အလက်ဇန်ဒရို ဗို့လတာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

[[လျူဂီဂယ်လ်ဗနီ]] သည် [[ဖား]]တစ်ကောင်၏ [[ခြေထောက်]]တစ်ဘက်တစ်ချက်စီတွင်မျိုးမတူသော [[သတ္တဳသတ္တု]] များကို [[တန်းဆက်]]ချိတ်ဆွဲစေခြင်းဖြင့် သတ္တဝါလျှပ်စစ် (Animal Electricity) ကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းစမ်းသပ်မှုတွင် ဖား၏ခြေထောက်သည် လျှပ်ကူးပစ္စည်း အဖြစ်လုပ်ဆောင်ချက်ကို ဗိုလတာ သတိထားမိသည်။ ထို့နောက် ဗိုလတာသည် ဖား၏ခြေထောက်တွင် [[ဆား]]ရည်စိမ်ထားသော [[စက္ကူ]] ကိုကပ်ကာ လျှပ်စစ်စီးဆင်းမှုကိုလေ့လာခဲ့ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့လေ့လာစူးစမ်းမှုကြောင့် [[လျှပ်စစ်ဓာတုဗေဒ]] အပါအဝင် [[ဂယ်လ်ဗနစ်ဆဲလ်]] (Galvanic Cell) ၏ Electromotive Force (emf) အစရှိသည်တို့ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ပါသည်။

ဂယ်လ်ဗနစ်ဆဲလ် မျိုးမတူသော သတ္တု [[လျှပ်ခေါင်း]] နှစ်ခုပါဝင်၍ ၎င်းတို့ကို [[လျှပ်လိုက်ရည်]]ဖြင့် ခွဲခြားထားပါသည်။ ၎င်းကို ဗိုလတာ၏ လျှပ်စစ်ဓာတုဗေဒ [[နိယာမ]] ဟုခေါ်သည်။ Zn-Cu galvanic cell ဟူသောပုံကိုကြည့်ပါ။ ၁၈ဝဝခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးသော [[ဓာတ်ခဲ]]နှင့်တူသည့် [[ဘက်ထရီ]]တစ်မျိုးဖြစ်သော [[ဗိုလတာအစ်ပိုင်လ်ဗော်လ်တာယစ် ပိုင်းလ်]] ခေါ် Voltaic Pile ကိုတီထွင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် တည်ငြိမ်သော လျှပ်စီးကြောင်း ကိုထုတ်ပေးနိုင်စွမ်းရှိသည်။ ဗိုလတာသည် ဓာတ်အိုးများပြုလုပ်ရာတွင် မတူညီသော သတ္တုလျှပ်ခေါင်း နှစ်ခုကိုအသုံးပြုရမည်ဖြစ်ရာ ထို သတ္တု သည် [[ငွေ]] (Silver) နှင့် [[သွပ်]] (Zinc) တို့သည် အကောင်းဆုံးသော သတ္တု များပင်ဖြစ်နိုင်သည်ဟုဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့သည်။