၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
စာကြောင်း ၅၅ -
၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် [[၈၈၈၈ အရေးအခင်း (ရှစ်လေးလုံး)|အရေးအခင်းကြီး]]ဖြစ်ခဲ့ရာ ဦးနေဝင်းအစိုးရကို ဖြုတ်ချနိုင်ခဲ့လေသည်။ သို့သော် တပ်မတော်ဦးစီးသော [[နိုင်ငံတော် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ|နအဖ]]အဖွဲ့သည် ချက်ချင်းအာဏာသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|title=How A Failed Uprising Set The Stage For Myanmar's Future|url=https://time.com/5360637/myanmar-8888-uprising-30-anniversary-democracy/|access-date=2021-02-01|website=Time magazine]}}</ref> ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် [[ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|ရွှေးကောက်ပွဲ]]ကို ကျင်းပခဲ့ရာ ဒေါ်ဆောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည် အနိုင်ရခဲ့လေသည်။ သို့သော်တပ်မတော်သည် ထိုရလဒ်များကို အသိအမှတ်မပြုခဲ့ရာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ချခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=Burma: 20 Years After 1990 Elections, Democracy Still Denied |url=https://www.hrw.org/news/2010/05/26/burma-20-years-after-1990-elections-democracy-still-denied# |website=Human Rights Watch |access-date=1 February 2021}}</ref><ref>[[Dieter Nohlen]], Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) ''Elections in Asia: A data handbook, Volume I'', p611 {{ISBN|0-19-924958-X}}</ref><ref>{{cite web |last1=Yan Aung |first1=Wei |title=Myanmar’s 1990 Election: Born of a Democratic Uprising, Ignored by the Military |url=https://www.irrawaddy.com/elections-in-history/myanmars-1990-election-born-democratic-uprising-ignored-military.html |publisher=ဧရာဝတီသတင်းဌာန |access-date=1 February 2021}}</ref>
 
စစ်တပ်အစိုးသည်စစ်တပ်အစိုးရသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်ပြီးဆုံးခဲ့သော်လည်း အရပ်သားအစိုးရ၏ပါတီမှာ စစ်တပ်ကသာဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|title=How Myanmar's Fragile Push for Democracy Collapsed in a Military Coup|url=https://time.com/5934896/myanmar-aung-san-suu-kyi-detained-coup/|access-date=2021-02-01|website=Time}}</ref> [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ်၏ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည်ထပ်မံ၍ အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ သို့သော် [[ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်|လွှတ်တော်]]၏ နေရာများအနက် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုတပ်မတော်က နေရာယူထားသည်။<ref name=":0" /><ref>{{Cite news |title=As Myanmar opens to the world, the mess inside becomes more apparent |work=Bloomberg.com |url=https://www.bloomberg.com/quicktake/myanmars-transition |access-date=1 February 2021 |archive-date=16 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201016104957/https://www.bloomberg.com/quicktake/myanmars-transition |url-status=live}}</ref>
 
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ခုနှစ်၏ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင်လည်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည် လွှတ်တော်နေရာ ၄၇၆ နေရာအနက် ၃၉၆ နေရာကိုအနိုင်ရရှိခဲ့ရာ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ထက်ပင် ပို၍များပြားသည်။ တပ်မတော်၏ပါတီဖြစ်သော [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]ကမူ နေရာ ၃၃ နေရာသာ အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။<ref name=":0" /> ထိုအခါတပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များကို အမှန်မဟုတ်ကြောင်းစွပ်စွဲခဲ့သည်။<ref>[https://www.myanmar-now.org/mm/multimedia/5594 အာဏာမသိမ်းဘူးလို့ ‘မပြောနိုင်’ ဟု တပ်မတော် ခြိမ်းခြောက်]</ref> သို့ဖြစ်ရာ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ|ပြင်သစ်]]နှင့်[[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]နှင့် [[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ]]တို့သည် အာဏာသိမ်းပိုက်နိုင်သည့်အကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ခဲ့ကြသည်။<ref name=":0" /><ref>{{cite web |author1=ABC |author2=Reuters |title=Australia joins list of countries warning Myanmar military against staging coup amid fraud claims |url=https://www.abc.net.au/news/2021-01-29/australian-government-worried-about-myanmar-military-coup/13104328 |website=ABC News (Australia) |access-date=2 February 2021 |language=English |date=Jan 30, 2021}}</ref>