မဟာဗန္ဓုလ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး →‎ကိုးကား
စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် အဆင့်မြင့် မိုလ်ဘိုင်းတည်းဖြတ်
စာကြောင်း ၆၅ -
[[မဏိပူရ]] ကဲ့သို့ပင် အာသံ သည် [[ဘိုးတော်ဘုရား]] ထီးနန်းစိုးစံချိန် နောက်ပိုင်းတွင် သိမ်းပိုက်ထားခြင်းများမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ မြန်မာတို့ သည် ၁၈၁၇ မတ်လတွင် အဟွမ်း တိုင်းပြည်ကို ပထမဦးဆုံးကျူးကျော် ဝင်ခဲ့ပြီး ရုပ်သေးဘုရင် တစ်ယောက်အဖြစ် ချန်ထရာ ကန်တ ဆင်း (န်) ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ မြန်မာစစ်တပ်များ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာပြီးနောက် မကြာမီတွင် ရုပ်သေးဘုရင်မှာ နန်းချခံရပြီး ဘိုးတော်ဘုရားမင်း၏ အုပ်စိုးချိန် နောက်ဆုံးနေ့ရက်များအတွင်း ၁၈၁၉ ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် မြန်မာတပ်များကို ပြန်လာစေခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ၁၈၂၁ ခုနှစ်တွင် ရုပ်သေးဘုရင်သည် ဗြိတိသျှ တို့ထံတွင် ပြောင်းလဲ၍ သစ္စာခံခြင်းဖြင့် ဗမာတို့ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ဘကြီးတော်မင်း သည် နောက်တစ်ဖန် ဗန္ဓုလ အား အာသံ ကို ပြန်လည်သိမ်းယူရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။
 
၁၈၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အယောက် ၂၀၀၀၀ ရှိသော မြန်မာစစ်တပ် တစ်တပ် ခမ်းတီး ရှမ်းနှင့် ကချင် အပါအဝင်) သည်ဟူးကောင်း တောင်ကြား တစ်လျှောက်ရှိ ၎င်းတို့၏ မြောက်ဘက်စွန်းအကျဆုံးခံတပ်များမှနေ၍ နှင်းထူထပ်သော တောင်တန်း များကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အာသံ ကို ချီတက်ခဲ့ကြသည်။ တစ်နှစ်ခွဲနီးပါးမျှ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အခက် အခဲ အကြမ်းတမ်းဆုံး သော မြေအနေအထားအချို ့တွင်မြေအနေအထားအချို့တွင် ပြင်းပြင်းထန်ထန်တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားပြီး နောက်ဆုံးတွင် မြန်မာတပ်များသည် ချန်ထရာ ကန်တ ဆင်း(န်)နှင့် အာသံ စစ်တပ်ကို ၁၈၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် အနိုင်ရခဲ့ပြီး အာသံ အား စစ်တပ် ဘုရင်ခံချုပ် အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ဗမာနယ်ပယ်တစ်ခုအဖြစ် သွတ်သွင်းခဲ့ကာ သက်တမ်း နှစ် ၆၀၀ ရှည်ကြာခဲ့ သော အဟွမ်း နန်းတော်ကို တစ်ကြိမ်တည်းနှင့် အားလုံးအတွက် အဆုံးသတ်စေခဲ့ သည်။အရေးနိမ့်ခဲ့သောသည်။ အရေးနိမ့်ခဲ့သော အာသံ လူမျိုးဘုရင်သည် ဗြိတိသျှ ပိုင်နက်နယ်မြေဖြစ်သော ဘင်္ဂလားနယ် သို့ ထွက်ပြေးခဲ့သည်။ ဗန္ဓုလ ၏ဗန္ဓုလ၏ တောင်းဆိုချက် ဖြစ်သော ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေသည့်ဘုရင် လက်နက်ချရန် ဆိုသည်ကို ဗြိတိသျှတို့ အနေဖြင့် လျစ်လျူရှုပြီး ၎င်းအစား စစ်ကူတပ်စိပ်များကိုနယ်ခြားခံတပ်များသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။မဟာဗန္ဓုလ သည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မဟာ သီလဝ အုပ်ချုပ်သော စစ်သား အယောက် ၂၀၀၀ ပါဝင် သည့် မြို့စောင့်တပ်ကိုထားခဲ့ပြီး [[အင်းဝ]] သို့ ပြန်ခဲ့သည်။ယခင်ပြန်ခဲ့သည်။ ယခင် မောင်ရစ်သည် သတိုးမဟာဗန္ဓုလ (သို့မဟုတ် ရိုးရှင်းစွာဖြင့် မဟာဗန္ဓုလ) ဟူသော ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည့် [[အာသံ]] ကို အောင်နိုင်ပြီး နောက်ပိုင်းမှ စတင်၍ သူ့အား ထိုကဲ့သို့ သိစေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
 
== ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာ စစ်ပွဲ (၁၈၂၄ - ၁၈၂၆) ==