အကြောက်လွန်ခြင်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

 

== အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက် ==

 

တစ်နည်းဆိုရသော် မြွေကိုမြင်လျှင်၊ အမြင့်သို့တက်လျှင်၊ တစ်ကိုယ်တည်းနေလျှင်၊ စက်လှေကား/ဓာတ်လှေကားကိုစီးလျှင်၊ လေယာဉ်စီးလျှင် ကြောက်လန့်သူများကိုတွေ့ရတတ်သည်။ လူစုလူဝေး၊ မှောင်မည်းခြင်း၊ မိုးခြိမ်းခြင်း၊ လျှပ်စီးလက်ခြင်းတို့ကို ကြောက်လန့်တတ်သူများလည်းရှိသည်။ သုတေသနပညာရှင်တို့သည် ယင်းဝေဒနာ၏ ဇာစ်မြစ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အငြင်းပွားနေကြဆဲဖြစ်သည်။ မျိုးဗီဇအရ ဖြစ်လွယ်ခြင်းလော၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကြောင့်လော၊ နေထိုင်ကြီးပြင်းခဲ့ရသည့် ဘဝကြောင့်လော၊ ထိတ်လန့်စရာ ကြုံခဲ့ဖူး၍လော၊ စိတ်ဖိစီးခြင်းကြောင့်လော၊ ယင်းအကြောင်းတရားတို့ စုပေါင်းရိုက်ခတ်ခြင်းကြောင့်လောဟူ၍ တွေးဆနေကြဆဲဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ ကမ္ဘာပေါ်၌ စိတ်ဝေဒနာအားလုံးတို့တွင် အတွေ့ရအများဆုံး ဝေဒနာဖြစ်လာသည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ယင်းဝေဒနာ စွဲကပ်သူ ၁၃ သန်းကျော် ရှိနေ၍ [[အရက်စွဲရောဂါ]]ပြီးလျှင် ဒုတိယအများဆုံး တွေ့ရသည့် စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာဖြစ်သည်။ သို့သော် အကြောက်လွန်ဝေဒနာသည် ဆိုက်ကိုစစ် (psychosis) ဆန်သောစိတ်ရောဂါမျိုးကားမဟုတ်ပါ။ လူနေမှုဘဝအမှန်နှင့် အဆက်ပြတ်ကာ ဆေးရုံတင်၍ ကုသခံရမည့် အဆင့်မျိုးမဟုတ်ပါ။

== အကြောက်လွန်ခြင်း အမျိုးအစားများ ==

အကြောက်လွန်ဝေဒနာ များစွာရှိသည့်အနက် ခွဲခြားကြည့်လျှင် အဓိကအုပ်စုကြီး ငါးမျိုးကို တွေ့ရသည်။

* '''ရောဂါကြောက်ခြင်း''' (illness phobia) ဆိုသည်မှာ ရောဂါတစ်ခုအကြောင်း သိမှတ်ဖတ်ရှုခြင်း များလာသောအခါ မိမိမှာ ထိုရောဂါရှိနေပြီလားဟူ၍ ရောဂါအကြောင်းတွေးရင်း အကြောက်လွန်သည်ကို ဆိုလိုသည်။

* '''သွေးထွက်သံယိုအကြောက်လွန်ခြင်း'''တွင် သွေးမြင်လျှင် လန့်ခြင်း၊ နာမည်ကိုတွေး၍ လန့်ခြင်း၊ ဆေးကုသခံရမည့်အရေး၊ ခံတွင်းနှင့်သွားဆရာဝန်ထံ ပြသရမည့်အရေးကို ထိတ်လန့်ခြင်းတို့ပါ အကျုံးဝင်သည်။

 

လူမှုရေး အကြောက်လွန်ခြင်းမှအပ အခြားအကြောက်လွန် ဝေဒနာအားလုံးတို့သည် အမျိုးသားများထက် အမျိုးသမီးများတွင် ပိုမိုစွဲကပ်တတ်သည်။ အကြောက်လွန်ဝေဒနာတို့သည် အရွယ်မရွေး စွဲကပ်တတ်သော်လည်း အများစုသည် အသက် ၁၅ နှစ်မှ ၃ဝ ထိ အပိုင်းအခြား၌ စတင်စွဲကပ်တတ်သည်။