ဗုဒ္ဓဝင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

→‎သိပ္ပံနည်းကျ ဗုဒ္ဓဘာသာ: သဒ္ဒါပြင်ခဲ့သည်
စာတွဲများ: နောက်ပြန်ပြင်ခဲ့ပြီး မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် app တည်းဖြတ် အန်းဒရွိုက် app တည်းဖြတ်
အရေးမကြီး ဆောင်းပါးမှာ အပြစ်အနာအဆာရှိပါတယ်၊ မပြုပြင်နိုင်သေးမီ ယခင်အခြေနေသို့ ပြန်လည်း ထိန်းသိမ်းခြင်း
စာတွဲ: လက်ဖြင့် နောက်ပြန်ပြင်ခြင်း
စာကြောင်း ၁ -
{{cleanup}}
{{ဗုဒ္ဓဘာသာ}}
[[File:Paintings of Life of Gautama Buddha - Asalha Puja.jpg|thumb|150px ]]
ဗုဒ္ဓဝင် ဆိုသည်မှာ[[ ဗုဒ္ဓ]]၏ ရာဇဝင်ကို ခေါ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ Siddhārtha Gautama သိဒ္ဓတ္ထ ဂေါတမ (သက္ကတ- सिद्धार्थ गौतम; ပါဠိ- सिद्धाथ गोतम Siddhartha Gotama သိဒ္ဓတ္ထ ဂေါတမ) သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကိုတည်ထောင်ခဲ့သော ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အမြင့်မြတ်ဆုံးသော အဓိကပုဂ္ဂိုလ်မြတ်စွာဘုရားသခင် ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၆၂၃ (ခရစ်တော်မပေါ်မီ) ၂၆၀ဝ ကျော် တွင် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသခင် ကိုမွေးဖွားခဲ့သည်။ ဗုဒ္ဓသည်အိန္ဒိယတိုက်တွင် ဗုဒ္ဓဝါဒ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ကို ဘီစီ ၅၈၈ တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အရှေ့တိုင်းတွင် ဒဿနနှင့် ဆက်သွယ်သော အခြားသောဝါဒ ထူထောင်သူများ ဖြစ်သည့်[[ ကွန်ဖြူးရှပ်]](ဘီစီ ၅⁠၅၁-၄၇၉) ၊ လောင်ဇူ တို့ကဲ့သို့ ပုဂ္ဂိုလ်များ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော်လည်း ဗုဒ္ဓ၏ဝါဒမှာ ထိုသူများ၏ဝါဒနှင့် သဘောသဘာဝအားဖြင့် များစွာ ကွာခြားလေသည်။ ဗုဒ္ဓ၏ဝါဒသည် အမြင့်မြတ်ဆုံးသောအမှန်တရားဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာသည် (ခရစ်တော်မပေါ်မီ) ဘီစီ ၅၈၈ တွင် စတင်ပေါ်ထွန်းခဲ့သည်။
<ref> http://www.knowledgerush.com/kr/jsp/db/viewuser.jsp?userId=21915&penname=Doctrine+of+Lord+Buddha</ref> <ref>[http://www.thisismyanmar.com/nibbana/lhistory.htm thisismyanmar.com -&nbsp Resources and Information<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
 
== သိပ္ပံနည်းကျ ဗုဒ္ဓဘာသာ ==
 
ဗုဒ္ဓဘာသာတွင်အကြောင်းအရာတစ်ခုကိုလေ့လာရာ၌ နည်းစံနစ်ကျသည်။ သိပ္ပံနည်းကျသည်။ ဗုဒ္ဓ၏အဆုံးအမများနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာသည် သိပ္ပံနည်းကျ ဘာသာ အမှန်တရားနှင့် လက်တွေ့သဘာဝကျသည့် ဘာသာလည်း ဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် တပည့်တို့၏ဝတ္တရား၊ ဆရာတို့၏ဝတ္တရား၊ သားသမီးတို့၏ဝတ္တရား၊ မိဘတို့၏ဝတ္တရား စသည်တို့ရှိရာ ဆရာဝတ်တွင် အတတ်လည်းသင် ပဲ့ပြင်ဆုံးမ သိပ္ပမချန် ဘေးရန်ဆီးကာ သင့်ရာအပ်ပို့ ဆရာတို့ ကျင့်ဖို့ဝတ်ငါးဖြာ ဟုပါရှိသည်။
၃၈ဖြာသောမင်္ဂလာတရားတော်တွင်လည်း အပြစ်ကင်းသော သိပ္ပ အတတ်ပညာတို့ကိုတတ်မြောက်ခြင်းသည်လည်း မင်္ဂလာ တစ်ပါးဟု အဆိုရှိပါသည်။
 
ဗုဒ္ဓသည် ထိုခေတ်က မင်းမျိုးဖြစ်သော ခတ္တိယမျိုးနွယ်မှဆင်းသက်လာခဲ့သည်။ ထိုခေတ်ကရှေးဟောင်း အိန္ဒိယလူမှု ဖွဲ့စည်းပုံတွင် ပုဏ္ဏားမျိုး(ဗြဟ္မဏ)၊မင်းမျိုး သို့မဟုတ် စစ်သားမျိုး (ခတ္တိယ)၊ကုန်သည်မျိုး(ဝဿ) နှင့်ဆင်းရဲသားမျိုး (သုဒ္ဓ)ဟူ၍ အမျိုးလေးပါးခွဲကာ ဇာတ်အနိမ့်အမြင့်ခွဲခြားမူ့ရှိခဲ့သည်။ ဗြာဟ္မဏတို့သည် ဝေဒကျမ်းလာဖန်ဆင်းရှင်ဖြစ်သော ဗြဟ္မာကို(ဂေါ့ဒ်) ယုံကြည်ကြပြီး ဂေါ့ဒ်၏ဦးခေါင်းမှဆင်းသက် လာသော မိမိတို့အမျိုးသည်သာအမြတ်ဆုံးဟုခံယူပြီး ဇာတ်ခွဲခြားမှုကိုလိုလားသည်။ ဗုဒ္ဓဝါဒမှာ ဂေါ့ဒ်ကိုပယ်၍ ဇာတ်အနိမ့်အမြင့်ခွဲခြားမူ့ကို ဆန့်ကျင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့်ဗုဒ္ဓကို လေ့လာမည်ဆိုပါက လူသားစင်စင်စစ် ဘုရားဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားရန်မှာ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ အခြား ဗုဒ္ဓဘာသာဂိုဏ်းခွဲများတွင် ဗုဒ္ဓအား ကောင်းကင်ဘုံမှ ဘုရားအဖြစ်မှတ်ယူလေ့ရှိကြသည်။ ဗုဒ္ဓ ဆိုသောဝေါဟာရမှာ ဉာဏ်အလင်းရသူ (Enlightened)၊ သို့မဟုတ် စိတ်အာရုံ နိုးကြားနေသူ (Mentally awakened) ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။
 
အမှန်တရားလေးပါး (သစ္စာလေးပါး) ကို ကိုယ်တော်တိုင် ကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်ဖြင့် ထိုးထွင်း၍သိမြင်သော အမြတ်ဆုံး ပုဂ္ဂိုလ် ဟု ချမ်းမြေ့ဆရာတော်က အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်သည်။
 
ဗုဒ္ဓဝင်တွင် မင်းပျိုမင်းလွင်ဘဝ၊ တောထွက်တော်မူခြင်း၊ သစ္စာတရားကို ရှာခြင်း၊ သာသနာပြုခရီးရှည်၊ ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူခြင်း ဟူ၍ ငါးပိုင်းရှိသည်။
 
= မင်းပျိုမင်းလွင်ဘဝ =
ဗုဒ္ဓဆိုသည်မှာ အမှန်တကယ်အားဖြင့် ဘုရားဖြစ်ပြီးမှရရှိလာသော ဘွဲ့အမည်ပင်ဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓ၏ လူဘဝမှမျိုးရိုး