မလေးရှားနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

နယ်မြေရေးရာ အငြင်းပွားမှု ပြဿနာများအတွက် အစိုးရမှ ဖြေရှင်းသည့် ပေါ်လစီမှာ လက်တွေ့ဝါဒ အပေါ်တွင် အခြေခံထားပြီး အငြင်းပွားမှုများကို နည်းလမ်း အမျိုးမျိုးဖြင့် ဖြေရှင်းလေ့ရှိကာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံးမှ ဖြေရှင်းခြင်း<ref>{{cite web|url=http://www.academicjournals.org/jlcr/abstracts/abstracts/abstract2009/Oct/Salleh%20et%20al.htm |title=Malaysia's policy towards its 1963–2008 territorial disputes |publisher=Academic Journals |date=7 September 2009 |accessdate=1 October 2010 |archiveurl=http://psasir.upm.edu.my/15525/ |archivedate=17 October 2013 |deadurl=yes}}</ref> စသည်တို့ပါဝင်သည်။ စပရက်ထလီ ကျွန်းများ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုမှာ ဒေသအတွင်း နိုင်ငံအများအပြားကြားတွင် ဖြစ်ပေါ်လျှက် ရှိပြီး တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ နေရာ အများစုကို တရုတ်မှ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။ မလေးရှား၏ အိမ်နီးချင်းများ ဖြစ်ကြသော ဗီယက်နမ် နှင့် ဖိလစ်ပိုင်တို့ကဲ့သို့ တရုတ်နှင့် အငြင်းပွားမှုကို မလေးရှားမှ ရှောင်ရှားခဲ့သည်ကို သမိုင်းတွင် တွေ့ရသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.philstar.com/headlines/2014/06/25/1338864/why-malaysia-unlike-philippines-keeps-quiet-sea-row|title=Why Malaysia, unlike Philippines, keeps quiet on sea row|author=Diola, Camille |work=[[The Philippine Star]]|date=25 June 2014|accessdate=25 June 2014}}</ref> သို့သော်လည်း တရုတ်သင်္ဘောများ မလေးရှား ရေပိုင်နက်အတွင်း ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာပြီးနောက် <ref>{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2015/09/27/presence-of-china-coast-guard-ship-at-luconia-shoals-spooks-local-fishermen/|title=Presence of China Coast Guard ship at Luconia Shoals spooks local fishermen|publisher=The Borneo Post|date=27 September 2015|accessdate=28 September 2015}}</ref> မလေးရှားသည် တရုတ်ကို ရှုံ့ချရာတွင် တက်ကြွစွာ လုပ်ဆောင်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.therakyatpost.com/news/2015/08/15/malaysia-lodges-diplomatic-protest-against-intrusion-at-beting-patinggi-ali/|title=Malaysia lodges diplomatic protest against intrusion at Beting Patinggi Ali|work=Bernama|publisher=The Rakyat Post|date=15 August 2015|accessdate=16 August 2015|archivedate=29 September 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150929024442/http://www.therakyatpost.com/news/2015/08/15/malaysia-lodges-diplomatic-protest-against-intrusion-at-beting-patinggi-ali/}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/malaysia-slams-china-s/2200744.html |title=Malaysia slams China's 'provocation' in South China Sea |author1=Ben Blanchard |author2=Richard Pullin |work=Reuters |publisher=Channel News Asia |date=18 October 2015 |accessdate=20 October 2015 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151019120244/http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/malaysia-slams-china-s/2200744.html |archivedate=19 October 2015 }}</ref> ဘရူနိုင်း နှင့် မလေးရှားတို့သည် ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှစ၍ တစ်ဦး၏ နယ်မြေအား အခြားတစ်ဦးမှ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း တောင်းဆိုခြင်းကို အဆုံးသတ်ရန် ကြေငြာခဲ့ပြီး ရေပိုက်နက် နယ်နိမိတ်နှင့် ပတ်သက်သော ကိစ္စရပ်များကို ဖြေရှင်းရန် သဘောတူညီခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=Brunei drops all claims to Limbang|url=http://www.bt.com.bn/home_news/2009/03/17/brunei_drops_all_claims_to_limbang|author=Masli, Ubaidillah |work=[[The Brunei Times]]|date=17 March 2009|accessdate=23 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140712162447/http://www.bt.com.bn/home_news/2009/03/17/brunei_drops_all_claims_to_limbang|archivedate=12 July 2014|deadurl=no}}</ref> ဖိလစ်ပိုင် အနေနှင့် ငုပ်လျှိုးနေသော ဆာဘား အရှေ့ပိုင်းကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း တောင်းဆိုမှု ရှိသည်။<ref name="MYIDPHSG">{{cite journal|last=Mohamad|first=Kadir|year=2009|title=Malaysia's territorial disputes – two cases at the ICJ : Batu Puteh, Middle Rocks and South Ledge (Malaysia/Singapore), Ligitan and Sipadan [and the Sabah claim] (Malaysia/Indonesia/Philippines)|url=http://www.idfr.gov.my/images/stories/publication/2009/inside_pbp.pdf|publisher=Institute of Diplomacy and Foreign Relations (IDFR) Ministry of Foreign Affairs, Malaysia|quote=Map of British North Borneo, highlighting in yellow colour the area covered by the Philippine claim, presented to the Court by the Philippines during the Oral Hearings at the ICJ on 25 June 2001|page=46|accessdate=16 May 2014|format=PDF}}</ref> စင်ကာပူမှ ပင်လယ်ကို ရေဖို့၍ ကုန်းမြေများ တည်ဆောက်ခြင်းကြောင့် တင်းမာမှုကို ပိုမိုတိုးပွား လာစေခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2070.html |title=Disputed&nbsp;– International |publisher=CIA |accessdate=26 October 2010}}</ref> အင်ဒိုနီးရှား နှင့်လည်း ရေပိုင်နက် နှင့် ကုန်းမြေ နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုတို့ အနည်းငယ်မျှ ရှိသည်။<ref name="MYIDPHSG"/><ref>{{cite web|url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=103802|title=Border disputes differ for Indonesia, M'sia|publisher=[[Daily Express (Malaysia)|Daily Express]]|date=16 October 2015|accessdate=19 October 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151019135525/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=103802|archivedate=19 October 2015|deadurl=no}}</ref>