ဦးပုည: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာကြောင်း ၇ -
*ဦးမြတ်ထွားနှင့် ဒေါ်ဆုံတို့သည်ကား မောင်နှမဝမ်းကွဲ တော်စပ်သည်ဟု ဆို၏။ <ref>ဦးပုည ဝတ္ထုပေါင်းချုပ်၊ သုဓမ္မဝတီ ကျောင်းသုံးစာအုပ် ထုတ်ဝေသော ဌာန၊ ၁၉၄၀၊ စာ-(င)</ref>
*(ဦးပုညဖွားသောနှစ်မှာ အမှတ်အသားမတူကြပါ။ အချို့က ၁၁၆၉-ခု၊ အချို့က ၁၁၇၃-ခု၊ အချို့က ၁၁၇၈-ခုဟူ၍လည်း ကွဲပြားကြသေးသည်။)
===ပုံပန်းသဏ္ဍာန်===
အရပ်မနိမ့်လွန်း၊ မမြင့်လွန်း၊ ခပ်ပြတ်ပြတ်၊ အသားလတ်လတ် ရှိလေသည်။ တနည်း အသားညိုညို၊ အရပ်မြင့်မြင့် နှာတံစင်းစင်း၊ နဖူးထင်ရင်း ကျယ်ကျယ် ရှိသည်ဟုလည်း ဆိုကြသည်။ ညာဘက်လက်ကောက်ဝတ်မှ လက်သန်းဖျားအထိ သိမ်၍ လက်သန်းနှင့် လက်သူကြွယ်မှာ အောက်သို့ ခတ်ကောက်ကောက် ရှိ၏။ ရေးရာသားရာတို့၌ ပုရပိုက်ကို ထောင်လိုက်ထား၍ ဘယ်လက်နှင့် ရေးတတ်မှတ်တတ်လေသည်။ သို့ဖြင့်လင့်ကစား လက်ရေးလှသည်။ လက်ရေးလည်း မြန်ဆန်လေသည်။ ၎င်းအပြင် ဆေးလိပ်အလွန်ကြိုက်တတ်သည်။ ဆေးတလိပ် ကုန်အောင်သောက်ရမှ ပုရပိုက်ကိုချ၍ စာများကို ရေးတတ်လေ့ရှိသည်ဟူ၍ ဆိုစမှတ်ပြုကြလေသတည်း။<ref>ဦးပုည ဝတ္ထုပေါင်းချုပ်၊ သုဓမ္မဝတီ ကျောင်းသုံးစာအုပ် ထုတ်ဝေသော ဌာန၊ ၁၉၄၀၊ စာ-(ည)</ref>
 
===ပညာသင်ဘဝ===
*ပထမ (၅)နှစ်သား၌ စလေမြို့ တိုက်စုရပ် (ခင်ကြီးစ) ထံတွင်၎င်း၊
*ဒုတိယ ၆-နှစ် အရွယ်မှစ၍ [[အမရပူရ]]မြို့၊ တူမောင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးဒီပထံတွင် ပညာသင်ကြားသည်။
Line ၁၅ ⟶ ၁၇:
*ပဉ္စမ အသက် ၈ နှစ်အရွယ်တွင် [[ဗန်းမော်ဆရာတော်]] ထံတွင် သာမဏေပြု၍ ရှင်အမည်မှာ ပုညာဘိဓဇ ဖြစ်သည်။ ယင်းအမည်ကိုစွဲ၍ နောင်တွင် ဦးပုညဟု တွင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပညာကို ဆက်လက်သင်ကြားသည်။
*သက္ကရာဇ် ၁၁၉၄-ခုနှစ်တွင် ရှင်ပုညအား စလေ၊ ပုခန်းငယ် ၂-မြို့အုပ်က ရဟန်းဒါယကာခံ၍ ရဟန်းပြုပြီးသော် ပညာဆက်လက်သင်ကြားသည်။ ဗေဒင်မေးသူ၊ မေတ္တာစာရေးခိုင်းသူ၊ ဆေးဝါးတောင်းသူ ဒကာမတို့အဆည်းအကပ်ထူသည် နှင့် စလေမြို့အုပ်မင်းက သံသယမကင်းရှိခဲ့သောကြောင့် လူပျိုမလှည့်ကြောင်း မေတ္တာစာ၊ ပြန်ပေးစာတို့ဖြင့် ထင်ရှားစေနိုင်ခဲ့သည်။ ကဗျာဉာဏ်ရွှင်ပုံကိုလည်း 'ကဗျာဉာဏ်အာဘော်ကလည်း ကလော်တိုင်းထွက်သောကြောင့်' ဟု သူကိုယ်တိုင် မိန့်ဆိုခဲ့သည်။
===မင်းမှုထမ်းဘဝ===
၁၂၀၃-ခုနှစ်တွင် လူဝတ်လဲ၍ သာယာဝတီမင်းနှင့် [[ရန်ကုန်မြို့]]သို့ လိုက်ပါလာခဲ့သည်။ ရန်ကုန်၌ ခေတ္တနေပြီးနောက် အမရပူရမြို့၊ ဗန်းမော်တိုက်၊ ဗန်းမော်ဆရာတော်ထံ ၌ သာမဏေပြုပြန်သည်။ အမရပူရမြို့ ဗန်းမော်တိုက်မှာပင် ပြန်လည်သီတင်းသုံးပြီးလျှင် တရားစာ၊ မေတ္တာစာများကို စတင်ရေးသားလေသည်။ ၁၂၁ဝ-ပြည့်နှစ်တွင် လူထွက်ခဲ့၍ [[ကနောင်မင်းသား]]ထံတွင် ခစားရသည်။ ၁၂၁၆-ခုလောက်တွင်စလေမြို့ သူကြီးရာထူးကို သူကြီးဟောင်း မောင်ကြူနှင့် အပြိုင်လုသည်။ သာသနာပိုင်ဦးဉေယျစစ်ဆေးရာ ဦးပုညသည်သာ သူကြီးရိုးမှန်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ကာ အနိုင်ရသည် ဟုဆိုကြသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၈-ခုခန့်တွင် ဗန်းမော်ဆရာတော်၏ အရှိန်အဝါဖြင့် နန်းတွင်းသို့ ရောက်ပြန်သည်။ မင်းလှသင်္ခယာ ဘွဲ့ဖြင့် [[လက်ဖက်ရည်တော်]]တွင် အမှုထမ်းရသည်။ <ref>တင်ထွေးရေးသားသော ဦးပုည၏ စာပန်းကုန်းများ</ref>
 
[[မင်းတုန်းမင်း]]တရားကြီး ရတနာပုံ [[မန္တလေးမြို့]]၌ စိုးစံတော်မူသောအခါတွင် စလေဆရာကြီး ဦးပုညအား စာဆိုတော်အရာ `မင်းလှသင်္ခယာ´ဟူသောဘွဲ့ဖြင့် ရွာစည်ရွာကို ပေးသနားတော်မူသည်။ လစာတော်ငွေ တစ်နှစ်လျှင် ဒေါင်းဒင်္ဂါး ၆၀၀-ကျပ်နှင့် ဝင်း၊ မြေ၊ နေအိမ် ဆောက်လုပ်သနားတော်မူခြင်းလည်း ခံရသည်။
===ပုံပန်းသဏ္ဍာန်===
အရပ်မနိမ့်လွန်း၊ မမြင့်လွန်း၊ ခပ်ပြတ်ပြတ်၊ အသားလတ်လတ် ရှိလေသည်။ တနည်း အသားညိုညို၊ အရပ်မြင့်မြင့် နှာတံစင်းစင်း၊ နဖူးထင်ရင်း ကျယ်ကျယ် ရှိသည်ဟုလည်း ဆိုကြသည်။ ညာဘက်လက်ကောက်ဝတ်မှ လက်သန်းဖျားအထိ သိမ်၍ လက်သန်းနှင့် လက်သူကြွယ်မှာ အောက်သို့ ခတ်ကောက်ကောက် ရှိ၏။ ရေးရာသားရာတို့၌ ပုရပိုက်ကို ထောင်လိုက်ထား၍ ဘယ်လက်နှင့် ရေးတတ်မှတ်တတ်လေသည်။ သို့ဖြင့်လင့်ကစား လက်ရေးလှသည်။ လက်ရေးလည်း မြန်ဆန်လေသည်။ ၎င်းအပြင် ဆေးလိပ်အလွန်ကြိုက်တတ်သည်။ ဆေးတလိပ် ကုန်အောင်သောက်ရမှ ပုရပိုက်ကိုချ၍ စာများကို ရေးတတ်လေ့ရှိသည်ဟူ၍ ဆိုစမှတ်ပြုကြလေသတည်း။<ref>ဦးပုည ဝတ္ထုပေါင်းချုပ်၊ သုဓမ္မဝတီ ကျောင်းသုံးစာအုပ် ထုတ်ဝေသော ဌာန၊ ၁၉၄၀၊ စာ-(ည)</ref>
 
== ဘဝနိဂုံး ==