ရှင်းကျန်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

New
 
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ -
'''ရှင်းကျန်း-ဝီဂါ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ''' ({{lang-zh|新疆维吾尔自治区}}၊ {{lang-ug|شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى}}) သည် တရုပ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံရှိ[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုပ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]ရှိ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတခု[[ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ]]တခု ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ၏ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် ရှိပြီး ဗဟိုအာရှနှင့်[[ဗဟိုအာရှ]]နှင့် နီးသည်။ တရုပ်ရှိ ပြည်နယ်အဆင့် နယ်မြေအပိုင်းအခြားများအနက် အကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာနှင့်ယှဉ်လျှင် (၈) ခုမြောက် အကြီးဆုံးတည်း။ အကျယ်အဝန်း ၁၆၀၀၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၆၂၀၀၀၀ စတုရန်းမိုင်) ရှိပြီး လူဦးရေ ၂၅ သန်းခန့် နေထိုင်သည်။ <ref>"[http://www.stats.gov.cn/tjsj/ndsj/2019/indexeh.htm National Data]". Archived from [https://web.archive.org/web/20200415082955/http://www.stats.gov.cn/tjsj/ndsj/2019/indexeh.htm the original] on 15 April 2020. Retrieved 16 September 2020.</ref>
 
ရှင်းကျန်းနှင့်ထိစပ်နေသော နိုင်ငံများမှာ မွန်ဂိုလီးယား၊[[မွန်ဂိုးလီးယားနိုင်ငံ|မွန်ဂိုလီးယား]]၊ [[ရုရှားနိုင်ငံ|ရုရှား,]]၊ ကာဇက်စတန်၊[[ကာဇက်စတန်နိုင်ငံ|ကာဇက်စတန်]]၊ ကာဂျစ္စတန်၊[[ကာဂျစ္စတန်နိုင်ငံ|ကာဂျစ္စတန်]]၊ တာဂျစ္စတန်၊[[တာဂျစ်ကစ္စတန်နိုင်ငံ|တာဂျစ်ကစ္စတန်]]၊ အာဖဂန္နစ္စတန်၊[[အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ|အာဖဂန္နစ္စတန်]]၊ ပါကစ္စတန်နှင့်[[ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ|ပါကစ္စတန်]]နှင့် အိန္ဒိယတို့[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]တို့ ဖြစ်သည်။ ကာရာကိုရမ်၊ ကွန်လွန်နှင့် တီအန်ရှန်းတောင်တန်းများသည် ရှင်းကျန်း၏ အနောက်ဘက်နှင့် တောင်ဘက်နယ်စပ်များကို ခြံရံထားသည်။ ရှင်းကျန်းနယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော အက်ဆိုင်ချင်နှင့် ကာရာကိုရမ်တိုးချဲ့မြေတို့ကို အိန္ဒိယမှလည်း ၎င်းပိုင်မြေအဖြစ် အထောက်အထားသွင်းလျက် ရှိသည်။ နိုင်ငံတွင်းပြည်နယ်များဖြစ်သော တိဘက်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊[[တိဘက် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ|တိဘက်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ]]၊ ဂန်ဆုနှင့် ကျင်းဟိုင်တို့သည်လည်း ရှင်းကျန်းနှင့် ထိစပ်နေသည်။ သမိုင်းဝင် နာမည်ကျော် ပိုးလမ်းမသည် ပြည်နယ်၏ အရှေ့မှအနောက်သို့ ဖြတ်သန်းသည်။
 
လူမျိုးစုအမျိုးမျိုးတို့ ဇာတိဖြစ်ပြီး တာကစ်၊ ဝီဂါ၊ ကာဇက်၊ ကာဂျစ်၊ ဟန်၊ တိဘက်၊ ဟွေ၊ တာဂျစ်၊ မွန်ဂို၊ ရုရှားနှင့် ဆိုင်ဘေ (တရုပ်တို့က ရှီဘို ခေါ်) လူမျိုးများ နေထိုင်သည်။ <ref>"[https://web.archive.org/web/20110520054144/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/8152132.stm Regions and territories: Xinjiang]". ''BBC News''. 7 May 2011. Archived from the original on 20 May 2011.</ref> လူမျိုးစုအလိုက် တဒါဇင်မျှရှိသော ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရနယ်မြေများ သတ်မှတ်ပေးထားသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်ရေးသော သမိုင်းဟောင်းတို့တွင် ဤဒေသကို တရုပ်တာကက်စတန်၊ အရှေ့တာကက်စတန်၊ အရှေ့တာကီစတန် ဟူ၍ ရေးသည်။ နယ်မြေ၏ ၉.၇% မျှသာ လူနေနိုင်သော မြေများဖြစ်သည်။ <ref><bdi>[http://scitech.people.com.cn/n/2015/0803/c1007-27399378.html 新疆绿洲面积已从4.3%增至9.7%]</bdi>. <bdi>人民网</bdi> (in Chinese). [https://web.archive.org/web/20171011102206/http://scitech.people.com.cn/n/2015/0803/c1007-27399378.html Archived] from the original on 11 October 2017. Retrieved 27 May 2017.</ref>