မြန်မာနိုင်ငံ ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး →အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှု |
အရေးမကြီး ဘော့: အလွတ်ဖြစ်နေသော ကိုးကားချက်များကို မထပ်နေစေရန် ကိုးကားအမည်များ ထည့်ခြင်း။ FAQ ကိုကြည့်ပါ။ |
||
စာကြောင်း ၄၇ -
[[File:A protesters's poster and flags.jpg|thumb|ရန်ကုန်မြို့၊ ဒဂုံမြို့သစ်မြောက်ပိုင်းမြို့နယ်အတွင်းရှိ ရပ်ကွက်အချို့ လမ်းများပေါ်တွင် ချိတ်ဆွဲထားသော ပိုစတာနှင့်အလံငယ်များဖြစ်သည်။]]
ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့ ညနေ ၈ နာရီ၌ အချို့သော ရန်ကုန်သားများသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အားစေလွှတ်ရန် ၁၅ မိနစ်မျှ ထွက်ရောက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web|title=စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို အနုနည်းအာဏာဖီဆန်မှု တချို့ရှိလာခြင်း|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmar-civil-disobedience-movement-/5762587.html|access-date=2021-02-02|website=ဗွီအိုအေ|language=my}}</ref> [[မန္တလေးမြို့တော် စည်ပင်သာယာရေး ကော်မတီ|မန္တလေးစည်ပင်]]မှ အဖွဲ့ဝင် ၆ ယောက်သည် ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်တွင် လုပ်ငန်းမှထွက်ခွာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|date=2021-02-03|title=Mandalay vice mayor, MCDC members resign|url=https://www.mmtimes.com/news/mandalay-vice-mayor-mcdc-members-resign.html|access-date=2021-02-03|website=The Myanmar Times}}</ref> ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်နေ့တွင် [[ဆေးတက္ကသိုလ် (မန္တလေး)|မန္တလေးဆေးတက္ကသိုလ်]]ရှေ့၌ လူအယောက် ၃၀ ဆန္ဒပြခဲ့ကြရာ ဖမ်းဆီးခြင်းခံခဲ့ရသည်။<ref>{{Cite web|date=2021-02-04|title=Mandalay citizens protest against Tatmadaw rule|url=https://www.mmtimes.com/news/mandalay-citizens-protest-against-tatmadaw-rule.html|access-date=2021-02-04|website=The Myanmar Times}}</ref><ref>{{Cite web|title=Four arrested in Mandalay after street protest against military coup|url=https://www.myanmar-now.org/en/news/four-arrested-in-mandalay-after-street-protest-against-military-coup|access-date=2021-02-04|website=Myanmar NOW|language=en}}</ref> ထို့အပြင် ဆန္ဒပြမှုများသည် တစ်ရက်နှင့် တစ်ရက် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးလာခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ညမထွက်ရ အမိန့် ပုဒ်မ ၁၄၄ ကိုထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထို ထုတ်ပြန်ချက်တွင် လူ ၅ ဦးထက် ပိုမစုရဟု ပါသော်လည်း ဆန္ဒပြမှုမှာ အရှိန်လျော့မသွားခဲ့ပေ။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် လူငယ်များသည် ဆန္ဒပြနည်း အသစ်အဆန်းများကို အသုံးပြုပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆက်လက်ဆန္ဒပြခဲ့သည်။ [[လွိုင်ကော်မြို့]] ရဲတပ်ဖွဲ့မှ ရဲ အယောက် ၄၀ သည် ဆန္ဒပြ ပြည်သူများနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ပြီး ထိုရဲများကို ဖမ်းဆီးရန် လွှတ်လိုက်သော ရဲ ၉ ယောက်သည်လည် ပြည်သူနဲ့ ပူးပေါင်းခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ [[ပြည်ထောင်စုနေ့]]တွင် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[မော်လမြိုင်မြို့]]ရှိ ဆန္ဒပြပွဲကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်နှိမ်းနှင်းပြီး ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|date=2021-02-12|title=Myanmar protests: shots heard in southeast city as police disperse crowd|url=https://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/3121563/myanmar-military-pardons-23000-prisoners-protests-rage|access-date=2021-02-12|website=South China Morning Post|language=en}}</ref><ref name="autogenerated1">{{Cite news|last=Limited|first=Bangkok Post Public Company|title=Protesters defy Myanmar junta, shots fired in Mawlamyine|work=Bangkok Post|url=https://www.bangkokpost.com/world/2067231/protesters-defy-myanmar-junta-shots-fired-in-mawlamyine|access-date=2021-02-12}}</ref>
=== ၂၀၂၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ထောက်ခံမှု ===
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှတဆင့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံခဲ့ရသော လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များသည် အာဏာသိမ်းမှု၏ တရားဝင်မှုကို တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုခြင်း မရှိပါ။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်နေ့တွင် [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသူ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၇၀ ခန့်သည် ပြည်သူလူထု၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လိုက်နာရန်ကတိပြု၍ နေပြည်တော်တွင် လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ကြသည်။ <ref>[https://www.frontiermyanmar.net/en/nld-lawmakers-in-nay-pyi-taw-defy-military-take-oath-of-office/ NLD lawmakers in Nay Pyi Taw defy military, take oath of office | Frontier Myanmar<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်နေ့တွင် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၃၀၀ ဦးသည် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ယင်းကော်မတီသည်၏ပထမဦးဆုံး အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့်ကျင်းပခဲ့သည်။<ref>[https://www.irrawaddy.com/news/burma/amid-coup-myanmars-nld-lawmakers-form-committee-serve-legitimate-parliament.html Amid Coup, Myanmar's NLD Lawmakers Form Committee to Serve as Legitimate Parliament<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref><ref>https://apnews.com/article/myanmar-coup-politicians-a576dcd73070070877e8d567ec5e8a5c</ref>
အာဏာသိမ်းအစိုးရ၏ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီတွင် ပါဝင်ရန် ကမ်းလမ်းချက်များကို [[ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]](SNLD)၊ [[လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]](DPNS)၊ [[ကရင်အမျိုးသားပါတီ]]နှင့် [[အရှိုချင်းအမျိုးသားပါတီ]]တို့က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်နေ့တွင် ငြင်းပယ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။<ref name="autogenerated2">[https://elevenmyanmar.com/news/snld-dpns-reject-offer-to-participate-in-new-government SNLD, DPNS reject offer to participate in new government | Eleven Media Group Co., Ltd<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုအပေါ် ကန့်ကွက်ရှုတ်ချကြောင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများကို ထိခိုက်စေကြောင်းနှင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများပြုလုပ်ရန် တောင်းဆိုကြောင်း [[ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ(KNPP)]]က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် တောင်းဆိုလိုက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်သည်။ <ref>[https://www.mmtimes.com/news/karenni-national-progressive-party-urges-nld-and-tatmadaw-negotiate.html Karenni National Progressive Party urges NLD and Tatmadaw to negotiate | The Myanmar Times<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
=== ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှု ===
ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုကို ကျန်းမားရေးဝန်ထမ်းများက ဦးဆောင်၍ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ခဲ့သည်။<ref>[https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/entertainment/2021/02/03/237569.html “ဖဲကြိုးနီ လှုပ်ရှားမှု”ကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသခဲ့တဲ့ နီနီခင်ဇော်<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> ဖဲကြိုးအနီရောင်သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီအရောင်ဖြင့် တူညီသည်။ [[နီနီခင်ဇော်]]သည် ထင်ရှားသောအဆိုတော်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဆေးပညာဘွဲ့ရသူတစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။ ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုကို ထောက်ခံကြောင်း သူမရဲ့ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှတစ်ဆင့် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းရှိ ပြည်ထောင်စုအဆင့်ဝန်ကြီးဌာနမှအစပြု၍ နိုင်ငံဝန်ထမ်းအများစုသည် ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ ပါဝင်လာခြင်းသည် အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ ကန့်ကွက်ကြောင်းနှင့် အလိုမရှိကြောင်း ပြသခြင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်နေ့တွင် ကြေးစင်တောင်ကြေးနီစီမံကိန်းမှ လုပ်သားများပါဝင်ခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်နေ့တွင် သာကေတစက်မှုဇုံရှိ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းဝန်ထမ်းများ ပါဝင်လာခဲ့ကြသည်။ [[ကရင်ပြည်နယ်]] ဘားအံနည်းပညာ အထက်တန်းကျောင်းမှ ကျောင်းအုပ်ဆရာမ [[ဒေါက်တာဒေါ်ချိုယုမွန်]]ကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်နေ့မနက်ပိုင်းတွင် ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုလုပ်သောကြောင့် မြို့နယ်ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးလိုက်သည်။ ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့အတွက် မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးဇေထက်အောင်က သူ့ကို ပုဒ်မ ၅၀၅ ခဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့ကြောင်း၊ အာမခံမပေးဘဲ ဘားအံအကျဉ်းထောင်ကို ခေါ်ဆောင်သွားကြောင်း သိရသည်။<ref>[https://www.rfa.org/burmese/news/university-headmistress-aressted-for-participating-anti-military-activities-02052021192149.html ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှု လုပ်ခဲ့လို့ ဘားအံနည်းပညာကျောင်းအုပ် အဖမ်းခံရ — မြန်မာဌာန<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၊ ပညာရေးဝန်ထမ်းများ၊ အင်ဂျင်နီယာများ၊ အထွေထွေဝန်ထမ်းများ၊ ဘဏ်ဝန်ထမ်းများနှင့် အစိုးရဝန်ထမ်းများ သည် ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်လာကြသည်။<ref>https://www.bbc.com/burmese/burma-55953458</ref>
=== လူမှုကွန်ရက် ===
စာကြောင်း ၆၆ -
===ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေမူကြမ်း===
အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရအနေဖြင့် မနှစ်သက်သောအကြောင်းအရာများကို ပိတ်ပင်နိုင်ရန်၊ အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုပေးသူများကို ကန့်သတ်နိုင်ရန်နှင့် အချက်အလက်များကို ကြားဖြတ်ယူနိုင်ရန်တို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည့် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေ(မူကြမ်း)ကို ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ရက်က အဆိုပြုလိုက်သည်။ အဆိုပြုဥပဒေများဖော်ပြထားသည့် စာမျက်နှာ ၃၆ မျက်နှာပါ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေ(မူကြမ်း)ကို မိုဘိုင်းဆက်သွယ်ရေးအော်ပရေတာများအားလုံးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းလိုင်စင်ရကမ္ပဏီများအားလုံးသို့ ဖြန့်ဝေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ [[ရိုက်တာသတင်းဌာန]]က ရရှိထားသော အဆိုပါဥပဒေကြမ်းမိတ္တူ၌ ၎င်းသည် ပြည်သူအား ကာကွယ်ရန်၊ နိုင်ငံ သို့မဟုတ် နိုင်ငံ၏ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေသော အီလက်ထရောနစ်နည်းပညာအသုံးပြုမှုနှင့် ရာဇဝတ်မှုများကို ကာကွယ်ရန်ရည်ရွယ်သည်ဟု ဆိုသည်။ အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုပေးသူများအနေဖြင့် ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေကဲ့သို့သော မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့်မသင့်လျော်သော အကြောင်းအရာ၊ သို့မဟုတ် မမှန်မကန်သောသတင်းများနှင့် ကောလာဟလများ၊ စည်းလုံးမှုနှင့်တည်ငြိမ်မှုကို ပျက်စီးစေသော အမုန်းတရားဖြစ်စေသော အကြောင်းအရာများကို ဖယ်ရှားတားဆီးရမည် ဟု ဆိုသည်။ ထိုဥပဒေကြမ်းသည် လူ့အခွင့်အရေးများကို ချိုးဖောက်ရာကျမည်ဖြစ်ကြောင်း အရက်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ တွင် ပြောသည်။ အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရသည် အတိုက်အခံများ၏စည်းရုံးသိမ်းသွင်းမှုကို တားမြစ်ရန်အတွက် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေကြမ်းကို ရေးဆွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အရက်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများက ဆက်လက်ပြောသည်။<ref>[http://www.mizzimaburmese.com/article/78151 ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေမူကြမ်းအသစ်က လူ့အခွင့်အရေးများကို ချိုးဖောက်ရာကျကြောင်း အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများက ဝေဖန်ပြစ်တင် | Mizzima Myanmar News and Insight<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေမူကြမ်းသည် အသေးစိတ်ဆွေးနွေးပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း၊ အခုအချိန်အခါသည် ထိုဥပဒေကို ပြဌာန်းရန် အချိန်အခါကောင်း မဟုတ်ကြောင်း၊ ဥပဒေကြမ်းနှင့်ပတ်သက်၍ ကြားတွင်လုပ်ဆောင်ရမည့် အဆင့်များကို ကျော်လွန်၍ အစောတလျင်ပြဌာန်းမည်ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံကွန်ပျူတာအသင်းချုပ်နှင့် ကွန်ပျူတာအသင်းများက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံ့အကျိုး၊ ပြည်သူတွေအကျိုးနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကဏ္ဍအားလုံးတို့ရဲ့ အကျိုးအတွက် အသေးစိတ်ထပ်ပြီး ဆွေးနွေးပြင်ဆင်ရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ လိုအပ်သောအထောက်အကူပြု အကြောင်းအချက်များ၊ လုပ်ငန်းစဉ်များကို အဆင့်ဆင့် မဖြစ်မနေလုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံကွန်ပျူတာအသင်းချုပ်နှင့် ကွန်ပျူတာအသင်းများအသီးသီးက ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် သဘောထားကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref>[https://burmese.voanews.com/a/cyber-security-law-computer-associtations/5775863.html ဆိုက္ဘာလံုျခံဳေရးဥပေဒ ျပဌာန္းရမယ့္အခ်ိန္မဟုတ္ဘူးလို႔ ကြန္ပ်ဴတာအသင္းမ်ားထုတ္ျပန္<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
=== သတင်းမီဒီယာဖြတ်တောက်မှု ===
[[File:During Internet shutdown, one of the electronic shop sales the portable radio in Yangon, Myanmar.jpg|thumb|အင်တာနက်လိုင်းများနှင့် ရုပ်မြင်သံကြားလိုင်းများကို စစ်အစိုးရက ဖြတ်တောက်လိုက်သောကြောင့် သတင်းမှန်သိရှိရရှိစေရန် ရေဒီယိုများကို ဝယ်ယူလာကြသည်။]]
ပုဂ္ဂလိက သတင်းရုပ်သံလိုင်းများဖြစ်သော [http://mizzimaburmese.com/news/51186 မဇ္ဈိမသတင်းဌာနရုပ်သံလိုင်း]၊ ဒီမိုကရက်တစ်မြန်မာ့အသံ([[ဒီမိုကရက်တစ် မြန်မာ့အသံ|DVB]])ရုပ်သံလိုင်းအပါအဝင် ရုပ်မြင်သံကြားလိုင်းအချို့ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ [[ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန]]က ပိတ်ပင်ဖြတ်တောက်ထားခဲ့ပြီး [[မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား|နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံလိုင်း]]များ၊ [[မြဝတီရုပ်မြင်သံကြား|တပ်မတော်ပိုင်ရုပ်သံလိုင်း]]များနှင့် ဖျော်ဖြေရေးရုပ်သံလိုင်းများကိုသာ ဖွင့်လှစ်ပေးထားခဲ့သည်။ ဖွင့်လှစ်ထားသော ရုပ်သံလိုင်းများသည် ဝါဒဖြန့်ချိရေးများနှင့် ဖျော်ဖြေရေးအစီအစဉ်များကိုသာ ထုတ်လွှင့်နေပြီး သတင်းအမှန်များကို ထိန်ချန်ထုတ်လွှင့်နေသည်။<ref>[https://cpj.org/2021/02/myanmars-military-should-lift-facebook-whatsapp-censorship-enable-news-broadcasts-following-coup/ Myanmar’s military should lift Facebook, WhatsApp censorship, enable news broadcasts following coup - Committee to Protect Journalists<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> အာဏာလုယူသည့်အစိုးရသည် [[:en:The_New_York_Times|နယူးယောက်ခ့်တိုင်းမ်း]]၊ ဝေါစထရစ်၊ သည်အီကောနောမစ်၊ ရိုက်တာနှင့် [[:en:Associated_Press|အေပီသတင်းဌာန]]များ [[ဝက်ဘ်ဆိုဒ်]]များကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်တွင် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။<ref>[https://www.irrawaddy.com/news/burma/us-ambassador-calls-myanmar-military-restore-power-elected-government.html US Ambassador Calls for Myanmar Military to Restore Power to Elected Government<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
===ဖမ်းဆီးမှုတရားစွဲခြင်းများ===
၂၀၂၁ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင်အာဏာသိမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်၍ လူပေါင်း ၁၅၂ ဦး ကိုထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရသည် ထိန်းသိမ်းခံထားရသူများကို ရာဇ၀တ်မှုဖြင့်တရားစွဲဆိုမှုစတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသုံးဦးဖြစ်သော ဇူးဇူးဇန်၊ အောင်မျိုးကိုနှင့် ထူးခေါင်သော်အား [[မန္တလေးမြို့|မန္တလေး]]တွင်ဆန္ဒပြမှုများအတွက် ငြိမ်းချမ်းစွာစုဝေးခြင်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာစီတန်းလှည့်လည်ခြင်း ဥပဒေပုဒ်မ ၁၉ အရတရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်နေ့တွင် ညီညွတ်သောတိုင်းရင်းသားလူမျိုးများဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဥက္ကဌ ဦးမောင်ကြီးအား [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံမြို့|ဖားအံမြို့နယ်]]တွင် ဆန္ဒပြမှုအတွက် ပြစ်မှုဆိုင်ရာပုဒ်မ ၅၀၅ (ခ) အရဖမ်းဆီးခြင်း၊ တရားစွဲဆိုခြင်းနှင့် ထောင်ဒဏ်နှစ်နှစ်ချမှတ်ခြင်းခံရသည်။ ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံနည်းပညာ အထက်တန်းကျောင်းမှ ကျောင်းအုပ်ဆရာမ [[ဒေါက်တာဒေါ်ချိုယုမွန်]]ကို "အနီရောင်ဖဲကြိုး" လှုပ်ရှားမှုတွင်ပါ၀င်မှုအတွက်ပြစ်မှုဆိုင်ရာပုဒ်မ ၅၀၅ (ခ) အရအဖမ်းခံရပြီးစွဲချက်တင်ခံခဲ့ရသည်။ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ခေါင်းဆောင် ဦးဝင်းထိန်အား ပုန်ကန်မှုအတွက်ပုဒ်မ ၁၂၄ (က)အရတရားစွဲဆိုခဲ့သည်။<ref>[https://aappb.org/2021/02/statement-on-recent-detainees-in-relation-to-the-military-coup-news-updated-on-5-feb-2021/ AAPP | Assistance Association for Political Prisoners<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်တွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဦးဆောင်သောအရပ်ဘက်အစိုးရ၏ သြစတြေးလျစီးပွားရေးပေါ်လစီအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်နှင့် Macquarie တက္ကသိုလ်ပါမောက္ခ Sean Turnell ကိုဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ <ref>https://www.channelnewsasia.com/news/asia/myanmar-coup-australian-adviser-aung-san-suu-kyi-detained-14126558</ref>အာဏာသိမ်းမှုနှင့်စပ်လျဉ်းသော ပထမဆုံးဖမ်းဆီးခံရသည့် နိုင်ငံခြားသား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်တွင်အာဏာပိုင်များက ကရင်ပြည်နယ် ၀န်ကြီးချုပ် [[နန်းခင်ထွေးမြင့်]]နှင့် [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]] ၀န်ကြီးချုပ် [[မြင့်နိုင်|ဒေါက်တာမြင့်နိုင်]]ကိုပြန်လည်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။<ref>[https://www.irrawaddy.com/news/burma/myanmars-military-re-arrests-two-chief-ministers.html Myanmar’s Military Re-Arrests Two Chief Ministers<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> နန်းခင်ထွေးမြင့်သည် စစ်သားများနှင့်ပြည်သူလူထုအကြား စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိရန် တိုက်တွန်းသည့် အွန်လိုင်း မှတ်ချက်များကို အစိုးရမှ အခွန်နှင့် ပြည်နယ်ရန်ပုံငွေများမှ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်ဟုပြောကြားခဲ့ပြီး ဒေါက်တာမြင့်နိုင်က လူထုအားဆန္ဒပြမှုများ ဆက်လက်ပြုလုပ်ရန် လူထုအား မိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၉ ရက်နေ့တွင် မြို့တော်ဝန်[[ရဲလွင်]] အပါအ၀င် အနည်းဆုံးဆန္ဒပြသူ ၁၀၀ ကို မန္တလေးတွင်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။<ref>[https://www.mmtimes.com/news/protest-crackdown-begins-myanmar-over-100-nabbed-mandalay.html Protest crackdown begins in Myanmar, over 100 nabbed in Mandalay | The Myanmar Times<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
=== ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံရေးပါတီများပါဝင်မှု===
တပ်မတော်သည် အာဏာသိမ်းမှုအပြီး ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံရေးပါတီများကို ကမ်းလှမ်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး <ref
=== ကောလာဟလပျံ့နှံ့မှု ===
စာကြောင်း ၉၃ -
===အကြမ်းဖက်နည်းသုံး၍လူစုခွဲခြင်း===
၂၀၂၁ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် [[နေပြည်တော်မြို့]]၊ သပြေကုန်းအဝိုင်းဆန္ဒပြပွဲကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းသည့်အတွက် ငါးယောက်ထက်မနည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး ယင်းတို့အနက် လူငယ် အမျိုးသားတစ်ဦးနှင့် လူငယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဒဏ်ရာ ပြင်းထန် သောကြောင့် နေပြည်တော် ကုတင် ၁၀၀၀ ဆေးရုံတွင် အသက်လု ကုသ နေသည်။ ဒဏ်ရာရထားသည့် အမျိုးသားသည် ၂၃ နှစ်အရွယ် ကိုဆိုဝေ ဖြစ်ပြီး၊ အမျိုးသမီးသည် အသက် ၂၀ အရွယ် [[မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်]]တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ကိုဆိုဝေမှာ သေနတ်ဒဏ်ရာကြောင့် ရင်ဘတ်ကို ထုတ်ချင်းပေါက် ပွင့်ထွက်သွားသည်။ မမြသွဲ့သွဲ့ခိုင်က ခေါင်းမှာကျည်ဆန်ထိမှန်ပြီး သေဆုံးလုနီးပါး (brain death) ဖြစ်နေကာ အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်တွင် ကုသမှုခံယူနေရသည်။<ref>[https://www.rfa.org/burmese/news/police-shoot-protesters-two-serious-wound-in-naypyitaw-02092021065128.html နေပြည်တော်ဆန္ဒပြပွဲ ရဲကပစ်ခတ်လို့ လူငယ်နှစ်ယောက် အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရ — မြန်မာဌာန<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့ ([[ပြည်ထောင်စုနေ့]]) တွင် [[မော်လမြိုင်မြို့]]၌ ရဲများသည် သေနတ်များပစ်ခတ်ခြင်းဖြင့် ဆန္ဒပြသူများကိုလူစုခွဲစေခဲ့သည်။<ref
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် [[မြစ်ကြီးနားမြို့]] လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးရုံကို စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့တို့မှ ဝင်စီးထားသည်ဟု သတင်းရ၍ သွားရောက်ဝန်းရံ ဆန္ဒပြသူ ပြည်သူလူထုကိုလည်း သေနတ်၊ မျက်ရည်ယိုဗုံးများဖြင့် ပစ်ခတ်လူစုခွဲခဲ့ရာ ဒဏ်ရာရသူများလည်းရှိခဲ့သည့်အပြင် သတင်းထောက် ၅ ဦးကိုလည်းဖမ်းဆီးခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=မြစ်ကြီးနားမြို့ မန်ခိန်ရပ်ကွက်ရှိ ဘူးဂါးမလိလျှပ်စစ်ဓာတ်အားခွဲရုံတွင် တပ်မတော်သားများ ဝင်ရောက် နေရာယူမှုအပေါ် ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြရာမှ လူစုလူဝေးဖြစ်ပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဖြိုခွင်းခဲ့ |url=https://news-eleven.com/article/204689 |website=Eleven Media Group Co., Ltd |access-date=၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |language=my}}</ref> သို့သော် ဖမ်းဆီးခံသတင်းထောက်များကို ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။
|