ကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းရေး ဝါဒ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''ကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းရေး ဝါဒ''' သို့မဟုတ် '''ကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းရေးလှုပ်ရှားမှု'''သည် [[ကျွန်စနစ်]] အား အဆုံးသတ်ရန် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤဝေါဟာရကို တရားဝင် နှင့် အလွတ်သဘောပါ အသုံးပြုနိုင်သည်။ အနောက်ဥရောပနှင့် အမေရိကတိုက်တို့တွင် ကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းရေးသည် အတ္တလန္တိတ် ကျွန်ကုန်သွယ်မှု ရပ်တန့်ရန်နှင့် ကျွန်များကို လွတ်မြောက်စေရန် သမိုင်းဝင် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အများအားဖြင့် ပဉ္စမမြောက် ချားလ်း ဧကရာဇ်ဟု လူသိများသော စပိန်ဘုရင် ပထမ ချားလ်စ် သည် ၁၃၁၅ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ အတွင်း ကျွန်စနစ်ကိုဖျက်သိမ်းခဲ့သော ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ ဒသမမြောက လူးဝစ် ၏ ဥပမာအတိုင်း လိုက်လုပ် ခဲ့သည်။ သူသည် ၁၅၄၂ ခုနှစ်တွင် ကိုလိုနီကျွန်ပြုမှု ကို ဖျက်သိမ်းမည့်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော်လည်း ထိုဥပဒေသည် အကြီးမားဆုံး ကိုလိုနီ ပြည်နယ်များတွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်း မရှိသဖြင့် ထိုနေရာတို့တွင် အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ ၁၇ ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင် လော်ရန်ဆို ဒါ ဆေးဗာ ဒီ မန်ဒိုကာ ၏ အသနားခံချက်အရ ကျွန်ရောင်းဝယ်မှုကို [[ရိုမန်ကတ်သလစ်|ရိုမန်ကက်သလစ်ဘုရားကျောင်းတော် က]] တရားဝင် ပြစ်တင် ရှုတ်ချခဲ့ပြီး ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဂရေဂရီ ၁၆ က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။ ၁၈ ရာစု နှောင်းပိုင်းတွင် အင်္ဂလိပ်နှင့်အမေရိကန် ကွေကာ ခရစ်ယာန် ဘာသာရေးသမား များမှ ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် ဆက်စပ်၍ မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်မှ ကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းရေး လှုပ်ရှားမှု စတင်လာခဲ့သည်။ ။ ဂျိမ်းစ် အိုဂယ်သော့ပ် သည်ကျွန်စနစ်အား ဆန့်ကျင်သော အသိဉာဏ်ပွင့်လင်းမှု ကိစ္စအား စတင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားသူများတွင် တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်ပြီးဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်တွင် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အပေါ် အခြေခံ၍ တားမြစ်ခဲ့ပြီး ပါလီမန်တွင် ထိကိစ္စ အား ငြင်းခုံဆွေးနွေးခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် သူ့သူငယ်ချင်းများဖြစ်သော ဂရန်းဗီးလ် ရှပ် နှင့် ဟာနမိုးတို့အား ထိုကိစ္စကို တက်ကြွစွာ လုပ်ဆောင်ရန် အားပေးခဲ့သည်။ ၁၇၈၅ သူကွယ်လွန်ပြီး မကြာမီတွင် ရှပ် နှင့် မိုး တို့သည် ဝီလီယမ် ဝေဘာဖို့စ် နှင့် အခြားသူများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ကလမ့်ဟန်ဂိုဏ်း အား တည်ထောင်ခဲ့သည်။ <ref>Wilson, Thomas, ''The Oglethorpe Plan'', 201–06.</ref>

 

 

၁၇၈၇ ခုနှစ်တွင် ကျွန်ရောင်းဝယ်မှု ဖျက်သိမ်းရေး အကျိုးသက်ရောက်မှု နှင့် သက်ဆိုင်သော အဖွဲ့ကို လန်ဒန်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၁၇၉၄ တွင် တော်လှန်ရေး လုပ်နေသော ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ အင်ပိုင်ယာ တစ်ခုလုံးတွင် ကျွန်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သော်လည်း ၁၈၀၂ တွင် [[နပိုလီယန်]] က ၎င်း၏ ကိုလိုနီများအပေါ် အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိန်းသိမ်းရန် အစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေဖြင့် ကျွန်စနစ်ကို ပြန်လည် ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဟေတီ (ထိုအချိန်ကစန်တိုဒိုမင်ဂို) သည် ၁၈၀၄ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်မှ လွတ်လပ်ရေးကို တရားဝင် ကြေငြာ ခဲ့ပြီး ၎င်း၏နယ်မြေတွင် ကျွန်စနစ်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်များ အားလုံးသည် ၁၈၀၄ ခုနှစ်တွင် ကျွန်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ၁၈၀၇ ခုနှစ်တွင် ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း (အိုင်ယာလန်အပါအဝင်) နှင့်အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာကျွန်ကုန်သွယ်ရေး ကို တရားမဝင်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့ပြီးနောက် ဗြိတိန်သည် ကျွန်သင်္ဘောများကို ပိတ်ဆို့ရေး ကြိုးပမ်းမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံက ယင်း၏ အင်ပါယာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် ကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းမှုအက်ဥပဒေ ၁၈၃၃ (ထူးဆန်းစွာ အိန္ဒိယ အား ချွင်းချက် အဖြစ်ထားခဲ့သည်။) ဖြင့် ကျွန်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ပြင်သစ်ကိုလိုနီများသည် ၁၈၄၈ တွင် တဖန် ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး အမေရိကန်သည် ၁၈၆၅ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ၁၃ ကြိမ်မြောက် ပြင်ဆင်မှုဖြင့် ကျွန်စနစ်ကိုဖျက်သိမ်း ခဲ့သည်။