ဆူမားရီးယန်းခေတ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ထိုစဉ်က ဆူမားရီးယန်းတို့သည် မြို့ပြနိုင်ငံစနစ် အုပ်ချုပ်ရေးဖြင့် အုပ်ချုပ်ကြသည်။ အကြီးအကဲဖြစ်သူအား ပါတေးစီ(Patesi) ဟုခေါ်ကြသည်။ အဆိုပါ ပါတေးစီတို့သည် အခွန်အကောက် ကြမ်းတမ်းကာ နိုင်ငံအရေးကိစ္စများတွင်လည်း ခေါင်းမရှောင်တမ်း တာဝန်ထမ်းသဖြင့် အများ၏ချစ်ကြောက်ရိုသေမှုကို ခံယူရရှိသည်။ ထိုသူတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပထမဆုံး မြင်းနှစ်ကောင်ဆွဲသည့် နှစ်ဘီး(သို့) လေးဘီးတပ် စစ်ရထားကို အသုံးပြုခဲ့ကြသူများလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုစစ်ရထား နှင့် အတူ ဖယ်လန့်ဇ်(Phalanx) ဟုခေါ်သည့် ခြေလျှင်တပ်များဖြင့် ပါတွဲဖက် တိုက်ခိုက်ကြသည့် အကြောင်းများ၊ အဆိုပါ ပါတေးစီ တို့၏ တိုက်ပွဲများအကြောင်းကို ဆူမားရီးယန်းတို့က ကျောက်ထက်အက္ခရာတင်ကာ မှတ်တမ်းပြုခဲ့ကြသည်။

 

 

အိမ်များကို ရွှံ့အုတ်များဖြင့် တည်ဆောက်ကြသဖြင့် မိုးဒဏ်လေဒဏ်ကို ကောင်းစွာမခံနိုင်သဖြင့် ပြိုလဲပျက်စီးတတ်သည်။ ထိုသို့ပျက်စီးလျှင် အပျက်အစီးများကို ပြန်လည်ဖယ်ရှားသည် မရှိတော့ဘဲ မြေညှိကာ ထိုပေါ်မှ အိမ်သစ်ထပ်မံတည်ဆောက်လေ့ရှိသဖြင့် နှစ်ကာလရှည်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ မြို့နေရာသည် တစ်ဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်လာသည်။ ဆူမားရီးယန်းတို့၏ မြို့ဟောင်းများမှာ တောင်ကုန်း၊ တောင်ပူစာများအပေါ်တွင် တည်ထားသကဲ့သို့ ဖြစ်နေတော့သည်။ မြို့၏အရေးအပါဆုံး အပိုင်းမှာ ဝတ်ကျောင်းဖြစ်ကာ မျှော်စင်ကြီးများပါဝင်သည့် တံတိုင်းကြီးဖြင့် ကာရံထားသည်။ ထိုမျှော်စင်ကြီး၏ ရှေ့တွင် ပေ ၁၅၀ခန့်ရှည်သည် လှေကားဖြင့် ဝတ်ကျောင်းတံခါးဝသို့ ဝင်ရောက်ရသည်။ ဝတ်ကျောင်းများသည် လေနတ်သား အင်လီ(Enlil) အား ရည်စူးသည်ဖြစ်ပြီး ခေါင်မိုးပါရှိခြင်း မရှိကြပေ။ ဝတ်ကျောင်းမကြီး နံဘေးတွင် လူအများဝတ်ပြုရန်အတွက် ခပ်နှိမ့်နှိမ့် ဝတ်ကျောင်းခန်းမများရှိသည်။ ပူဇော်ပသခြင်းအနေဖြင့် ဆိတ်၊ သိုး စသည်တို့ကို သတ်ဖြတ်ကာ ယဇ်ပူဇော်ကြရသည်။ စိုက်ပျိုးရေးအောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းစေရန် ရည်ရွယ်ကာ စွန်ပလွံအရွက်စိမ်း ထိုးစိုက်ထားသည့် ရေအိုးတစ်အိုးဖြင့်လည်း ပူဇော်ကြသည်။