ပထဝီဝင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၉ -
ပထဝီဝင် ဆိုသည်မှာ ကမ္ဘာမြေ နှင့်တကွသော အစိတ်အပိုင်းများ၊ ဆက်စပ် မှီတင်းသောအရာများ နှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်တို့ကို လေ့လာသော ဘာသာရပ်တခုဖြစ်သည်။
 
ကမ္ဘာမြေ၏ အစိတ်အပိုင်း (ရူပ ပထဝီဝင်) ဆိုရာ၌ တိုက်ကြီးများ၊ ပင်လယ်၊[[ပင်လယ်]]၊ သမုဒ္ဒရာ၊[[သမုဒ္ဒရာ]]၊ မြစ်၊[[မြစ်]]၊ [[ချောင်း ]]များ နှင့် တောင်များ[[တောင်]]များ စသည်တို့ကို ဆိုလိုသည်။ ဆက်စပ် မှီတင်းသောအရာများမှာဆက်စပ်မှီတင်းသောအရာများမှာ သက်ရှိများ ဖြစ်သော [[လူ]] တိရိစ္ဆာန်များ[[တိရိစ္ဆာန်]]များ [[သစ်ပင်]] စသည်များကို ဆိုလိုပြီး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆိုရာတွင် မိုးလေဝသ၊[[မိုးလေဝသ]]၊ လေမုန်တိုင်းများ၊[[လေမုန်တိုင်း]]များ၊ ဒီရေ၊[[ဒီရေ]]၊ [[ငလျင်]] အစရှိသော [[သဘာဝဘေးအန္တရာယ်]] အကြောင်းအရာများ ပါဝင်သည်။
 
ပထဝီဝင်ဘာသာရပ် ပညာရှင် တဦးသည် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အရာများ၊ အကြောင်းအရာများ နှင့် ပတ်သက်၍ မည်သို့ စတင်ဖြစ်ပေါ်သည်၊ မည်သို့ ဆက်လက် ပြောင်းလဲ ဖြစ်ပေါ်သည် တို့ကို အမြဲမပြတ် လေ့လာသုံးသပ်သည်။
 
ပထဝီဝင်ဘာသာရပ်သည် သဘာဝသိပ္ပံ ဘာသာရပ် (Ecology)၊ နှင့် လေ့လာမှုနယ်ပယ် တူညီမှုများ ရှိသော်လည်း မတူ ကွဲပြား ခြားနားသည်။ကွဲပြားခြားနားသည်။
 
သဘာဝသိပ္ပံပညာရှင်များက အနာဂါတ် ဖြစ်ရပ်များအပေါ် ခန့်မှန်း တွက်ချက်မှုများ ပြုနေစဉ်တွင် ပထဝီဝင်ပညာရှင်များက မည်သို့ စတင်ကာ မည်သို့ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာကြောင်းကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန် စူးစမ်းရှာဖွေကြသည်။ သဘာဝ သိပ္ပံပညာရှင်များသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ခန့်မှန်း တွက်ချက်မှုများအတွက် ပထဝီဝင် ပညာရှင်များကဲ့သို့ လေ့လာကြရသည်။ ပထဝီဝင် (Geography) သည် ဂရိဘာသာစကား (gê = Earth) + (graphein = to write) မှ ဆင်းသက်လာသော စကားဖြစ်သည်။ မြန်မာမှု ပြုထားသော ပထဝီဝင်ဆိုသည်မှာ (ပထဝီ = မြေ သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ) + (ဝင်= အကြောင်းအရာ) ဟူသော (ပါဠိပျက်?) စကားမှ ဆင်းသက်သည်။
စာကြောင်း ၂၀ -
 
== ရူပ ပထဝီဝင် ==
ရူပ ပထဝီဝင် ဘာသာရပ်သည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ရှိ မြေမျက်နှာသွင်ပြင်၊ ရေဆင်း၊ မြေအမျိုးစား၊ ကျောက်များ၊ ရာသီဥတု စသည်တို့ကို လေ့လာသော ဘာသာရပ်ဖြစ်သည်။
 
== လူမှု ပထဝီဝင် ==
လူမှု ပထဝီဝင် ဘာသာရပ် လူ နှင့် လူ့ပတ်ဝန်းကျင်အကြောင်းကို လေ့လာသည်။ လူမှု ပထဝီဝင် ကို လေ့လာရာတွင် ဒေသ၊ နိုင်ငံတခု ၏ လူဦးရေ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး … အစ ရှိသော အကြောင်းအရာများကို သာမက မြေအသုံးချမှု၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်း စသည်များကိုပါ လေ့လာသည်။
 
== မြေပုံများ ==