ဦးပုည: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာကြောင်း ၂၆ -
 
== ဘဝနိဂုံး ==
၁၂၂၈-ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်ကွန်း မြင်းခုံတိုင်အရေးအခင်း]]တွင် အခါပေးဖြစ်သည်ဟု ဆို၍ မြို့ဝန်ဦးသာအိုထံတွင်မြို့ဝန်ဦးသာအိုးထံတွင် အကျယ်ချုပ်ထားရာမှ ဦးသာအိုး၏မယားငယ် ခင်သုန်နှင့် ရည်ငံသောကြောင့် ၁၂၂၉ ခုနှစ်နယုန်လတွင်ဦးသာအိုကခုနှစ်နယုန်လတွင် ဦးပုညကိုပုန်ကန်မှုနှင့် အဆုံးစီရင်ရာတွင် ဦးသာအိုးက ဦးပုညကိုပါ ထည့်၍ အဆုံးစီရင်လိုက်သည်။ မင်းတရားကြီး သိသောအခါ “လူကိုခွေးသတ်လေခြင်း” ဟု မိန့်တော်မူ၍ လွန်စွာနှမြော တသတော်မူကာ မိန့်တော်မူသည်ဟုအဆိုရှိပါသည်။ <ref>မြန်မာကဗျားရွေးချယ်ချက်နှင့် ရတုရွေးချယ်ချက် H 594_ A (ဟံသာဝတီ)</ref>
 
=== မည်သူ့လက်ချက်လဲ ===
* စလေဦးပုညသည် ဦးသာအိုး ၏ လက်ချက်ဖြင့် အသက်ဆုံးရှုံးရသည် ဟူ၍ လူသိများလေသည်။ အမျိုးသားပညာဝန် [[ဦးဖိုးကျား]]နှင့် ပညာအုပ် [[ဦးဖိုးစိန်]] စသူတို့၏ စာအုပ်စာတမ်းများတွင်လည်း ဤအတိုင်း ရေးသားကြလေသဖြင့် အထက်ပါ အကြောင်းအရာသည် ခိုင်မာတည်မြဲ နေလေသည်။ သို့သော် ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် စာရေးဆရာ [[မဟာဆွေ]]သည် မင်းတုန်းမင်း လက်ထက်ထုတ် "[[ရတနာပုံ နေပြည်တော်သတင်းစာ]]" တွင် အမှုထမ်းခဲ့သူ [[ဘိုးဝဇီရ]] ကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းကာ " ဘိုးဝဇီရ အတ္ထုပ္ပတ္တိ " စာတစ်အုပ် ရေးထုတ်ခဲ့လေသည်။ ထိုစာအုပ်ထဲတွင် ဦးပုည အဆုံးစီရင်ခံရပုံနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဘိုးဝဇီရ ပြောသော အချက်တစ်ချက်ပါလေသည်။ ထိုအချက်ကား အခြား မဟုတ်။ ဘိုးဝဇီရသည် ဦးသာအိုး၏ သားဖြစ်သူ မောင်မောင်လေးအား ပညာသင်ကြားပေးရသည် ကို အကြောင်းပြု၍ ဦးသာအိုး နှင့် ခင်မင်ခဲ့လေသည်။ တနေ့သော် ဦးသာအိုး၏ အိမ်သို့ သူရောက်၍ " နေပါဦး ဘဘ ရဲ့။ စလေဆရာကြီး ဦးပုညကို ဘဘ ကွပ်မျက်တယ် ဆို" ဟု ဦးသာအိုးကို မေးကြည့်လေသည်။ ထိုအခါ ဦးသာအိုးက" အိမ်း .. ဘဘ က ကံမကောင်းချင်တော့ ဒီလို အစွပ်အစွဲ ခံရတာပါပဲကွယ်၊ ဘဘက မြို့ဝန်ပေကိုး။ စင်စစ်မတော့ [[တပယ်မင်းသား]] အမိန့် နဲ့ လက်မရွံ့တို့ သတ်တာပါပဲ။ မင်းတရားကြီး မကျေနပ်မှန်းသိလို့ ဘဘ အပေါ်လှည့်ချထားတော့ မင်းသားကိုလည်း မစွပ်စွဲဝံ့လို့ သည်အတိုင်း နေရတာပါပဲ" ဟု ဖြေခဲ့လေသည်။
 
 
Line ၃၂ ⟶ ၃၅:
စလေဦးပုည၏ ဖွားရာဇာတိမှာ စလေမြို့ဖြစ်ပြီး စလေမြို့၌ သူကြီးမျိုးရိုးနှစ်မျိုးရှိရာတွင် မဟာသမန်းရိုးမျိုး မဟုတ် ပုညာသမန်းရိုးမျိုး ဖြစ်လေသည်။ ခမည်းတော်ကား ဦးမြတ်ထွား၊ မယ်တော်ကား ဒေါ်မိန်းကလေးဟု ခေါ်လေသည်။ ၎င်းတို့မှ သားနှစ်ယောက်ဘွားမြင်ရာ သားအကြီးမှာ ဦးပုည ပင်တည်း။ ငယ်မည်မှာ (မောင်ပုတ်စည်)ဟု ခေါ်သည်။ သားအငယ်မှာ မောင်လှိုင်းဟု ခေါ်သည်။ ဦးပုညသည် ပဉ္စမသင်္ဂါယနာတင် ဘုရင်မင်းတရားကြီး လက်ထက်တော် သက္ကရာဇ် ၁၁၇၃-ခုနှစ်၊ ကြာသပတေးနေ့တွင် ဘွားမြင်လေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခု၊ အသက် (၁၅)နှစ် ရောက်သော် သာသနာတော်တွင် ရှင်သာမဏေပြု၍ သင်ကြားတတ်မြောက်သင့်သော ပညာရပ်များကို ကောင်းမွန်စွာ သင်ကြားပြီးလျှင် သက္ကရာဇ် ၁၂၂၃-ခုနှစ်၊ သာမဏေဝါ (၃၅)ဝါအရတွင် မိမိအလိုအလျှောက် လူဝတ်လဲ၍ ဘုရင်မင်းမြတ် အပါးတော်မှာ ခစားထမ်းရွက်လေရာ ဘုရင်မင်းမြတ် အားရနှစ်သက်တော် မူသဖြင့် လက်ဘက်ရည်တော် ပခန်းကြီးမြို့ စီရင်စု၊ ရွာစည်ရွာစားအရာ၊ မင်းလှသီရိသင်္ခယာ ဟူသော ဘွဲ့တံဆိပ်တော်ကို ချီးမြှင့်တော်မူသည့်ပြင် တစ်နှစ်လျှင် လစာရန်ပုံငွေ (၆၀၀)ကျပ်နှင့်တကွ ဝင်းခြံမြေ အိမ်များပါ ဆောက်လုပ်၍ အသနားတော်မြတ် ခံရလေသည်။ ထို့နောက် သက္ကရာဇ် ၁၂၃၁-ခု၊ အသက် (၅၈)နှစ်အရွယ်တွင် အပြစ်အလျှောက် အကျဉ်းထားရာတွင် ဘဝတပါးသို့ ပြောင်းကာ ကွယ်လွန်လေသည်။ <ref>သာသနာလျောက်နှင့် ဆွမ်းတော်ကြီးစာတမ်း စာအုပ်မှ ဦးပုည၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိအကျဉ်း</ref>
 
 
 
=== မည်သူ့လက်ချက်လဲ ===
* စလေဦးပုညသည် ဦးသာအိုး ၏ လက်ချက်ဖြင့် အသက်ဆုံးရှုံးရသည် ဟူ၍ လူသိများလေသည်။ အမျိုးသားပညာဝန် [[ဦးဖိုးကျား]]နှင့် ပညာအုပ် [[ဦးဖိုးစိန်]] စသူတို့၏ စာအုပ်စာတမ်းများတွင်လည်း ဤအတိုင်း ရေးသားကြလေသဖြင့် အထက်ပါ အကြောင်းအရာသည် ခိုင်မာတည်မြဲ နေလေသည်။ သို့သော် ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် စာရေးဆရာ [[မဟာဆွေ]]သည် မင်းတုန်းမင်း လက်ထက်ထုတ် "[[ရတနာပုံ နေပြည်တော်သတင်းစာ]]" တွင် အမှုထမ်းခဲ့သူ [[ဘိုးဝဇီရ]] ကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းကာ " ဘိုးဝဇီရ အတ္ထုပ္ပတ္တိ " စာတစ်အုပ် ရေးထုတ်ခဲ့လေသည်။ ထိုစာအုပ်ထဲတွင် ဦးပုည အဆုံးစီရင်ခံရပုံနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဘိုးဝဇီရ ပြောသော အချက်တစ်ချက်ပါလေသည်။ ထိုအချက်ကား အခြား မဟုတ်။ ဘိုးဝဇီရသည် ဦးသာအိုး၏ သားဖြစ်သူ မောင်မောင်လေးအား ပညာသင်ကြားပေးရသည် ကို အကြောင်းပြု၍ ဦးသာအိုး နှင့် ခင်မင်ခဲ့လေသည်။ တနေ့သော် ဦးသာအိုး၏ အိမ်သို့ သူရောက်၍ " နေပါဦး ဘဘ ရဲ့။ စလေဆရာကြီး ဦးပုညကို ဘဘ ကွပ်မျက်တယ် ဆို" ဟု ဦးသာအိုးကို မေးကြည့်လေသည်။ ထိုအခါ ဦးသာအိုးက" အိမ်း .. ဘဘ က ကံမကောင်းချင်တော့ ဒီလို အစွပ်အစွဲ ခံရတာပါပဲကွယ်၊ ဘဘက မြို့ဝန်ပေကိုး။ စင်စစ်မတော့ [[တပယ်မင်းသား]] အမိန့် နဲ့ လက်မရွံ့တို့ သတ်တာပါပဲ။ မင်းတရားကြီး မကျေနပ်မှန်းသိလို့ ဘဘ အပေါ်လှည့်ချထားတော့ မင်းသားကိုလည်း မစွပ်စွဲဝံ့လို့ သည်အတိုင်း နေရတာပါပဲ" ဟု ဖြေခဲ့လေသည်။
 
=== ရွှေရိုး၏အမြင် ===