အာကာသ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''အာကာသ''' ဆိုသည်မှာ အရာဝတ္ထုနှင့်ဖြစ်ရပ်များထဲတွင် တည်နေရာနှင့် လားရာနှင့်ဆက်နွယ်ပြီး ဘောင်စည်းမျည်းမရှိသော သုံးဒိုင်မင်ရှင်းရှင်နယ် (three dimensional) နေရာလွတ်ပင်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-9068962/space|title=space - physics and metaphysics|work=Encyclopedia Britannica}}</ref> ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အာကာသအား လီနီယာ ဒိုင်မင်ရှင်း (linear dimensions) အဖြစ် စဉ်းစားသော်လည်း[[ရူပဗေဒ]]ပညာရှင်များသည် အချိန်ကိုပါထပ်ပေါင်းကာ လေးဒိုင်မင်ရှင်နယ် (four dimensional) အဖြစ် စဉ်းစားကြသည်။ ယင်းအား အာကာသအချိန် (spacetime)ဟု သိထားသည်။ အာကာသ အယူအဆသည် [[စကြာဝဠာ]]အားနားလည်ရန်အတွက် အခြေခံအရေးပါချက်ဖြစ်သည်။ အာကာသသည် စစ်စစ် ဗလနတ္ထိဟု ယခင် ပညာရှိကဝိများက တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ ယင်းတို့တွင် [[ပလေတို]]၊ [[အရစ္စတိုတယ်]]၊ [[ဆိုကရေးတီး]]၊ အစရှိသည်ဖြင့် ပါဝင်ကြသည်။ ဂန္ဓဝင် မက္ကင်းနစ်တွင် [[နယူတန်]]က အာကာသဆိုသည်မှာ ပုံသေဖြစ်ပြီး ယင်းတွင် မည်သည့်အရာဝတ္တု ရှိသည်ဖြစ်စေ အမြဲတမ်းနှင့် အမှီအခိုကင်းမဲ့သည်ဟု ဆိုလေသည်။<ref>French and Ebison, Classical Mechanics, p. 1</ref> ၁၉ ရာစုနှင့် ၂ဝ ရာစုများတွင် အာကာသသည် ကွေးညွတ်နိုင်သည်ဟု တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ [[အိုင်းစတိုင်း]]၏ [[ယေဘုယျနှိုင်းရသီအိုရီ]]အရ အာကာသသည် အနီးအနားမှ [[ဒြပ်ဆွဲငင်အား]]များကြောင့် ပြောင်းလဲသည်ဟုဆိုသည်။<ref>Carnap, R. An introduction to the Philosophy of Science</ref> ကမၻာေပၚ၌ ေပၚေနေသာ လ်ွပ္စစ္ကြန္ထိုးလို အာကာသကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါသည္။