ဓာတုဗေဒ အချိန်ပြမျဉ်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ကျစ်လစ် +ကျစ်လျစ်) |
more →၁၇-၁၈ ရာစုများ |
||
စာကြောင်း ၆၃ -
;၁၆၆၂: ရောဘတ် ဘွိုင်းကပင် [[ဘွိုင်းလ်၏ နိယာမ]]ကို တင်ပြခဲ့၏ ။ ယင်းအဆိုသည် [[ဖိအား]]နှင့် [[ထုထည်]]တို့ကြား ဆက်သွယ်ပုံ၊ [[ဓာတ်ငွေ့]]တို့၏ လက်တွေ့စမ်းသပ်ချက် အခြေပြု သဘောသဘာဝများကို ဖော်ပြထားသည်။<ref name=Boyle/>
;၁၇၃၅: ဆွီဒင်ဓာတုဗေဒပညာရှင် [[ဂျော့ဂျ် ဘရန့်ဒ်]]က ကြေးနီသတ္တုရိုင်းတွင် နက်ပြာရောင်ချယ်ဆေးကို အသေးစိတ်လေ့လာမှုပြုခဲ့ကာ ထိုရောင်ချယ်ပစ္စည်းတွင် ဒြပ်စင်အသစ် [[ကိုဘော့ (ဒြပ်စင်)|ကိုဘော့လ်တ်]] ဟု နောင်တွင် အမည်တွင်လာမည့်အရာ ပါဝင်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။<ref>Georg Brandt first showed cobalt to be a new metal in: G. Brandt (1735) "Dissertatio de semimetallis" (Dissertation on semi-metals), ''Acta Literaria et Scientiarum Sveciae'' (Journal of Swedish literature and sciences), vol. 4, pages 1–10.<br />See also: '''(1)''' G. Brandt (1746) "Rön och anmärkningar angäende en synnerlig färg — cobolt" (Observations and remarks concerning an extraordinary pigment — cobalt), ''Kongliga Svenska vetenskapsakademiens handlingar'' (Transactions of the Royal Swedish Academy of Science), vol.7, pages 119–130; '''(2)''' G. Brandt (1748) "Cobalti nova species examinata et descripta" (Cobalt, a new element examined and described), ''Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis'' (Journal of the Royal Scientific Society of Uppsala), 1st series, vol. 3, pages 33–41; '''(3)''' James L. Marshall and Virginia R. Marshall (Spring 2003) [http://www.chem.unt.edu/Rediscovery/Riddarhyttan.pdf "Rediscovery of the Elements: Riddarhyttan, Sweden,"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100703175508/http://www.chem.unt.edu/Rediscovery/Riddarhyttan.pdf |date=2010-07-03 }} ''The Hexagon'' (official journal of the [[Alpha Chi Sigma]] fraternity of chemists), vol. 94, no. 1, pages 3–8.</ref><ref name="Wang">{{cite journal |journal=Journal of the Minerals, Metals and Materials Society |volume=58 |issue=10 |year=2006 |doi=10.1007/s11837-006-0201-y |pages=47–50 |title=Cobalt—Its recovery, recycling, and application |first=Shijie |last=Wang |bibcode=2006JOM....58j..47W }}</ref>
;၁၇၅၄: [[ဂျိုးဇက် ဘလက်]]သည် [[ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်]]ကို သီးသန့်ခွဲခြားခဲ့ပြီး "လေသေ"ဟု ၎င်းက ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web |last=Cooper |first=Alan |title=Joseph Black |work=History of Glasgow University Chemistry Department |publisher=University of Glasgow Department of Chemistry |year=1999 |url=http://www.chem.gla.ac.uk/dept/black.htm |access-date=2006-02-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060410074412/http://www.chem.gla.ac.uk/dept/black.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archive-date=2006-04-10}}</ref>
[[File:Chemielabor des 18. Jahrhunderts, Naturhistorisches Museum Wien.jpg|thumb|၁၈ ရာစုက စံပြဓာတုဗေဒ ဓာတ်ခွဲခန်းတစ်ခု]]
;၁၇၅၇:[[လူဝီ ခလို့ဒ် ကာဒဲ ဒေ ဂလက်ရှီခို|လူဝီ ခလို့ဒ် ကာဒဲ ဒါ ဂလက်ရှီခို]]သည် အာဆန်းနစ်ဒြပ်ပေါင်းများကို လေ့လာမှုပြုစဉ် "ကာဒဲ အငွေ့ထွက် အရည်" (Cadet's fuming liquid) ကို ဖန်တီးခဲ့ပြီး ထိုအရာသည် နောင်တွင် ကာကိုဒိုင်းလ် (ကာကိုဒီလ်) အောက်ဆိုက်အဖြစ် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထိုအောက်ဆိုက်သည် ပထမဆုံးအတုလုပ် အော်ဂန်နိုမက်တဲလစ် (organometallic) ဒြပ်ပေါင်းအဖြစ် ယူဆကြလေသည်။<ref>{{cite journal |title=Cadet's Fuming Arsenical Liquid and the Cacodyl Compounds of Bunsen |first=Dietmar |last=Seyferth |journal=Organometallics |year=2001 |volume=20 |issue=8 |pages=1488–1498 |doi=10.1021/om0101947 |url=http://pubs.acs.org/cgi-bin/abstract.cgi/orgnd7/2001/20/i08/abs/om0101947.html|doi-access=free }}</ref>
;၁၇၅၈:[[ဂျိုးဇက် ဘလက်]]ကပင် [[အဆင့်ကူးပြောင်းခြင်း]]နှင့် ပတ်သက်သော [[အပူဓာတုဗေဒ]]ကို ရှင်းလင်ပြသရန် [[အောင်းပူ]] အယူအဆကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။<ref>{{cite book |last=Partington |first=J.R. |title=A Short History of Chemistry |url=https://archive.org/details/shorthistoryofch0000part_q6h4 |url-access=registration |publisher=Dover Publications, Inc |year=1989 |isbn=978-0-486-65977-0 |author-link=J. R. Partington}}</ref>
;၁၇၆၆: [[ဟန်နရီ ကာဗန်ဒစ်ရှ်]]သည် မီးလောင်ကျွမ်းတတ်၍ လေတွင် ပေါက်ကွဲသတ္တိအဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားသော အရောင်မဲ့၊ အနံ့မဲ့သည့် [[ဟိုက်ဒရိုဂျင်]]ကို ရှာဖွေနိုင်ခဲ့သည်။<ref name=pt>{{cite journal |last=Cavendish |first=Henry |title=Three Papers Containing Experiments on Factitious Air, by the Hon. Henry Cavendish |journal=Philosophical Transactions |year=1766 |volume=56 |pages=141–184 |url=https://books.google.com/books?id=ygqYnSR3oe0C&q=the+scientific+papers+cavendish |access-date=6 November 2007 |doi=10.1098/rstl.1766.0019 |publisher=The University Press|doi-access=free |bibcode=1766RSPT...56..141C }}</ref>
;၁၇၇၃–၁၇၇၄: [[ကားလ် ဗီဟိမ်း ရှေးလာ]]နှင့် [[ဂျိုးဇက် ပရီးစ်လီ]]တို့နှစ်ဦးသည် [[အောက်ဆီဂျင်]]ကို တသီးတခြား ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ခဲ့၍ ပရီးစ်လီက ''မီးမလောင်တတ်သောလေ'' (dephlogisticated air) ဟုခေါ်ဆိုကာ ရှေးလာကမူ ''မီးလေ'' ဟု ခေါ်ခဲ့ကြ၏ ။<ref>{{cite web | title = Joseph Priestley | work = Chemical Achievers: The Human Face of Chemical Sciences | publisher = Chemical Heritage Foundation | year = 2005 }}</ref><ref>{{cite web | title = Carl Wilhelm Scheele | work = History of Gas Chemistry | publisher = Center for Microscale Gas Chemistry, Creighton University | date = 2005-09-11 | url = http://mattson.creighton.edu/History_Gas_Chemistry/Scheele.html | access-date = 2007-02-23}}</ref>
==ကိုးကား==
| |||