ကွန်ဖြူးရှပ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး Bot: Automated text replacement (-၀ပမ် +ဝမ်, -ဥ် +ဉ်, -ဩ +ဩ, -ဪ +ဪ, -့် + ့်, -စျ +ဈ, -၀ေ +ဝေ, -၀ိ +ဝိ, -၀ီ +ဝီ, -၀ု +ဝု, -၀ို +ဝို, -၀ူ +ဝူ, -၀ဲ +ဝ
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
[[File:confucius.jpeg|right |thumb| ကွန်ဖြူးရှပ်ကွန်​ဖြူး​ရှပ်(ဘီစီဘီ​စီ ၅၅၁၅⁠၅​၁-၄၇၉၄​၇​၉)]]
 
တရုတ်​အတွေး​အခေါ်​ပညာ​ရှင် '''ကွန်​ဖြူး​ရှပ်''' (孔夫子 သို့ 孔子၊ Confucius) (ဘီ​စီ ၅⁠၅​၁-၄​၇​၉) ကို ယနေ့ တရုတ်​နိုင်ငံ အရှေ့မြောက်​ဖက်​ရှိ '''ရှန်​တုန်'''ပြည်နယ် (山東 Shandong) ရှိ '''လူ''' (魯 Lu) နိုင်ငံ​ငယ်​လေး​တွင် ဘီ​စီ-၅⁠၅​၁ ခု​က ဖွားမြင်​သည်။ ငယ်​စဉ်​က​ပင် ဖ​ခင်​ဆုံးပါး​သ​ဖြင့် မိ​ခင်​မုဆိုးမ​က ကျွေးမွေး​စောင့်ရှောက် လာ​ခဲ့​သည်။ လူ​ငယ်​ဘ၀​က အစိုးရ​ဝန်​ထမ်း​အဖြစ် တာဝန်​ထမ်း​ခဲ့​ဖူး​ပြီး ဝန်​ထမ်း​သက် အတော်​ကြာ​မှ အလုပ်​ထွက်​ကာ အတွေး​အမြင်​များ​ကို စတင်​ဟောပြော​ပို့ချ​သည်။
တရုတ်အတွေးအခေါ်ပညာရှင် '''ကွန်ဖြူးရှပ်''' (孔夫子 သို့ 孔子၊ Confucius) (ဘီစီ ၅၅၁-၄၇၉) ကို ယနေ့ တရုတ်နိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ဖက်ရှိ '''ရှန်တုန်'''ပြည်နယ် (山東 Shandong) ရှိ '''လူ''' (魯 Lu) နိုင်ငံငယ်လေးတွင် ဘီစီ-၅၅၁ ခုက ဖွားမြင်သည်။ ငယ်စဉ်ကပင် ဖခင်ဆုံးပါးသဖြင့် မိခင်မုဆိုးမက ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက် လာခဲ့သည်။ လူငယ်ဘ၀က အစိုးရဝန်ထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့ဖူးပြီး ဝန်ထမ်းသက် အတော်ကြာမှ အလုပ်ထွက်ကာ အတွေးအမြင်များကို စတင်ဟောပြောပို့ချသည်။
 
နောက်​ပါ​တပည့်​များပြား​လာ​ပြီး အသက်​ငါး​ဆယ်​အရွယ်​တွင် '''လူ'''အစိုးရ​က ရာထူး​ကြီး​ပေး​ကာ တာဝန် ထမ်း​ဆောင်​ရန် ကမ်းလှမ်း​သော​ကြောင့် မင်း​မှု​ထမ်း​ဖြစ်​ပြန်​သည်။ လေး​နှစ်​သာ​ခံ​ပြီး ကုန်းတိုက်​သူ​တို့​ကြောင့် ပြည်​နှင်​ဒဏ်​ဖြင့် ၁​၃ နှစ်​တိုင် နေ​ရ​ရှာသည်။ ထို ၁​၃ နှစ်​တွင် တရုတ်​ပြည် ပဒေသရာဇ်​နိုင်ငံ​ငယ်​လေး​များ​တွင် နယ်​လှည့် ဟောပြော​ပို့ချ​သူ​အဖြစ် နေထိုင်​ရှင်​သန်​ခဲ့​သည်။ နာ​မည်ကျော်​ဘ၀​ဖြင့် ဇာတိ​သို့​ပြန်​ရောက်​ပြီး ၅ နှစ်​အကြာ (အသက် ၇​၂​နှစ်) တွင် ကွယ်​လွန်​သည်။
နောက်ပါတပည့်များပြားလာပြီး အသက်ငါးဆယ်အရွယ်တွင် '''လူ'''အစိုးရက ရာထူးကြီးပေးကာ တာဝန် ထမ်းဆောင်ရန် ကမ်းလှမ်းသောကြောင့် မင်းမှုထမ်းဖြစ်ပြန်သည်။ လေးနှစ်သာခံပြီး ကုန်းတိုက်သူတို့ကြောင့် ပြည်နှင်ဒဏ်ဖြင့် ၁၃ နှစ်တိုင် နေရရှာသည်။ ထို ၁၃ နှစ်တွင် တရုတ်ပြည် ပဒေသရာဇ်နိုင်ငံငယ်လေးများတွင် နယ်လှည့် ဟောပြောပို့ချသူအဖြစ် နေထိုင်ရှင်သန်ခဲ့သည်။ နာမည်ကျော်ဘ၀ဖြင့် ဇာတိသို့ပြန်ရောက်ပြီး ၅ နှစ်အကြာ (အသက် ၇၂နှစ်) တွင် ကွယ်လွန်သည်။
 
ကွန်​ဖြူး​ရှပ် ဆို​သည့်​အခေါ်​မှာ ကန်​တုံ တရုတ်​သံ​မှ ဖ​လှယ်​ထား​ခြင်း​ဖြစ်​ပြီး မန်​ဒ​ရင်း​သံ​ဖြင့်​ဆို​လျှင် ခုန်​ဖူ​ဇီ (Koung Fu Zi) ဟု အနီး​စပ်​ဆုံး အသံ​ဖ​လှယ်​နိုင်​သည်။ ခုန်/ကွန် မှာ​မျိုး​ရိုး​နာမည် ဖြစ်​ပြီး၊ ဖူ/ဖြူး နှင့် ဇီ/ရှပ် မှာ အသက်အရွယ်​ကြီးရင့်​သူ၊ ပညာ​ကြွယ်၀​သူ​ကို လေးစား​သ​မှု​ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်​သည့် အသုံး​အနှုံး​ဖြစ်​သည်။ ထို့​ကြောင့် '''ခုန်​ပညာရှိ​လူကြီး​မင်း''' ဟု​အဓိပ္ပါယ်​ရ​သည်။
ကွန်ဖြူးရှပ် ဆိုသည့်အခေါ်မှာ ကန်တုံ တရုတ်သံမှ ဖလှယ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး မန်ဒရင်းသံဖြင့်ဆိုလျှင် ခုန်ဖူဇီ (Koung Fu Zi) ဟု အနီးစပ်ဆုံး အသံဖလှယ်နိုင်သည်။ ခုန်/ကွန် မှာမျိုးရိုးနာမည် ဖြစ်ပြီး၊ ဖူ/ဖြူး နှင့် ဇီ/ရှပ် မှာ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သူ၊ ပညာကြွယ်၀သူကို လေးစားသမှုဖြင့် ခေါ်ဝေါ်သည့် အသုံးအနှုံးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် '''ခုန်ပညာရှိလူကြီးမင်း''' ဟုအဓိပ္ပါယ်ရသည်။
 
ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​ကို အတွေး​အခေါ်​ပညာ​ရှင်​သာ​မက ဘာသာ​ရေး​ရှေ့ဆောင်​အဖြစ်​လည်း သတ်​မှတ်​ကြ​သည်။ ကိုး​ရီး​ယား​ကျွန်းဆွယ်​တွင် ဘာသာ​ရေး အသွင်​ဖြင့် ကိုးကွယ်​သေး​သည်။ တရုတ်​လူ​မျိုး​တို့​အတွက်​မူ ဘ၀​လမ်းပြ ဒ​ဿ​န ဆရာ​ကြီး​အဖြစ် ကြည်ညို​ပြီး ၄င်း​၏​လမ်း​စဉ်​များ​ကို လိုက်နာ​ကြ​ပါ​သည်။
ကွန်ဖြူးရှပ်ကို အတွေးအခေါ်ပညာရှင်သာမက ဘာသာရေးရှေ့ဆောင်အဖြစ်လည်း သတ်မှတ်ကြသည်။ ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် ဘာသာရေး အသွင်ဖြင့် ကိုးကွယ်သေးသည်။ တရုတ်လူမျိုးတို့အတွက်မူ ဘ၀လမ်းပြ ဒဿန ဆရာကြီးအဖြစ် ကြည်ညိုပြီး ၄င်း၏လမ်းစဉ်များကို လိုက်နာကြပါသည်။
 
ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​၏ အတွေး​အခေါ်​တို့​မှာ အသစ်​အဆန်း များ⁠များ​စား​စား ပါ​လှ​သည်မ​ဟုတ်​ပေ။ အဟောင်း​ကို​သာ ကောင်း​အောင်​ပြင်​ပြီး လူ​တို့​မ​မေ့​အပ်​ကြောင်း​ကို အဓိက​ထား ဆိုဆုံးမ​ခြင်း​သာ ဖြစ်​သည်။ သို့သော် ထို​ဆုံးမ​စာ​များ​မှာ အစိုးရ​အုပ်ချုပ်​ရေး​ကို ပဲ့ကိုင်​သည့် လမ်း​ညွှန်​ပြဋ္ဌာန်း​ချက်​လည်း ဖြစ်လာ​သည်။ တရုတ်​နိုင်ငံ မင်း​ဆက် အဆက်ဆက်၊ ခေတ်​အဆက်ဆက်​တွင် သုံး​နှစ်​တစ်​ကြိမ်​ကျ ဘုရင်​က ကြီး​မှူး​ကျင်းပ​သည့် နိုင်ငံ​လုံး​ဆိုင်​ရာ ဘု​ရင့်​စာ​မေး​ပွဲ​တွင် ဖြေ​ဆို​ရန် ပြဋ္ဌာန်း​ထား​သည့် ကျမ်း​မှာ ထို​ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​၏ '''၄​အုပ်၊ ၅​ကျမ်း''' (四書五經) ခေါ်​သည့် (စာအုပ်​အား​ဖြင့် ၄​အုပ်၊ ကျမ်းစာ​အား​ဖြင့် ၅ ကျမ်း) သာ​ဖြစ်​သ​ဖြင့် တရုတ်​တို့ အတွက် မ​ရှိ​မ​ဖြစ် ကျင့်ဝတ်​ကျမ်း၊ အုပ်ချုပ်​မှု​ရေးရာ စံ​ကျမ်း၊ လူ​မှု​ရေး​ကျမ်း များ​လည်း​ဖြစ်​တော့​သည်။
ကွန်ဖြူးရှပ်၏ အတွေးအခေါ်တို့မှာ အသစ်အဆန်း များများစားစား ပါလှသည်မဟုတ်ပေ။ အဟောင်းကိုသာ ကောင်းအောင်ပြင်ပြီး လူတို့မမေ့အပ်ကြောင်းကို အဓိကထား ဆိုဆုံးမခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုဆုံးမစာများမှာ အစိုးရအုပ်ချုပ်ရေးကို ပဲ့ကိုင်သည့် လမ်းညွှန်ပြဋ္ဌာန်းချက်လည်း ဖြစ်လာသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ မင်းဆက် အဆက်ဆက်၊ ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် သုံးနှစ်တစ်ကြိမ်ကျ ဘုရင်က ကြီးမှူးကျင်းပသည့် နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ဘုရင့်စာမေးပွဲတွင် ဖြေဆိုရန် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ကျမ်းမှာ ထိုကွန်ဖြူးရှပ်၏ '''၄အုပ်၊ ၅ကျမ်း''' (四書五經) ခေါ်သည့် (စာအုပ်အားဖြင့် ၄အုပ်၊ ကျမ်းစာအားဖြင့် ၅ ကျမ်း) သာဖြစ်သဖြင့် တရုတ်တို့ အတွက် မရှိမဖြစ် ကျင့်ဝတ်ကျမ်း၊ အုပ်ချုပ်မှုရေးရာ စံကျမ်း၊ လူမှုရေးကျမ်း များလည်းဖြစ်တော့သည်။
 
သမိုင်း​တွင် ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​ဝါ​ဒီ​နှင့် ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​ဂိုဏ်း​သား​များ​သည် တရုတ်​နိုင်ငံ​ကို ပထမ​ဆုံး​စုစည်း အုပ်ချုပ်​သည့် '''ချင်'''မင်း​ဆက်(秦 Chin)လက်ထက် ပထမ​ဆုံး​ဧကရာဇ်​ဘွဲ့​ခံ [[ရှီ​ဟွမ်​တီ]](ချင်​ရှိ​ဟွမ်) (始皇帝 Shih Huang Ti) လက်ထက် ဘီ​စီ-၂⁠၂​၁ ခု​တွင် ပြင်းထန်​စွာ​နှိပ်ကွပ်​မှု​ကို ခံ​ခဲ့​ရ​သည်။ ၄င်း​၏​ကျမ်းစာ​များ​ကို အဆိပ်အတောက်​ဟု သတ်​မှတ်​ပြီး မီး​ပုံ​ရှို့​ရန် အမိန့်​ပေး​သည်​သာ​မက ကျမ်း​ဆောင် အကျော်​အမော်​တို့​ကို​ပါ မြေ​မြုပ်​သတ်​ဖြတ်​သ​ဖြင့် ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​ဝါ​ဒီ​တို့ ကပ်​ဘေး​သင့်​သည့် ကာလ​ဟု​ဆို​နိုင်​သည်။ သို့သော် ချင်​မင်း​ဆက် အချိန်​တို​အတွင်း​ပျက်​သုဉ်း​ပြီး နောက်​တက်​သည့် ဟန်(漢 Han)မင်း​ဆက် လက်ထက်​တွင် အကြီး​အကျယ် မြှောက်စား​သ​ဖြင့် ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​ဝါ​ဒီ​တို့ ပြန်လည် ဦး​မော့​နိုင်​တော့​သည်။
သမိုင်းတွင် ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒီနှင့် ကွန်ဖြူးရှပ်ဂိုဏ်းသားများသည် တရုတ်နိုင်ငံကို ပထမဆုံးစုစည်း အုပ်ချုပ်သည့် '''ချင်'''မင်းဆက်(秦 Chin)လက်ထက် ပထမဆုံးဧကရာဇ်ဘွဲ့ခံ [[ရှီဟွမ်တီ]](ချင်ရှိဟွမ်) (始皇帝 Shih Huang Ti) လက်ထက် ဘီစီ-၂၂၁ ခုတွင် ပြင်းထန်စွာနှိပ်ကွပ်မှုကို ခံခဲ့ရသည်။ ၄င်း၏ကျမ်းစာများကို အဆိပ်အတောက်ဟု သတ်မှတ်ပြီး မီးပုံရှို့ရန် အမိန့်ပေးသည်သာမက ကျမ်းဆောင် အကျော်အမော်တို့ကိုပါ မြေမြုပ်သတ်ဖြတ်သဖြင့် ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒီတို့ ကပ်ဘေးသင့်သည့် ကာလဟုဆိုနိုင်သည်။ သို့သော် ချင်မင်းဆက် အချိန်တိုအတွင်းပျက်သုဉ်းပြီး နောက်တက်သည့် ဟန်(漢 Han)မင်းဆက် လက်ထက်တွင် အကြီးအကျယ် မြှောက်စားသဖြင့် ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒီတို့ ပြန်လည် ဦးမော့နိုင်တော့သည်။
 
နောက်​တစ်​ကြိမ်​အနေ​ဖြင့် [[မော်​စီ​တုန်း]] (毛澤東) ဦးဆောင်​မှု​ဖြင့် တရုတ်​နိုင်ငံ​တွင် [[ယဉ်ကျေး​မှုတော်​လှန်​ရေး]] (文化大革命)ကြီး​ဆင်​နွှဲ​စဉ်​တွင်​လည်း တစ်​ကြိမ် ပြန်လည်​နှိပ်ကွပ်​ခြင်း ခံ​ခဲ့​ရ​ပြန်​သည်။ ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​အထိမ်းအမှတ် ရုပ်တု​များ​ကို ဖျက်ဆီး​ပစ်​ခဲ့​သည်။ သို့သော်​လည်း သမိုင်း​တစ်​လျှောက် အခိုင်​အမာ​နေရာ​ယူ​ပြီး ဖြစ်​သည့် ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​ဝါဒ​မှာ ပျက်စီး​ခြင်း​သို့ မ​ကျ​ရောက်​တော့​ပေ။ အထက်​ပါ နှစ်​ကြိမ်​မှ​လွဲ​လျှင် တရုတ်​ပြည်​ကို အုပ်ချုပ်​သည့် ကျန်​မင်း​ဆက်​များ​အားလုံး​နီးပါး​က ကွန်​ဖြူး​ရှပ်​ဒ​ဿ​န​ကို နိုင်​ငံတော် ဒ​ဿ​န​သဖွယ် လိုက်နာ​ပြီး၊ ၄င်း​၏ လမ်း​ညွှန်​ဆုံးမ​မှု​တို့​ကို ထိန်းသိမ်း​လိုက်နာ​ပြီး အုပ်ချုပ်​ရေး​ကို ဖေါ်​ဆောင်​သ​ဖြင့် တရုတ်​ပြည်​သူ​တို့​သည် ကမ္ဘာ့​သမိုင်း​တစ်​လျှောက် အကောင်း​ဆုံး​ဟု ဆို​နိုင်​သည့် အုပ်ချုပ်​မှု​စံ​နှုံး​ဖြင့် အုပ်ချုပ်​ခြင်း​ကို ခံ​ခဲ့​ရ​သည်​ဟု ဆို​နိုင်​ပေ​သည်။<ref>ကျော်​စွာ(၁​၀​၀)-[[ဒေါက်​တာ​သန်း​ထွန်း]]</ref>
နောက်တစ်ကြိမ်အနေဖြင့် [[မော်စီတုန်း]] (毛澤東) ဦးဆောင်မှုဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံတွင် [[ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေး]] (文化大革命)ကြီးဆင်နွှဲစဉ်တွင်လည်း တစ်ကြိမ် ပြန်လည်နှိပ်ကွပ်ခြင်း ခံခဲ့ရပြန်သည်။ ကွန်ဖြူးရှပ်အထိမ်းအမှတ် ရုပ်တုများကို ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း သမိုင်းတစ်လျှောက် အခိုင်အမာနေရာယူပြီး ဖြစ်သည့် ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒမှာ ပျက်စီးခြင်းသို့ မကျရောက်တော့ပေ။ အထက်ပါ နှစ်ကြိမ်မှလွဲလျှင် တရုတ်ပြည်ကို အုပ်ချုပ်သည့် ကျန်မင်းဆက်များအားလုံးနီးပါးက ကွန်ဖြူးရှပ်ဒဿနကို နိုင်ငံတော် ဒဿနသဖွယ် လိုက်နာပြီး၊ ၄င်း၏ လမ်းညွှန်ဆုံးမမှုတို့ကို ထိန်းသိမ်းလိုက်နာပြီး အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖေါ်ဆောင်သဖြင့် တရုတ်ပြည်သူတို့သည် ကမ္ဘာ့သမိုင်းတစ်လျှောက် အကောင်းဆုံးဟု ဆိုနိုင်သည့် အုပ်ချုပ်မှုစံနှုံးဖြင့် အုပ်ချုပ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။
 
 
== ရည်ညွှန်းကိုးကား ==
===ကွန်​ဖူး​ဇီး===
* ကျော်စွာ(၁၀၀)-[[ဒေါက်တာသန်းထွန်း]]
တရုတ်​ပညာရှိ​သုခမိန်​ကြီး ကွန်​ဖူး​ဇီး​သည် ယခု​ရှန်​တွန်
ကျွန်းဆွယ်​တွင် အပါအဝင်​ဖြစ်​သော လူး​နယ်​၌ ခရစ်​မပေါ်​မီ
ဖြစ်​သော ဘီ​စီ ၅⁠၅​ဝ ခု​နှစ်​တွင် ဖွားမြင်​၍၊ သူ​၏​ဖ​ခင်​မှာ ခ​ရိုင်
တစ်​ခု​ကို အုပ်ချုပ်​သော လူကြီး​ဖြစ်​၏။ ကွန်း​ဖူး​စီး​၏ မျိုး​ရိုး
အမည်​မှာ ကွန်​ဖြစ်​၍ ဖူး​ဇီး​ကား ပညာရှိ​ကြီး၊ သို့မဟုတ် ဆရာ
ကြီး​ဟု အနက်​ရ​၏။ (ဆရာ​ကြီး​ကွန် အဓိပ္ပာယ်​ရ​သော သူ​၏
အမည်​ကို၊ လက်တင်​စာ​ဖြင့် ရေးရာ​တွင် ကွန်း​ဖြူး​ရှပ်​ဟု
ဖြစ်လာ​သည်။)
 
ကွန် ၃ နှစ်​သား​အရွယ်​တွင် သူ​၏​ဖ​ခင်​ကွယ်​လွန်​၍၊
ကျန်​ရစ်​သူ​တို့​မှာ နေ​ရေး​ထိုင်​ရေး ကျပ်တည်း​ခဲ့​၏။ ကွန်​သည်
၅ နှစ်​သား​ခန့်​က​ပင် အခြား​သောက​လေး​များ​နှင့် မ​တူ​ဘဲ
ဉာဏ်​ပညာ ထက်မြက်​သူ​ဖြစ်​ခဲ့​သည်။ ၁​၉ နှစ်​သား​အရွယ်​တွင်
အိမ်ထောင်​ပြု​ရာ သား ၁ ယောက် သမီး ၂ ယောက်
ထွန်းကား​ခဲ့​လေ​သည်။
 
အသက် ၂​၂ နှစ်​အရွယ်​တွင် ပညာ​အမြော်အမြင်​နှင့် ပြည့်​စုံ
သော​ကွန်​သည် ကျောင်း​တစ်​ကျောင်း တည်ထောင်​၍ လူ့​ကျင့်
ဝတ်​တရား​နှင့် တိုင်း​ပြည်​အုပ်ချုပ်​မှု​သဘော​တရား​များ​ကို
သင်ကြား လေ​သည်။ သူ​၏​တ​ပည့် များ​ထံ​မှ နည်း​များ​မ​ဟူ
ဉာဏ်ပူဇော်​ခ​များ​ကို လက်ခံ​၍ သင်ကြား​ပေးသော်​လည်း
စိတ်ပါ​ဝင်စား​ခြင်း​မ​ရှိ​သည့် တ​ပည့်​များ​ကို​ကား လက်မ​ခံ​ချေ။
သူ​၏​တ​ပည့်​များ​တွင် လူး​နယ်​မှ ထိပ်​သီး​လူ​လုံ​ထံ​များ ပါဝင်
လေ​သည်။
 
အသက် ၃​၄ နှစ်​အရွယ်​တွင် ဆရာ​ကြီး ကွန်​သည်
နန်းစိုက်​ရာ​မြို့တော်​သို့ သွား​ရောက်​ပြီး​လျှင် ရှေး​ဟောင်း စာပေ
ပိဋကတ်​နှင့် သု​ခု​မ​ပညာ​ရပ်​များ​ကို ရှာဖွေ​ဆည်း​ပူး​ပြန်​သည်။
အပြန်​တွင် တိုင်း​ပြည်​ဆူ​ပူ​၍ အုပ်ချုပ်​သူ​မြို့စား​လည်း ဆီ​နယ်​သို့
ထွက်ပြေး​တိမ်းရှောင်​နေ​ရ​သည်​နှင့် ကြုံ​လေ​သည်။ မိမိ​တို့​အပေါ်
တွင် အုပ်ချုပ်​သူ​ကို တိုက်ခိုက်​နှင်ထုတ်​သူ​များ​အား ကွန်​ဖူး​ဇီး
သည် မ​တွေ့​လို​သ​ဖြင့် နေ​ရပ်​သို့​မ​ပြန်​တော့​ဘဲ၊ မြို့စား​ပြေး​ရာ
သို့ လိုက်​သွား​ခဲ့​၏။ သူ​၏​တ​ပည့်​များ​စွာ​လည်း သူ​နှင့်​အတူ
လိုက်​ပါသွား​ကြ​သည်။
 
လမ်းခရီး​တွင် မိန်းမ​တစ်​ယောက်​သည် သင်း​ချိုင်း​ရာ
တစ်​ခု​၏​အနီး​၌ ငိုကြွေး​လျက်​ရှိ​သည်​ကို တွေ့​ရ​၍ ပညာရှိ​ကြီး​က
ရပ်​တန့်​ပြီး​လျှင် အကျိုးအကြောင်း​ကို မေးမြန်း​၏။ ငိုကြွေး
လျက် ရှိ​သော မိန်းမ​က 'ဤ​နေရာ​၌ ကျွန်မ​၏ ယောက္ခမ
သည်​၄င်း၊ လင်​သည်​၄င်း၊ သား​ငယ်​သည်​၄င်း၊ ကျား​ရဲ​ဘေး​ဖြင့်
သေ​ဆုံး​သွား​သော​ကြောင့် ငိုကြွေး​နေ​ပါ​သည်'ဟု ပြန်ပြော​သော
အခါ၊ ပညာရှိ​ကြီး​က 'သို့​ဖြစ်​လျှင် ချစ်​သမီး အဘယ်​ကြောင့်
ဤ​မျှ ကျား​ရဲ​ရှိ​သော​အရပ်​ကို မ​ခွာ​သ​နည်း'ဟု မေး​၏။ မယ်
ဒုက္ခ​လည်း 'အရှင်၊ ကျွန်မ​သည် ဤ​နေရာ​၌ နှိပ်စက်​သော
အစိုးရ​မ​ရှိ​သော​ကြောင့် နေ​ပါ​သည်'ဟု ဖြေ​လေ​သည်။ ထို​အခါ
ပညာရှိ​ကြီး​သည် သူ​၏​တ​ပည့်​များ အား 'ချစ်​သား​တို့၊ ဆင်ခြင်
ကြ​လော့၊ နှိပ်စက်​သော အစိုးရ​သည် ကျား​ထက်​ဆိုး​၍ ကျား
ထက်​ပင် ပိုမို ကြောက်​လန့်​ကြကုန်​သည်'ဟု သြ​ဝါဒ​စကား
မိန့်​ကြား​ခဲ့​ဘူး​၏။
 
ထို့နောက်​မ​ကြာ​မီ ကွန်​ဖူး​ဇီး​လည်း ဇာတိ​ဖြစ်​သော
လူး​နယ်​သို့ ပြန်လာ​ပြီး​နောက်၊ ၁​၅ နှစ်​ခန့် စာပေ လေ့​လာ
လိုက်စား​ယင်း သူ​၏​တ​ပည့်​များ​ကို ဆုံးမ​သြ​ဝါဒ​ပေး​ခဲ့​၏။
အသက် ၅​၂ နှစ်​အရွယ်​တွင် ချွန်​တူး​မြို့​တွင် တရားသူကြီး
အဖြစ် ခန့်​အပ်​ခြင်း​ခံ​ရ​သည်။ သို့သော် များ​မ​ကြာ​မီ ယခင်​က
ထွက်ပြေး​ရ​သော မြို့စား​၏ ညီ​ဖြစ်​သူ မြို့စား​က ပြန်ခေါ်​၍
ကြီး​မြင့်​သော ရာထူး​တစ်​ခု​တွင် ခန့်​ထား​လေ​သည်။ ထို့နောက်
ကွန်​ဖူး​ဇီး​အား ရာဇဝတ်​ဌာန​ဆိုင်​ရာ ဝန်ကြီး​အဖြစ်​ခန့်​ထား​သော
အခါ သူ​၏​စီမံ​အုပ်ချုပ်​ပုံ ကောင်းမွန်​လှ​သော​ကြောင့် ရာဇဝတ်
မှု​ခင်း​များ ဖြစ်ပွား​ခြင်း​မ​ရှိ​ဘဲ လိမ်လည်​မှု၊ ဆိုးသွမ်း​မိုက်မဲ​မှု​များ
လည်း ပပျောက်​လေ​သည်။
 
ယင်းသို့ စွမ်းဆောင်နိုင်​မှု​ကြောင့် ကွန်​ဖူး​ဇီး​သည် လူ​အများ
၏ ကြည်ညို​လေးစား​ခြင်း ခံယူ​ရ​သည်​နှင့်​အမျှ၊ အိမ်နီးချင်း​ဖြစ်
သော နယ်​များ​မှ မြို့စား​များ​က​မူ ကွန်​ဖူး​ဇီး​သည် တစ်​နေ့​နေ့
တွင် သူ​တို့​၏​လူ​များ​အပေါ်​ဝယ် သြ​ဇာ​လွှမ်းမိုး​လာ​မည်​ဟု
စိုးရိမ်​ကြ​သည်။ လူး​နယ်​နှင့် အလွန်​နီး​ကပ်​သည့် နယ်​တစ်​နယ်​မှ
မြို့စား​သည် အခြား​မြို့စား​များ​ထက် ပိုမို​စိုးရိမ်​သ​ဖြင့် အတီး
အမှုတ် အက​အခန်း​တွင် ကျွမ်းကျင်​သော မိန်းမ​ချော​ကလေး​များ
ကို လူး​နယ်​အုပ်ချုပ်​သူ မြို့စား​ထံ​သို့ စေလွှတ်​၍ မြို့စား​ကို
ကွန်​ဖူး​ဇီး​အား ပစ်​ပယ်​စေ​ရန် ဖြားယောင်း​စေ​သည်။ ထို​သူ​၏
အကြံအစည် ထမြောက်​အောင်မြင်​သော​ကြောင့် ကွန်​ဖူး​ဇီး​လည်း
လူး​နယ်​မှ ထွက်​ခွာ​သွား​ရ ရှာ​လေ​သည်။
 
ထို့နောက် မြို့စား​လည်း မေ့လျော့​နေ​သ​ဖြင့် ကွန်​ဖူး​ဇီး​အား
ပြန်​မခေါ်​တော့​ချေ။ ဆရာ​ကြီး​လည်း ၁​၃ နှစ်​မျှ ကာလ​ပတ်လုံး
တရုတ်​နိုင်ငံ အနှံ့အပြား​သို့ လှည့်​လည်​သွား​လာ​ခဲ့​ပြီး​မှ လူး​နယ်
သို့ ပြန်လာ​ခဲ့​လေ​သည်။ သို့ရာတွင် မည်​သည့်​ရာထူး​ကို​မျှ
လက်မ​ခံ​တော့​ချေ။
 
ဆရာ​ကြီး​ကွန်​ဖူး​ဇီး​၏ တ​ပည့်​ပေါင်း ၃​ဝ⁠ဝ​ဝ ကျော်​ရှိ​သည့်
အနက် ၇​ဝ၊ ၈​ဝ ခန့်​မှာ သူ​၏​တ​ပည့်​ရင်း စာတတ်​ပုဂ္ဂိုလ်​ကြီး
များ ဖြစ်​ကြ​၍ ထူးချွန်​သူ​များ ဖြစ်​လေ​သည်။ ထို​တ​ပည့်​ရင်း
များ​သည် သူ​အနီး​၌ နေ့​ည​မ​ပြတ် ရိုသေ​စွာ​ဆည်းကပ်​လျက်
ဆရာ​ကြီး​ပြုမူ​ပြောဆို သွန်သင်​သ​မျှ​ကို တစ်​စ​မ​ကျန် နာယူ
မှတ်သား​ကြ​လေ​သည်။ ထို​ပုဂ္ဂိုလ်​များ​မှ​တစ်​ဆင့် ပညာရှိ​ကြီး​၏
အကြောင်း​ကို ကျွနု်ပ်​တို့ သိ​ကြ​ရ​ပေ​သည်။
 
ကွန်​ဖူး​ဇီး​၏ သြ​ဝါဒ​များ​မှာ လူ​တို့​၏​ကိုယ်​ကျင့်​တရား
ကောင်းမွန်​ရေး​ဖြစ်​၍ သာသနာ​ရေး​ဆိုင်​ရာ ဟောပြော​ချက်​များ
မဟုတ်​ပေ။ အသက်​ရှင်​နေ​စဉ်​တွင် မည်သို့​နေထိုင်​ပြုမူ​မှ
ကောင်း​သော​နေ​ခြင်း ဖြစ်​မည်​ကို ဆောင်​ပုဒ်​ကလေး​များ​ဖြင့်
သွန်သင်​ခဲ့​၏။ သူ​၏​သြ​ဝါဒ​များ​စွာ​တို့​တွင် 'သင့်​အား
သူတစ်ပါး​က ပြုမူ​လျှင် သင်​နှစ်သက်​မည်​မဟုတ်​သည့် အပြု
အမူ​မျိုး​ကို တစ်ပါး​သူ​တို့​အား မည်​သည့်​အခါ​မျှ မ​ပြုမူ​လေ​နှင့်
ဟူ​သော စကား​မှာ ဆရာ​ကြီး​၏ လက်သုံး​စကား​တစ်​ရပ်
ဖြစ်​လေ​သည်။
 
သူမ​ကွယ်​လွန်​မီ သူ​၏​သား​နှင့် တ​ပည့်​ရင်း​ပညာ​တတ်
ပုဂ္ဂိုလ် ၂ ဦး ကွယ်​လွန်​ခဲ့​လေ​ရာ၊ ဆရာ​ကြီး​မှာ များ​စွာ နှမြော
တသ​မိ​လေ​သည်။ အသက် ၇​၃ နှစ်​အရွယ်​သို့ ရောက်​၍ သူ
ကွယ်​လွန်​ရ​မည်​ကို သိ​သော​အခါ တစ်​ခု​သော​နံနက်​စောစော​တွင်
လမ်းလျှောက်​ယင်း 'တောင်​ကြီး​သည် ပြို​ရ​မည်။ သံတိုင်​သည်
လည်း ကျိုး​ရ​မည်။ ပညာရှိ​သည်​လည်း သစ်ပင်​များ​ကဲ့သို့
ညှိုးနွမ်း​ပျက်စီး​ရ​ချေ​မည်​တကား။'ဟု သံဝေဂ​စကား ကျူး​ရင့်
သည်​ကို သူ​၏​တ​ပည့်​ရင်း​တစ်​ယောက်​က မှတ်သား​ထားခဲ့
လေ​သည်။
 
ကွန်​ဖူး​ဇီး​သည် ဘီ​စီ ၄​၇​၈ ခု​တွင် ကွယ်​လွန်​အနိစ္စ ရောက်
လေ​သည်။ သူ​၏​ရုပ်​အလောင်း​ကို ချူး​ဖူး​မြို့​တွင် ကောင်း​စွာ
မြှုပ်​နှံ​သင်္ဂြိုဟ်​ကြ​လေ​သည်။ သူ​သည် သာမန်​လူ​သား တရား
ဟော ဆရာ​ကြီး​မျှ​သာ ဖြစ်သော်​လည်း ပညာ​ဗ​ဟု​သုတ ပြည့်​ဝ
လှ​သော သူတော်ကောင်း​ပညာရှိ​ကြီး​တစ်​ဦး ဖြစ်​သော​ကြောင့်
သန်း​ပေါင်း​များ​စွာ​သော အရှေ့​တိုင်း​ရင်း​သား​တို့​က ဘုရား
တစ်​ဆူ ဂူ​တစ်​လုံး​အမှတ်ပြု​၍ ဆည်းကပ်​ကိုးကွယ်​ကြ​သည်။
တရုတ်​လူ​မျိုး​များ​သည် နှစ်စဉ် ချူး​ဖူး​မြို့​ရှိ သူ​၏​သင်း​ချိုင်း​ဂူ​သို့
သွား​ရောက်​၍ အရိုအသေ​ပြု​ကြ​သည်။ အသက်​ရှင်​စဉ်​က​ထက်
ကွယ်​လွန်​သော​အခါ​မှ၊ ကွန်​ဖူး​ဇီး​၏ သြ​ဝါဒ​များ​ကို လိုက်နာ
ကျင့်​သုံး​သူ ဦးရေ များပြား​လာ​သည်။ ယခု​အခါ တရုတ်​နိုင်ငံ​ရှိ
မြို့​ကြီး​တိုင်း​တွင် ကွန်​ဖူး​ဇီး​အား ရည်စူး​၍ ဆောက်​လုပ်​ထား
သော ဘုရား​ကျောင်း အနည်း​ဆုံး​တစ်​ဆောင်​စီ ရှိ​လေ​သည်။
<ref>မြန်​မာ့​စွယ်စုံ​ကျမ်း၊ အတွဲ(၂)</ref>
 
 
== ရည်ညွှန်း​ကိုး​ကား ==
<references/>
 
[[Category:သမိုင်း]]
[[Category:လူမှုရေးလူ​မှု​ရေး]]
[[Category:တရုတ်နိုင်ငံတရုတ်​နိုင်ငံ]]
[[Category:အတ္ထုပ္ပတ္တိ]]
[[Category:ဒဿနိကဗေဒဒ​ဿ​နိ​က​ဗေဒ]]
[[Category:အတွေး​အခေါ်​ပညာ​ရှင်]]
[[Category:အတွေးအခေါ်ပညာရှင်]]
 
[[af:Konfusius]]