ ခန့်ထားခံရပြီး မူးယစ်ဆေးဆိုင်ရာ မူဝါဒများ၊ ပြစ်မှုတားဆီးရေး၊ လူထုလွတ်လပ်ရေးကိစ္စများကို ကိုင်တွယ်ခဲ့သည်။ နိုင်ထက်စော်ကားပြစ်မှုထိန်းချုပ်ရေးနှင့် အပြစ်ပေးရေးဥပဒေ၊ အမျိုးသမီးများအား နိုင်ထက်စော်ကားခြင်း ဥပဒေတို့ အသက်ဝင်ရန် ဦးဆောင်ပြီး အမေရိကန်တရားရုံးချုပ်အတွက် ရော်ဘတ်ဘော့နှင့် ကလဲရံ့သောမတ်တို့အား နှိုင်းယှဉ်ရွေးရာ၌ဖြစ်သော ဝိဝါဒများကို ညှိကွပ်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။
 
ပင်ဆယ်ဗေးနီးယားပြည်နယ် ဆခရန်တန်မြို့ နှင့် ဒဲလာဝဲလ်ပြည်နယ် နယူးကာဆယ် ကောင်တီ တို့တွင် ကြီးပြင်းခဲ့သော ဘိုင်ဒင်သည်​ ဒဲလာဝဲလ် တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် ဆီရာကျု တက္ကသိုလ်မှ ဥပဒေဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်တွင် နယူးကာဆယ် ကောင်တီ၏ ကောင်ဆယ်လာ အဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်း ခံရပြီး ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် ဒဲလာဝဲလ်ပြည်နယ်မှ အမေရိကန် ဆီးနိတ်လွှတ်တော် အမတ် အဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်း ခံရသည့် အခါ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ သမိုင်းတွင် ဆဋ္ဌမမြောက် အငယ်ဆုံး ဆီးနိတ် လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် အသက် ၂၉ နှစ်ဖြင့် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဘိုင်ဒင်သည် ဆီးနိတ်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံရေး ကော်မတီ၏ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ကြာမြင့်စွာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ပင်လယ်ကွေ့ စစ်ပွဲကို ကန့်ကွက်ခဲ့သော်လည်း အရှေ့ဥရောပသို့ နေတိုးအဖွဲ့၏ မဟာမိတ်များ တိုးမြှင့်ရန် နှင့် ၁၉၉၀ ခုနှစ်များအတွင်း ယူဂိုဆလားဗီးယား စစ်ပွဲကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် အတွက်မူ ထောက်ခံခဲ့သည်။​သူသည် ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် အီရတ်စစ်ပွဲအား ခွင့်ပြုသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် အီရတ်၌ တပ်များ တိုးမြှင့်ခြင်းကိုမူ ကန့်ကွက် ခဲ့သည်။ သူသည် ၁၉၈၇ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၅ ခုနှစ် အထိ ဆီးနိတ် တရားစီရင်ရေး ကော်မတီတွင်လည်း ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးဆိုင်ရာ ပေါ်လစီများ၊ ရာဇဝတ်မှု ဟန့်တားရေး နှင့် အများပြည်သူ လွတ်လပ်ခွင့်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းခဲ့သည်။ နိုင်ထက်စော်ကားပြစ်မှုထိန်းချုပ်ရေးနှင့် အပြစ်ပေးရေးဥပဒေ၊ အမျိုးသမီးများအား နိုင်ထက်စော်ကားခြင်း ဥပဒေတို့ အသက်ဝင်ရန် ဦးဆောင်ပြီး အမေရိကန်တရားရုံးချုပ်အတွက် ရော်ဘတ်ဘော့နှင့် ကလဲရံ့သောမတ်တို့အား နှိုင်းယှဉ်ရွေးရာ၌ဖြစ်သော ဝိဝါဒများကို ညှိကွပ်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီ၏ သမ္မတလောင်း အဖြစ် အရွေးခံရန် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။
အထက်လွှတ်တော်တွင် ခြောက်ကြိမ်တိုင် အရွေးခံရသည်။ ၂၀၀၈ ခုတွင် ဘရပ်အိုဘားမားနှင့်အတူ ဒုသမ္မတ ဝင်အရွေးခံကာ လွှတ်တော်မှ ထွက်ခဲ့ချိန်၌ စတုတ္ထမြောက် ဝါအရင့်ဆုံး အထက်လွှတ်အမတ် ဖြစ်ခဲ့လေပြီ။ <ref>{{Cite web|url=https://thehill.com/blogs/blog-briefing-room/news/39717-biden-to-resign-senate-jan-15|title=Biden Senate resignation, January 15th|website=The Hill}}</ref> အိုဘားမားနှင့် ဘိုင်ဒင်တို့မှာ ၂၀၁၂ ခုတွင်လည်း ထပ်အရွေးခံရသည်။ ဒုသမ္မတအဖြစ် အလုပ်ရှားကပ်ကာလတွင် အခြေခံအဆောက်အဦများချဲ့ကာ အလုပ်ဖော်ခြင်းကို ကြီးကြပ်သည်။ အိုဘားမားအုပ်ချုပ်စဉ် ၂၀၁၀ အခွန်ဖြေဥပဒေ၊ ၂၀၁၁ ရံပုံငွေထိန်းဥပဒေ၊ ၂၀၁၂ အမေရိကန်အခွန်ထမ်းများဖြေလျော့ပေးမှုဥပဒေတို့ကို ပြဌာန်းနိုင်အောင် လွှတ်တော်မှ ရီပါပ္ဗလစ်ကန်များနှင့် အောင်အောင်မြင်မြင် ညှိနှိုင်းနိုင်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားရေးရာမူဝါဒဘက်တွင် အမေရိကန်-ရုရှား စတာ့သစ် သဘောတူစာချုပ်ဖြစ်ရန် ဦးဆောင်ခြင်း၊ လစ်ဗျားအရေး၌ ကိုယ်ထိလက်ရောက်ပါဝင်မှုကို ထောက်ခံခြင်း၊ အမေရိကန်တပ်များ အီရတ်မှ ဆုတ်ခွါလာနိုင်ရေး မူဝါဒများ ဖော်ဆောင်ရာ၌ ကူညီခြင်းတို့ ထင်ရှားသည်။ စန္ဒီဟု မူလတန်းကျောင်း၌ သေနတ်ပစ်မှု ပေါ်ပေါက်သည့်နောက် သေနတ်သုံးနိုင်ထက်စော်ကားမှုအထူးအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ကာ အမေရိကန်တဝှမ်းဖြစ်ပွါးသော သေနတ်သုံးနိုင်ထက်စော်ကားမှုတို့၏ ဖြစ်ကြောင်းရင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ <ref name="Caldwell">{{cite news|title=Obama sets up gun violence task force|first=Leigh Ann|last=Caldwell|url=https://www.cbsnews.com/news/obama-sets-up-gun-violence-task-force/|publisher=[[CBS News]]|date=December 19, 2012}}</ref>
 
 
အထက်လွှတ်တော်တွင် ခြောက်ကြိမ်တိုင် အရွေးခံရသည်။ ၂၀၀၈ ခုတွင် ဘရပ်အိုဘားမားနှင့်အတူ ဒုသမ္မတ ဝင်အရွေးခံကာ လွှတ်တော်မှ ထွက်ခဲ့ချိန်၌ စတုတ္ထမြောက် ဝါအရင့်ဆုံး အထက်လွှတ်အမတ် ဖြစ်ခဲ့လေပြီ။ <ref>{{Cite web|url=https://thehill.com/blogs/blog-briefing-room/news/39717-biden-to-resign-senate-jan-15|title=Biden Senate resignation, January 15th|website=The Hill}}</ref> အိုဘားမားနှင့် ဘိုင်ဒင်တို့မှာ ၂၀၁၂ ခုတွင်လည်း ထပ်အရွေးခံရသည်။ ဒုသမ္မတအဖြစ် အလုပ်ရှားကပ်ကာလတွင် အခြေခံအဆောက်အဦများချဲ့ကာ အလုပ်ဖော်ခြင်းကို ကြီးကြပ်သည်။ အိုဘားမားအုပ်ချုပ်စဉ် ၂၀၁၀ အခွန်ဖြေဥပဒေ၊ ၂၀၁၁ ရံပုံငွေထိန်းဥပဒေ၊ ၂၀၁၂ အမေရိကန်အခွန်ထမ်းများဖြေလျော့ပေးမှုဥပဒေတို့ကို ပြဌာန်းနိုင်အောင် လွှတ်တော်မှ ရီပါပ္ဗလစ်ကန်များနှင့်ရီပါဘလစ်ကန်များနှင့် အောင်အောင်မြင်မြင် ညှိနှိုင်းနိုင်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားရေးရာမူဝါဒဘက်တွင် အမေရိကန်-ရုရှား စတာ့သစ် သဘောတူစာချုပ်ဖြစ်ရန် ဦးဆောင်ခြင်း၊ လစ်ဗျားအရေး၌ ကိုယ်ထိလက်ရောက်ပါဝင်မှုကို ထောက်ခံခြင်း၊ အမေရိကန်တပ်များ အီရတ်မှ ဆုတ်ခွါလာနိုင်ရေး မူဝါဒများ ဖော်ဆောင်ရာ၌ ကူညီခြင်းတို့ ထင်ရှားသည်။ စန္ဒီဟု မူလတန်းကျောင်း၌ သေနတ်ပစ်မှု ပေါ်ပေါက်သည့်နောက် သေနတ်သုံးနိုင်ထက်စော်ကားမှုအထူးအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ကာ အမေရိကန်တဝှမ်းဖြစ်ပွါးသော သေနတ်သုံးနိုင်ထက်စော်ကားမှုတို့၏ ဖြစ်ကြောင်းရင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ <ref name="Caldwell">{{cite news|title=Obama sets up gun violence task force|first=Leigh Ann|last=Caldwell|url=https://www.cbsnews.com/news/obama-sets-up-gun-violence-task-force/|publisher=[[CBS News]]|date=December 19, 2012}}</ref>
 
၂၀၁၅ ခု၊ အောက်တိုဘာလတွင် ၂၀၁၆-ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဝင်အရွေးမခံဟု ကြေညာသည်။ ၂၀၁၇ ခု၊ ဇန္နဝါရီလတွင် အိုဘားမားက ဘိုင်ဒင်ကို လွတ်လပ်ရေးဆိုင်ရာသမ္မတပေးတံဆိပ် ဆုချသည်။ <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/01/12/us/politics/joe-biden-presidential-medal-freedom.html|title=Obama Surprises Joe Biden With Presidential Medal of Freedom|last=Shear|first=Michael D.|date=January 12, 2017|work=The New York Times|access-date=October 24, 2018|language=en}}</ref>