လျှပ်စစ်ဓာတ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

လျှပ်စစ်ဓာတ်သည် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်စွမ်းရှိသည့်ပိုင်ဆိုင်မှုတစ်ခု၊ သီးခြားဖြစ်တည်မှုစနစ်၏ အသားတင်စွမ်းအားဖြစ်သည်။ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကို လျှပ်စစ်အမှုန်လေးများက သယ်ဆောင်သည်။ အခြေခံအားဖြင့် အက်တမ်ထဲရှိ အဖိုဓာတ်တွေကို ပရိုတွန်တွေက သယ်ဆောင်ပြီး အမဓာတ်တွေကို အီလက်ထရွန်တွေက သယ်ဆောင်ပါသည်။ အရာဝတ္တုအစိပ်အပိုင်း တစ်ခုထဲတွင် အီလက်ထရွန်သည် ပရိုတွန်ထက်များနေလျှင် ၎င်းတွင် အမလျှပ်စစ်ဓာတ်တွေ များနေနိုင်ပါသည်။ အကယ်၍ အပေါင်းဓာတ်နှင့် အနှုတ်ဓာတ် တူညီနေပါက လျှပ်စစ်ဓာတ်ပျယ် နိုင်ပါသည်။

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကို ရေတွက်နိုင်ပါသည်။ သေးငယ်သော ယူနစ် တစ်ခုချင်းစီကို မြှောက်ခြင်းဖြင့်ရလာသော ကိန်းကို အခြေခံကျသော စွမ်းအားဟုခေါ်သည်။ e=1.602×10^-19 coulombs ခန့်ရှိသည်။ ၎င်းသည် လွပ်လပ်စွာတည်ရှိနေသော အခြေခံအကျဆုံး စွမ်းအားဖြစ်သည်။ ပရိုတွန်တွင် +e လျှပ်စစ်ဓာတ်အားများရှိပြီး အီလက်ထရွန်တွင် -e လျှပ်စစ်ဓာတ်အားများရှိသည်။

လျှပ်စစ်စွမ်းအား၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ယူနစ်မှာ coulomb ဖြစ်သည်။ ပြင်သစ်လူမျိုး ရူပဗေဒ ပညာရှင် Charles-Augustine de Coulomb ကို အစွဲပြု၍ အမည်မှည့်ခေါ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ပညာရပ်တွင် ယေဘုယျအားဖြင့် Ampere-hour (Ah)ကိုလည်းကောင်း ၊ ရူပဗေဒ နှင့် ဓာတုဗေဒပညာရပ်တွင် မူလအခြေခံစွမ်းအင်ယူနစ် e ကိုလည်းကောင်း အသုံးပြုသည်။ ဓာတုဗေဒ၌ အီလက်ထရွန်၏ မိုး(mole) စွမ်းအင်ယူနစ်ကို Faraday constant အဖြစ်လည်းအသုံးပြုကြသည်။ အသေးစားကိစ္စများတွင် ကူးပြောင်းသွားသော စွမ်းအင်ယူနစ်ကို q သင်္ကေတဖြင့် ဖော်ပြကြသည်။