စန္ဒရား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် အဆင့်မြင့် မိုလ်ဘိုင်းတည်းဖြတ်
No edit summary
စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် အဆင့်မြင့် မိုလ်ဘိုင်းတည်းဖြတ်
စာကြောင်း ၁၂ -
ကလာဗီခေါ့မှာ သေတ္တာရှည်ခပ်ပြား⁠ပြားကဲ့သို့ဖြစ်၍ ကြမ်းပေါ်တွင်ချ၍ဖြစ်စေ၊ စားပွဲပေါ်တွင်တင်၍ဖြစ်စေ၊ တီးနိုင်သည်။ ၁၆ ရာစုနှစ်ဖက်သို့ ရောက်သောအခါ၊ ကလာဗီခေါ့တူရိယာများကို အများ အပြားသုံးလျက်ပင် ရှိသော်လည်း၊ အလားတူ အခြားတူရိယာတစ်မျိုးပေါ်ပေါက်လာပြန်သည်။ ထိုတူရိယာမှာ ကလာဗီခေါ့ ကဲ့သို့ပင်ဖြစ်၍၊ အောက်မှ ခြေထောက်များတပ်ဆင်ထားသည်။ ခလုတ်တန်းမှာလည်း ကလာဗီခေါ့အတိုင်းပင်ဖြစ်၏။ သို့ရာတွင် ခလုတ်နှင့် မောင်းတံအစီအရင်တွင် မတူသောကြောင့် အသံတွင်လည်း မသိမသာကွဲပြားမှုရှိသည်။ မောင်းတံတွင် ငှက်တောင်ကလေးများ တပ်ဆင်၍ ခလုတ်မှ နှိပ်လိုက်သောအခါ ထိုငှက်တောင်က ကြိုးကိုခတ်မိပြီး အသံမြည်စေရန် စီမံထားသည်။ ဤတူရိယာများကို အင်္ဂလန်ပြည်တွင် မိန်မပျိုကလေးများ အသုံးများသဖြင့် 'ဗါဂျင်နယ်'ဟူသော အမည်ဖြင့် ခေါ်တွင်လေသည်။
 
ဤဗါဂျင်နယ် စန္ဒရားများမှတစ်ဆင့် ပုံစံအမျိုးမျိုး၊ ခလုတ်မောင်းစနစ်အမျိုးမျိုးကြံဆပြုပြင်၍ တီးခဲ့ကြရာ၊ ၁၇ ရာစုနှစ် အစဆီတွင် အင်္ဂလန်ပြည်၌ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော 'စပင်းစပင်းနက်' စန္ဒရားမျိုးမှာ အသုံးများသော တူရိယာဖြစ်လာသည်။ ဗာဂျင်နယ်နှင့် စပင်းနက်တို့မှာ ကလာဗီခေါ့၏ စနစ်ကိုအခြေခံ၍ တပ်ဆင်ရသော်လည်း၊ ကြိုးနှင့်မောင်းတံချိန်ပုံ၊ အသံကိုထိန်း၍ ထားပုံတို့မှာ ကလာဗီခေါ့ထက် ကောင်းမွန်သည်။ ကြိုးများကို လိုရာအသံညှိရာတွင်လည်း ကလာဗီခေါ့ကဲ့သို့ ခလုတ်နှင့်ဖိ၍ ပေးရန်မလိုဘဲ၊ အသံစဉ်အလိုက် ညှိအပ်သောကြိုးကို အတိုအရှည် အစဉ်လိုက်ထား၍ တပ်ဆင်သည်။ စပင်းနက်မှာ စောင်းကဲ့သို့ သုံးထောင့်သဏ္ဌာန်စားပွဲပုံဖြစ်၍၊ ယခုခေတ်တွင် တွေ့မြင်ရသော 'ဂရင်း' ခေါ် စားပွဲစန္ဒရားကြီးများကဲ့သို့ပင် ဖြစ်၏။
နက်' စန္ဒရားမျိုးမှာ အသုံးများသော တူရိယာဖြစ်လာသည်။ ဗာဂျင်နယ်နှင့် စပင်းနက်တို့မှာ ကလာဗီခေါ့၏ စနစ်ကိုအခြေခံ၍ တပ်ဆင်ရသော်လည်း၊ ကြိုးနှင့်မောင်းတံချိန်ပုံ၊ အသံကိုထိန်း၍ ထားပုံတို့မှာ ကလာဗီခေါ့ထက် ကောင်းမွန်သည်။ ကြိုးများကို လိုရာအသံညှိရာတွင်လည်း ကလာဗီခေါ့ကဲ့သို့ ခလုတ်နှင့်ဖိ၍ ပေးရန်မလိုဘဲ၊ အသံစဉ်အလိုက် ညှိအပ်သောကြိုးကို အတိုအရှည် အစဉ်လိုက်ထား၍ တပ်ဆင်သည်။ စပင်းနက်မှာ စောင်းကဲ့သို့ သုံးထောင့်သဏ္ဌာန်စားပွဲပုံဖြစ်၍၊ ယခုခေတ်တွင် တွေ့မြင်ရသော 'ဂရင်း'ခေါ် စားပွဲစန္ဒရားကြီးများကဲ့သို့ပင် ဖြစ်၏။
 
ဗာဂျင်နယ်၊ စပင်းနက်တို့နှင့် တစ်ခေတ်တည်းပေါ်ပေါက်ခဲ့သော စန္ဒရားတစ်မျိုးမှာ 'ဟာ့ပဆီခေါ့'[[ဟာ့ပ်ဆီ‌ကော့ဒ်]] ခေါ် စားပွဲစန္ဒရားကြီး တစ်မျိုးပင်ဖြစ်သည်။ ဟာ့ပဆီခေါ့တွင်ဟာ့ပ်ဆီ‌ကော့ဒ် ခလုတ်မောင်းတံနှင့် အသံမြည်စေသော စနစ်မှာ ငှက်တောင်များဖြင့် ကြိုးကိုပွတ်ခတ်သော စနစ်ပင်ဖြစ်သော်လည်း၊ ပမာဏကြီးခြင်း၊ ခလုတ်တန်း ၂ တန်း အထိ ထားရှိခြင်းတို့ကြောင့် အသံမြိုင်သည်။ ကလာဗီခေါ့၊ ဗာဂျင်နယ်၊ စပင်းနက်နှင့် ဟော့ပဆီခေါ့ တူရိယာများကို ၁၇ ရာစုနှစ် အကုန်အထိ ဥရောပတိုက်နိုင်ငံ အနှံ့အပြားတွင် နှစ်သက်စွာသုံးစွဲခဲ့ကြရာ၊ အဆိုပါ တူရိယာများ ဖြင့် ဥရောပတိုက် ဂီတသမိုင်းတွင် ထင်ရှားသော ဂီတပညာရှင်ကြီးများဖြစ်သည့် ဗါခ်၊ ဟန်းဒယ်၊ မိုးဇတ်၊ ဟိုင်းဒင် အစရှိသူများ ထွန်းကားခဲ့ကြသည်။ ဤသို့ ဂီတပညာရှင်များ ထွန်းကားလျက်ရှိသည်နှင့်အမျှ ဂီတတူရိယာလုပ်သူ များကလည်း မနေမနား အားထုတ်လုပ်ကိုင်တီထွင်ကြရာ၊ ၁၇ဝ၉ ခုနှစ်ခန့်တွင် အီတာလျံလူမျိုး ဟာ့ပ ဆီခေါ့ ပြင်သူခရီစတော့ဖိုရီသည် တိုးတက်ကောင်းမွန်သော စနစ်သစ်ဖြင့် အသံကျယ်၍ညက်ညောသော 'ပီယာနိုဖိုတီ'ခေါ် စန္ဒရားတစ်မျိုးကို ပြုလုပ်ခဲ့လေသည်။ အီတာလျံဘာသာ 'ပီယာနိုဖိုတီ'မှ 'ပီယာနို'ဟူသော အခေါ် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။
 
ပီယာနိုဖိုတီ သို့မဟုတ် ပီယာနိုများမှာ ကြိုးတပ်ဆင်ပုံ