ကီးဝီးငှက်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

 
Interwiki
စာကြောင်း ၁ -
[[File:01p19111.jpg |thumb|နယူးဇီလန်ကွျန်းမှ ထူးဆန်းသည့် ကီးဝီးငှက်]]
==ကီးဝီးငှက်==
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မြောက်မြားလှစွာသော ငှက်တို့တွင် ကီးဝီးဟု အမည်တွင်သော ငှက်မျိုးသည် အသွင်အားဖြင့် အံ့သြ ဖွယ်ရာ အကောင်းဆုံးသော ငှက်မျိုးဖြစ်သည်။ ကီးဝီးငှက်ကို [[နယူဇီးလန်နိုင်ငံ|နယူဇီးလန်ကျွန်း]] မှတစ်ပါး အခြားနိုင်ငံများ၌ မတွေ့ချေ။ ကီးဝီး ဟူသော နာမည်မှာ အော်သံကို အစွဲပြု၍ နယူးဇီလန်တိုင်းရင်းသား များက ပေးထားသော နာမည်ဖြစ်သည်။ သိပ္ပံပါရဂူများ ကမူ ထိုငှက်၌ ပျံသန်းနိုင်လောက်သော အတောင်များ မရှိသော ကြောင့် 'အက်ပတာရစ်'(တောင်ပံမဲ့)ဟုခေါ်သည်။
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မြောက်မြားလှစွာသော ငှက်တို့တွင်
ကီးဝီးဟု အမည်တွင်သော ငှက်မျိုးသည် အသွင်အားဖြင့် အံ့သြ
ဖွယ်ရာ အကောင်းဆုံးသော ငှက်မျိုးဖြစ်သည်။ ကီးဝီးငှက်ကို
နယူဇီးလန်ကွျန်းမှတစ်ပါး အခြားနိုင်ငံများ၌ မတွေ့ချေ။ ကီးဝီး
ဟူသော နာမည်မှာ အော်သံကို အစွဲပြု၍ နယူးဇီလန်တိုင်းရင်း
သား များက ပေးထားသော နာမည်ဖြစ်သည်။ သိပ္ပံပါရဂူများ
ကမူ ထိုငှက်၌ ပျံသန်းနိုင်လောက်သော အတောင်များ မရှိသော
ကြောင့် 'အက်ပတာရစ်'(တောင်ပံမဲ့)ဟုခေါ်သည်။
 
ကီးဝီးငှက်တွင် အလွန်ရှည်လျားသော နှုတ်သီးရှိသည်။ အရွယ်မှာ အိမ်၌ မွေးထားသော ကြက်အငယ်စား အရွယ် သာသာ ဖြစ်သည်။ ကီးဝီတွင် တောင်ပံများရှိ၏။ သို့သော် အလွန်သေးငယ်၍ ပျံသန်းရန်အတွက် အသုံးမကျချေ။ ကိုယ်၌ရှိသော အမွေးများမှာ အလွန်ရှည်၍ တစ်ကိုယ်လုံး အမွေးအမှင်များ ဖုံးနေဘိသကဲ့သို့ ထင်ရသည်။ မပျံသန်း နိုင်သော်လည်း ခြေထောက်များမှာ အလွန်သန်မာ တောင့် တင်းသည်။ အခြားငှက်များနှင့် မတူသော ထူးခြားချက်တစ်ခုမှာ ထိုငှက်၏ နှာခေါင်းပေါက်များသည် ရှည်လျားသော နှုတ်သီးဖျားတွင် ရှိနေခြင်းပင် ဖြစ်၏။ အစာရှာဖွေသောအခါ နှာခေါင်းဖြင့် အနံ့ခံ၍ ရှာဖွေသည်။ သူ၏အစာမှာ [[တီကောင်]]၊ ပိုးတောင်မာနှင့် ဗယ်ရီသီးများဖြစ်၏။ တီကောင်ကို နှုတ်သီး ဖြင့် ရွံ့ထဲ၌ ရှာဖွေတတ်သည်။
ကီးဝီးငှက်တွင် အလွန်ရှည်လျားသော နှုတ်သီးရှိသည်။
အရွယ်မှာ အိမ်၌ မွေးထားသော ကြက်အငယ်စား အရွယ်
သာသာ ဖြစ်သည်။ ကီးဝီတွင် တောင်ပံများရှိ၏။ သို့သော်
အလွန်သေးငယ်၍ ပျံသန်းရန်အတွက် အသုံးမကျချေ။
ကိုယ်၌ရှိသော အမွေးများမှာ အလွန်ရှည်၍ တစ်ကိုယ်လုံး
အမွေးအမှင်များ ဖုံးနေဘိသကဲ့သို့ ထင်ရသည်။ မပျံသန်း
နိုင်သော်လည်း ခြေထောက်များမှာ အလွန်သန်မာ တောင့်
တင်းသည်။ အခြားငှက်များနှင့် မတူသော ထူးခြားချက်တစ်ခု
မှာ ထိုငှက်၏ နှာခေါင်းပေါက်များသည် ရှည်လျားသော
နှုတ်သီးဖျားတွင် ရှိနေခြင်းပင် ဖြစ်၏။ အစာရှာဖွေသောအခါ
နှာခေါင်းဖြင့် အနံ့ခံ၍ ရှာဖွေသည်။ သူ၏အစာမှာ တီကောင်၊
ပိုးတောင်မာနှင့် ဗယ်ရီသီးများဖြစ်၏။ တီကောင်ကို နှုတ်သီး
ဖြင့် ရွံ့ထဲ၌ ရှာဖွေတတ်သည်။
 
ကီးဝီးသည် နေ့ခင်းတွင် အိပ်၍ ညအခါ၌သာ အစာ ရှာဖွေသည်။ ရန်သူကို ခုခံရန်အတွက် ချွန်ထက်သော ခြေ သည်းများကို အသုံးပြုသည်။ ငှက်၏ အရွယ်နှင့်စာသော် သူ၏ဥမှာ ကြီးမားသည်ဟု ဆိုရပေမည်။ တစ်ကြိမ်လျှင် ဥ ၂လုံးခန့် အု၍ ငှက်ဖိုက ဥပေါ်၌ ဝပ်သည်။ အသိုက် ပြုလုပ် သော အလေ့အကျင့် မရှိဘဲ မြေကြီး၌ ကျင်းတူး၍ အုတတ် သည်။ နယူးဇီလန် တိုင်းရင်းသားများ၏ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့်
ကီးဝီးသည် နေ့ခင်းတွင် အိပ်၍ ညအခါ၌သာ အစာ
ကီးဝီးများ အတော်နည်းပါးသွားလေပြီ။ သို့ရာတွင် ယခုအခါ၌ ဤငှက်မျိုးကို မသတ်ဖြတ်ရဟု နယူးဇီလန်အစိုးရက ဥပဒေဖြင့် တားမြစ်ထားလေသည်။
ရှာဖွေသည်။ ရန်သူကို ခုခံရန်အတွက် ခွျန်ထက်သော ခြေ
သည်းများကို အသုံးပြုသည်။ ငှက်၏ အရွယ်နှင့်စာသော်
သူ၏ဥမှာ ကြီးမားသည်ဟု ဆိုရပေမည်။ တစ်ကြိမ်လှျင် ဥ
၂လုံးခန့် အု၍ ငှက်ဖိုက ဥပေါ်၌ ဝပ်သည်။ အသိုက် ပြုလုပ်
သော အလေ့အကျင့် မရှိဘဲ မြေကြီး၌ ကျင်းတူး၍ အုတတ်
သည်။ နယူးဇီလန် တိုင်းရင်းသားများ၏ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့်
ကီးဝီးများ အတော်နည်းပါးသွားလေပြီ။ သို့ရာတွင် ယခုအခါ၌
ဤငှက်မျိုးကို မသတ်ဖြတ်ရဟု နယူးဇီလန်အစိုးရက ဥပဒေဖြင့်
တားမြစ်ထားလေသည်။
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁)</ref>
Line ၃၉ ⟶ ၁၂:
<references/>
[[Category:ငှက်]]
 
[[en:Kiwi]]