အိုးဆိုက်ရစ်နတ်ဘုရား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-၏ ။ +၏။)
စာကြောင်း ၁၃ -
| offspring = [[ဟိုးရပ်စ်နတ်ဘုရား|ဟိုးရပ်စ်]], [[အနျူးဘစ်နတ်ဘုရား|အနျူးဘစ်]] {{small|(အချို့ဖော်ပြချက်မျာူအရ)}}
}}
'''အိုးဆိုက်ရစ် နတ်ဘုရား ({{lang-en|Osiris}})''' သည်[[အီဂျစ်ဒဏ္ဍာရီ]]လာ နတ်ဘုရားတစ်ပါးဖြစ်၍ မျိုးသန္ဓေအောင်ခြင်း၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ တမလွန်ဘဝ၊ သေခြင်း၊ ပြန်လည်ရှင်သန်ခြင်း၊ ဘဝ၊ အပင်များနှင့် သက်ဆိုင်သောနတ်ဘုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ရိုးရာပုံစံဟန်အရ အစိမ်းရောင် ပိန်သောကိုယ်ခန္ဓာရှိ ဖာရိုဘုရင်{{efn|အနီးစပ်ဆုံးအင်္ဂလိပ်အသံထွက်မှာ 'ဖဲရိုး' ဖြစ်သည်။ uk,au /ˈfɛːɹəʊ/, /ˈfɛəɹəʊ/; us /ˈfæɹoʊ/, /ˈfɛɹoʊ/}} တစ်ပါး၏မုတ်ဆိတ်ဖြင့် နတ်တစ်ပါး၊ ခြေထောက်ပိုင်းတွင် မံမီကဲ့သို့အဝတ်စည်းနှောင်ထားကာ အေတက်(atef)ဟုခေါ်သော ထင်ရှားသည့်သရဖူဆင်မြန်းရင်း ကောက်တလင်းခြွေရာတွင်သုံးသော တုတ်နှင့် အဖျားကောက်တုတ်ရှည်များကိုင်ဆောင်ထားသည့်ဟန်ဖြင့် သရုပ်ဖော်ကြသည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.touregypt.net/osiriscu.htm|title=Egyptian Mythology - Osiris Cult|website=www.touregypt.net|language=ru|access-date=2018-10-26}}</ref> မံမီများအား အဝတ်စည်းနှောင်ခြင်းနှင့် ပတ်သတ်သောပထမဦးဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ ညီအကိုတော်သူ [[ဆက်နတ်ဘုရား]]က ၎င်းကိုသတ်ခဲ့ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အပိုင်းအစများကို ဖြတ်တောက်ပစ်ခဲ့ရာ ဇနီးသည် [[အိုက်စစ်နတ်ဘုရားမ]]က လိုက်လံရှာဖွေပြီး ၎င်းကိုယ်ခန္ဓာကို အဝတ်များစည်းနှောင်ခဲ့သည်။ အိုးဆိုက်ရစ်ကို ရံခါတွင် ဂက်နတ်ဘုရားနှင့်<ref name=Wilkinson>{{cite book |last=Wilkinson |first=Richard H. |title=The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt |publisher=Thames & Hudson |location=London |year=2003 |page=[https://archive.org/details/completegodsgodd00wilk_0/page/105 105] |isbn=978-0-500-05120-7 |ref=harv |url-access=registration |url=https://archive.org/details/completegodsgodd00wilk_0/page/105 }}</ref> ကောင်းကင်နတ်ဘုရားမ နပ်တို့၏ သားကြီးအဖြစ် ယူဆကြသည်။ အိုက်စစ်၏ မောင်နှမ၊ ခင်ပွန်းသည်၊ [[ဟိုးရပ်စ်နတ်ဘုရား]]၏ ဖခင်အဖြစ်လည်း ယူဆကြ၏ ။ယူဆကြ၏။<ref name=Wilkinson />
 
အိုးဆိုက်ရစ်ကို အိုက်စစ်၊ ဆက်၊ [[နက်ဖ်သီစ်နတ်ဘုရားမ|နက်ဖ်သီစ်]]၊ ဟိုးရပ်စ် (အကြီး)တို့၏ ညီအကိုမောင်နှမအဖြစ်ယူကာ ဟိုးရပ်စ် (အငယ်)၏ ဖခင်အဖြစ်လည်းတွေးယူကြသည်။<ref>Kane Chronicles</ref> အီဂျစ်၏ ပဉ္စမမြောက်မင်းဆက်ခေတ် (ဘီစီ ၂၅၀၀) အလယ်၌ အိုးဆိုက်ရစ်အား ကိုးကွယ်ခြင်းနှင့်ဆိုင်သော သက်သေအထောက်အထားများ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုထက်ပို၍ ကိုးကွယ်မှုစောနိုင်ပါသည်။<ref>Griffiths, John Gwyn (1980). ''The Origins of Osiris and His Cult''. Brill. p. 44</ref>
 
အိုးဆိုက်ရစ်သည် သေသောသူများအား တရားစီရင်သူလည်းဖြစ်၍ နိုင်းမြစ်၏ အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသော ရေကြီးမှု၊ အပင်များပေါက်စေခြင်းများအပါအဝင် သက်ရှိများကိုခွင့်ပြုပေးသည့် ဝိဉာဉ်လောကကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်၏ ။ဝိဉာဉ်လောကကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်၏။ 'အစဉ်အမြဲကြင်နာတတ်သော၊ နုပျိုမြစ်သော ပုဂ္ဂိုလ်'<ref name="oxford">The Oxford Guide: Essential Guide to Egyptian Mythology, Edited by Donald B. Redford, pp.&nbsp;302–307, Berkley, 2003, {{ISBN|0-425-19096-X}}</ref>'တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်မှု၏ အရှင်' စသဖြင့်ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။<ref>"The Burden of Egypt", J. A. Wilson, p.&nbsp;302, [[University of Chicago Press]], 4th imp 1963</ref> အီဂျစ်ဘုရင်များသည် သေခြင်းတရား၌ အိုးဆိုက်ရစ်နှင့် ဆင်နွှယ်ပတ်သက်မှုရှိကြရာ အိုးဆိုက်ရစ်သည် သေရာမှပြန်လည်ရှင်သန်ထမြောက်ခဲ့သဖြင့် ၎င်းတို့သည်လည်း အိုးဆိုက်ရစ်နှင့် တစ်သားတည်းဖြစ်မည်၊ ထိုတုပလုပ်ဆောင်သော မှော်တန်ခိုးအစွမ်းသတ္တိဖြင့် ထာဝရဘဝကိုရရှိကြမည် ဖြစ်သည်။<ref>"Man, Myth and Magic", Osiris, vol. 5, pp.&nbsp;2087–2088, S.G.F. Brandon, BPC Publishing, 1971.</ref>
 
သေခြင်းပြီးနောင် ဘဝသစ်မျှော်လင့်ချက်မှတစ်ဆင့် အိုးဆိုက်ရစ်သည် သဘာဝတရားတွင့် တွေ့ရသော ထပ်တလဲလဲဖြစ်ပျက်မှုများနှင့် စတင်ပတ်သက်ခဲ့ရာ အထူးသဖြင့် သစ်ပင်များ၊ နိုင်းမြစ်၏ နှစ်စဉ်ရေကြီးရေလျှံမှုများတို့ဖြစ်ကြသည်။ နှစ်သစ်အစတွင် [[အိုရိုင်ယွန် (ကြယ်စုတန်း)|အိုရိုင်ယန် ကြယ်စုတန်း]] နှင့် [[ဆိုင်ရပ်စ်|ဆစ်ရီးယပ်စ်ကြယ်]]တို့ နေနှင့်အတူ ပေါ်ထွက်လာခြင်း (heliacal rising)များနှင့် အိုးဆိုက်ရစ်၏ပတ်သက်နေမှုမှတစ်ဆင့် နိုင်းမြစ်ရေကြီးခြင်းများဖြစ်သည်။<ref name="oxford"/> ရောမအင်ပါယာ၌ ခရစ်ယာန်အယူဝါဒဖြစ်ပေါ်လာခြင်းအတောအတွင်း ရှေးဟောင်းအီဂျစ်ဘာသာဆုတ်ယုတ်လာသည်အထိ အိုးဆိုက်ရစ်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကိုးကွယ်ကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.newadvent.org/cathen/14577d.htm |title=Catholic Encyclopedia: Theodosius I |publisher=Newadvent.org |date=1912-07-01 |accessdate=2012-05-01}}</ref><ref>"History of the Later Roman Empire from the Death of Theodosius I. to the Death of Justinian", ''The Suppression of Paganism'' – ch22, p.&nbsp;371, John Bagnell Bury, [[Courier Dover Publications]], 1958, {{ISBN|0-486-20399-9}}</ref>