မုတ္တမမြို့: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

မုတ္တမသည် ရှေးအခါက အလွန်ထင်ရှားကျော်စောခဲ့သော မဂဒူးမင်းဆက်််််မဂဒူးမင်းဆက််် (ခ)ဝါရီရူမင်းဆက်ခေါ် မုတ္တမမြို့ စတင်တည်ထောင်သူ ဝါရီရူးမင်း (ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၂၅၃-၁၃၀၇)(မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၁၄ - ၆၆၈) အုပ်စိုးခဲ့သော မင်းနေပြည်တော် ဖြစ်ခဲ့လေသည်။

မြို့၏အရှေ့ဖက် သံလွင်မြစ်ကမ်းနဖူးပေါ်တွင် မြသိန်းတန်စေတီတော်တည်ရှိပြီး၊ မြို့၏အနောက်ဖက် တောင်တန်းပေါ်၌ကျိုက်ဖျင်ကူစေတီတော်၊ မြို့၏အချက်အချာအလယ်ဗဟိုတည့်တည့်၌ အောင်ချမ်းသာကြီးစေတီတော်တို့ တည်ထားကိုးကွယ်လျှက်ရှိပြီး မုတ္တမတောင်ရိုးတန်းတစ်လျှောက်၌ မင်းအဆက်ဆက်တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့သော ဘီလူးတစ်ရာစေတီတော် (ခ) ကျိုက်ကလွန်ပွန်းစေတီတော်နှင့် ထင်ရှားသောစေတီပုထိုးများ၊ မုတ္တမမြို့၏ အဓိပတိဆရာတော်တစ်ပါးဖြစ်သည့် အောင်သိဒ္ဓိကျောင်းဆရာတော်၏ မပုပ်မသိုးသောရုပ်ကလပ်တော်တို့ကိုလည်းမပုပ်မသိုးသောရုပ်ကလာပ်တော်တို့ကိုလည်း ဖူးမျှော်ကြည်ညိုနိုင်မှာပဲ ဖြစ်ပါသည်။