ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာကြောင်း ၁၂၂ -
 
===ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ နှင့်အောင်နိုင်ခြင်း===
[[File:Original Todd bear flag.jpg|thumb|ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဝက်ဝံရုပ်အလံကို ဆိုနိုမာတွင် ၁၈၄၆ ခုနှစ် ဝက်ဝံရုပ်အလံ ပုန်ကန်မှုအတွင်း ပထမဆုံး လွှင့်ထူခဲ့ကြသည်။]]
၁၈၄၆ခုနှစ်တွင် ဆိုနိုမာမြို့တွင်းနှင့် မြို့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အမေရိကန် အခြေချနေထိုင်သူတို့က မက္ကဆီကန်တို့၏ အုပ်ချုပ်မှုကို ဝက်ဝံရုပ်အလံ ပုန်ကန်မှုဖြင့် ပုန်ကန် ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက်တွင် သူပုန်တို့က ဝက်ဝံရုပ်အလံ (ဝက်ဝံတစ်ကောင်၊ ကြယ်တစ်လုံး၊ အနီရောင်စင်း နှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ စာတန်းပါသည်။) ကို ဆိုနိုမာမြို့တွင် လွှင့်ထူခဲ့ကြသည်။ သမ္မတနိုင်ငံ၏ တစ်ဦးတည်းသော သမ္မတမှာ ဝီလီယမ် ဘီ အိုင်ဒဲ ဖြစ်ပြီး<ref name="William B. Ide Adobe SHP">{{cite web |url= http://www.parks.ca.gov/?page_id=458|title=William B. Ide Adobe SHP|publisher=California State Parks|access-date=December 25, 2009}}</ref> သူသည် ဝက်ဝံရုပ် ပုန်ကန်မှုအတွင်း အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ အမေရိကန် အခြေချနေထိုင်သူတို့၏ ပုန်ကန်ခြင်းသည် နောင်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အမေရိကန် ကျူးကျော်မှု၏ အစဖြစ်ပြီး အနီးအနားရှိ အမေရိကန် စစ်တပ် အရာရှိတို့နှင့် နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
 
ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းမှာ တိုတောင်းလှသည်။ <ref>{{cite web |url= http://www.history.com/topics/bear-flag-revolt |title=Bear Flag Revolt |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=2015 |publisher=History.com |access-date=June 5, 2015}}{{break}}{{cite web |url= http://memory.loc.gov/ammem/cbhtml/cbstates.html |title=The United States and California |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=1998 |website=Early California History: An Overview |publisher=Library of Congress |access-date=June 5, 2015}}</ref> တစ်နှစ်တည်းမှာပင် မက္ကဆီကို-အမေရိကန်စစ်ပွဲ (၁၈၄၆-၄၈) ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url= https://www.pbs.org/kpbs/theborder/history/timeline/5.html |title=The U.S. Mexican War |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=1999 |website=The Border |publisher=KPBS |access-date=June 5, 2015}}{{break}}{{cite book |author1=Matthew Kachur |author2=Jon Sterngass |title=The Mexican-American War |url= {{google books |plainurl=y |id=1g2ReKdEZfIC|page=25}} |date=July 1, 2006 |publisher=World Almanac Library |isbn=978-0-8368-7290-3 |pages=25–26}}{{break}}{{cite book |author=Thomas M. Leonard |title=James K. Polk: A Clear and Unquestionable Destiny |url= {{google books |plainurl=y |id=NQugPgduF0kC|page=141}} |date=2001 |publisher=Rowman & Littlefield|isbn=978-0-8420-2647-5|pages=141–143}}</ref> အမေရိကန် ရေတပ်ဗို်လ်ချုပ် ဂျွန် ဒီ ဆလုပ် မှ မွန်တေးရီ ပင်လယ်အော်သို့ ရွက်လွှင့်​ဝင်ရောက်၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ ကျူးကျော်ခြင်း စတင်ခဲ့ကာ ကယ်လီဖိုးနီးယားမြောက်ပိုင်းသည် တစ်လအတွင်း အမေရိကန်တပ်များအောက်သို့ ခုခံခြင်း မပြုတော့ဘဲ ရောက်ရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite book|author=Spencer Tucker (Militärhistoriker)|title=The Encyclopedia of the Mexican-American War: A Political, Social, and Military History|url= {{google books |plainurl=y |id=FZVQcZpic-8C|page=55}}|date=2013|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-853-8|pages=55–56}}</ref>ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်းတွင် ခုခံတိုက်ခိုက်သည့် တိုက်ပွဲများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ကယ်လီဖိုးနီးယားနေထိုင်သူတို့နှင့် ချုပ်ဆိုသော ကာဟူရန်းဂါး စာချုပ်ကို ၁၈၄၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၃ တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် အမေရိကန်တို့သည် ကယ်လီဖိုးနီးယားကို ထိန်းချုပ်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite book|title=The Quarterly|url= {{google books |plainurl=y |id=3cE1AAAAIAAJ|page=199}}|date=1907|publisher=Historical Society of Southern California|pages=199–201}}{{break}}{{cite book|author1=Hunt Janin|author2=Ursula Carlson|title=The California Campaigns of the U.S.-Mexican War, 1846–1848|url= {{google books |plainurl=y |id=_ImhCAAAQBAJ|page=149}}|date=April 20, 2015|publisher=McFarland|isbn=978-1-4766-2093-0|pages=149–151}}</ref>
 
===အစောပိုင်း အမေရိကန်ခေတ်===