ဂုံခါး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဂုံခါး ၏ ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ Leptadenia reticulata ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အခြားသော အပင်တို့ကို မှီ၍ တက်သော နွယ်မျိုးဖြစ်၏။ အပွင့်ငယ်၏။ ဖြူၑ။ မွှေး၏။ ၎င်းဂုံသည် ဂုံချို၊ ဂုံခါး၊ ဂုံသမြား၊ ဂုံလက်တို၊ ဂုံဗောဓိ ဟူ၍ ၅ မျိုးရှိကြောင်းသိရသည်။ ဆေးတွင်မူ ဂုံခါးသာလျှင် အသုံးများကြသည်။ သုံးသောအခါ အမြစ်ကိုများသောအားဖြင့် သုံးကြ၏။ အရသာမှာ ချို၏၊ ဖန်၏၊ ခါးသက်သက်စပ်ရှားရှား ရှိ၏။ ပူ၏။ ဝိပါက၌ စပ်၏။ ဝမ်းမီးကိုတောက်စေ၏။ အစွမ်းသတ္တိအနေဖြင့် ကြေကျက်လွယ်၏။ နှုတ်ကို မြိန်စေ၏။ ဝဖြိုးစေ၏။ ကာမကို အားပေး၏။ အသံကို စင်ကြယ်စေ၏။ ပညာကို ပွာစေ၏။ပွားစေ၏။ အသက်ရှည်‌ေစ၏။အသက်ရှည်‌စေ၏။ လေ၊ သလိပ်ကို နိုင်၏။ ၎င်းအပြင် ကာလသား၊ ဝါသင့်၊ ခယရုဂ်၊ ချောင်းဆိုး၊ တုလာသရော၊ ပါဒရက်၊ အစာမကြေ၊ လေပြည့်၊ ဂူလုံး၊ အဆိပ်နှင့် အဖျားရောဂါတို့ကို ပျောက်ကင်းစေ၏ ဟု ဆိုသည်။<ref>အရှင်နာဂသိန် ပုံပြဆေးအဘိဓာန်(ပတွဲ-စာ၂၀၄)</ref>