ဂျိမ်းစ် နော့ ပို့ခ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

၁၈၄၄ မဲဆွယ်စဥ်ကမဲဆွယ်စဉ်က ရုရှားဖက်မှ နယ်သစ်ထူထောင်ရန်ကြိုးပမ်းနေသည့် သြရီဂွန်ပြည်တွင်ဩရီဂွန်ပြည်တွင် နယ်နိမိတ်တိတိကျကျ သတ်မှတ်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းပေးမည်ဟု ဂတိပြုခဲ့သည်။ ဂတိအတိုင်း မဟုတ်သည့်တိုင် အများလက်ခံနိုင်လောက်သည့် နယ်နိမိတ်မျိုးကို စေ့စပ်ဆွေးနွေးကာ ရယူပေးခဲ့သည်။

အခြားနယ်မြေတစ်ခုဖြစ်သည့် တက္ကဆပ်ပြည်နယ် အရေးအတွက်လည်း ပို့ခ်က ကျွမ်းကျင်စွာဆောင်ရွက်ပြခဲ့သည်။ ယခင်သမ္မတ [[ဂျွန် တေလာ]] လက်ထက်တွင် ပြည်နယ်အဖြစ် ဆွဲသွင်းခဲ့သည် တက္ကဆပ်ပြည်နယ်ကို မက္ကဆီကိုဖက်မှ တပ်များစေလွတ်ကာ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးစားလာသည်ကို နှစ်ဖက် စစ်ပွဲဖြစ်ရန် ဦးတည်သွားသည်။ ၁၈၄၆တွင် နှစ်ဖက် တပ်များ Rio Grand River တွင် စစ်ဆိုင်မိကြပြီး မက္ကဆီကိုဖက်မှ ကင့်လှည့်နေသော အမေရိကန်တပ်ကို ချံုခိုတိုက်သဖြင့်ချုံခိုတိုက်သဖြင့် အမေရိကန်တပ်သား ၁၆ဦးကျဆုံးရာမှ စစ်ကြေညာပြီး စစ်ကိုစတင်သည်။

မက္ကဆီကိုဖက်မှ အင်အားငါးဆနီးပါး သာလွန်သည့်တိုင် ပို့ခ်၏ ထိရောက်သော စစ်ရေးနည်းဗျူဟာများကြောင့် အမေရိကန်တို့ အသာစီးရသည်။ အင်အားအနည်းအပါးဖြင့်ပင် (ထိုစဥ်ကထိုစဉ်က)မက္ကဆီကိုပိုင် နယူမက္ကဆီကိုနှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားအထက်ပိုင်းတို့ကို ဝင်သိမ်းယူသည်။ ထိုစစ်ပွဲများအတွင်းတွင် ပို့ခ်၏ စစ်သေနာပတိ စစ်ရေးစွမ်းရည်တို့ကို ထင်ရှားစွာတွေ့ရသည်။ တက္ကဆပ်ကို မထိပါးရန်၊ နယူမက္ကဆီကိုနှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားအထက်ပိုင်းကို လက်လွတ်စေရန် ဖိအားပေးသည်။ ၁၈၄၇တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝင်းဖီးလ် စကော့ ဦးဆောင်သည့် အမေရိကန်တပ်များ [[မက္ကဆီကိုမြို့တော်]]ကို သိမ်းနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ပို့ခ်အနေဖြင့် နှစ်ဖက်ဆွေးနွေးရာတွင် အသာစီးရကာ နောက်ဆုံးတွင် မက္ကဆီကိုအား လျော်ကြေး ဒေါ်လာ၁၅သန်းပေးကာ နယ်မြေအများအပြားကို မိမိလက်သို့ရောက်စေခဲ့သည်။ သို့ဖြင့် ပို့ခ်သည် သြရီဂွန်၊ဩရီဂွန်၊ တက္ကဆပ်၊ နယူးမက္ကဆီကို နှင့် ကယ်လီဖိုးနီးကားအထက်ပိုင်း တို့ကို ပြည်ထောင်စုသို့ သွပ်သွင်းပေးနိုင်ခဲ့သည်။ အကျိုးဆက်အားဖြင့်လည်း အမေရိကန်၏ စွမ်းရည်နှင့် သြဇာတိုးတက်လာသည်။ဩဇာတိုးတက်လာသည်။