ဟေရှာယအနာဂတ္တိကျမ်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ကျစ်လစ် +ကျစ်လျစ်)
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ကြပါသည် +ကြသည်)
စာကြောင်း ၁၂ -
အယူအဆအတွေးအမြင် ပေါင်းစုံ ပါဝင်သဖြင့် “ခက်ခဲနက်နက်သောအချက်”များ ဟုခေါ်ကြသည်။ အကြောင်း အရာများသည် ရာစုနှစ်ဖြင့်ချီထားသည်။ သို့သော် တွေးတောယူဆချက်များ မဟုတ်။ တကယ့်ဖြစ်ရပ်မှန်များ ဖြစ်သည်။ ထိုအကြောင်းနှင့် ပတ်သက်၍ စဉ်းစားစရာများစွာ ရှိပါသည်။ မောရှေသည် ထိုရာစုကျမ်းများကို ကိုယ်တိုင်မရေးသကဲ့သို့ ဒံယေလသည် ဒံယေလကျမ်းများကို မရေးခဲ့ပါ။ ပေတရုသည် ပေတရုဩဝါဒ ဒုတိယစာစောင်ကို မရေးပါ။ ပေါလုသည် သင်းအုပ်များသို့ ဩဝါဒစာစောင်များ မရေးခဲ့ပါ။ ဟေရှာယတစ်ပါး တည်းသာလျှင် ပထမပိုင်းကျမ်းပိုဒ် (၆၆)ခုကို ကိုယ်တိုင် စီရင်ရေးသားခဲ့သည်။
 
ဟေရှာယ၏ အဓိကလုပ်ငန်းသည် မေရှိယသခင် ပေါ်ထွန်းမည့်အကြောင်း ဖြစ်သည် (အခြားသူများကလည်း တပိုင်းတစရေးကြပါသည်တပိုင်းတစရေးကြသည်)။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းကလည်း အခြားကျမ်းများထက် မကြာခဏ ကိုးကားဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် ယုံကြည်သူများကြားတွင် ရေပန်းစား၍ လူသိများထင်ရှားသည်။
 
ပရောဖက်ဟေရှာယ၏ လက်ရာဖြစ်ကြောင်း အကောင်းဘက်မှ ရပ်တည်၍ အကျိုးအကြောင်း တင်ပြချက်များကို တစ်ခုပြီးတစ်ခု ဆက်လက်ရှင်းပြပါမည်။
စာကြောင်း ၅၀ -
ဓမ္မဟောင်းကျမ်းမှ အခန်းတစ်ခုလုံး ဓမ္မသစ်ကျမ်းနှင့် ယှဉ်တူသည်မှာ အံ့ဩစရာ ဖြစ်သည်။ တိုက်ဆိုင်မှု မဖြစ်နိုင်။ မည်သို့ပင် ဖြစ်စေကာမူ ကျမ်းစာအုပ်ကို အခန်းလိုက် ပိုင်းခြားခြင်းသည် ဝိညာဉ်တော်အမှု မဖြစ်နိုင်။
 
အခန်းကြီး (၁-၃၉)သည် တိုင်းတပါးသို့ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခြင်း မခံရမီ ကာလဖြစ်၍၊ အခန်းကြီး(၄၀-၆၆)သည် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခြင်း နောက်ပိုင်း ကာလဖြစ်သည်။ ဟေရှာယသည် အနာဂတ်ကာလကို ကြိုတင်သိမြင် ရေးသားနိုင်ပါသလား။ ကျမ်းစာပညာရှင် အများအပြားက ‘မဖြစ်နိုင်’ဟု ဆိုကြသည်။  ယေရမိ၊ ဒံယေလနှင့် ခရစ်တော်ဘုရား(မ၁၃)တို့ အမှန်တကယ် သိမြင်ကြပါသည်။သိမြင်ကြသည်။
 
အကယ်၍ အခန်းကြီး(၄၀-၆၆)သည် ဘီစီ-၅၀၀ခုနှစ်ခန့်တွင် ရေးသားသည်မှန်လျှင် ပါလက်စတိုင်းသားများ အကြောင်းပါရှိ၍ ဗာဗုလုန်သားများ အကြောင်း အဘယ့်ကြောင့် မပါရှိသနည်း။