ဂျူးဘာသာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ပွါး +ပွား)
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-နိုင်ပါသည် +နိုင်သည်, -လျှက်ရှိ +လျက် ရှိ, -ရပါသည် +ရသည်, -အဓိပ္ပါယ် +အဓိပ္ပာယ်, -ထားပါသည် +ထားသည်)
စာကြောင်း ၅ -
ပါ တိုရာ ကျမ်းကို ဖွင့်ဟမြွက်ကြားခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ကာရိတ် ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် စာဖြင့် ရေးခဲ့သည့် တိုရာကိုသာ စောင့်ထိန်းကြပြီး လွတ်လပ်လှုပ်ရှားမှုရှိ သည့် လူသားဆန်သော ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် ဘာသာမဲ့ ဖြစ်သည်။
 
ဂျူဒါအစ်ဇင် သည် နှစ်ပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော် ထက်ကြာမြင့်စွာ သမိုင်းစဉ်ဆက်ရှိနေသည်ဟု ဆိုထားပါသည်။ဆိုထားသည်။ ဂျူးဘာသာ သည် ရှေးအကျဆုံးသော ဘာသာရေးများတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပြီး ယနေ့ထက်တိုင် ရှင်သန်လျက်ရှိ သည်။ သက်တမ်းအရင့်ဆုံးသော ဘာသာဖြစ်သည်။ယင်းဘာသာ၏ အဆိုအမိန့်များ၊ ရိုးရာများနှင့် တန်ဖိုးထားရှိမှုတို့သည် ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်နှင့် ဘဟေးယုံကြည်မှုတို့ အပါအဝင်နောက်ပိုင်း အေဗရာဟင်ဘာသာ ရေးများကို ဖန်တီးပေးခဲ့သည်။များစွာသော ဂျူးဘာသာ၏သွင်ပြင်လက္ခဏာများသည် တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ ၊ အနောက်တိုင်း လူမှုကျင့်ဝတ်များနှင့် မြို့ပြဥပဒေများအပေါ် လွှမ်းမိုးခဲ့ သည်။
 
== လိုက်နာကျင့်သုံးမှု ==
စာကြောင်း ၁၃ -
 
== ဘာသာရေးအဆိုအမိန့်နှင့် ယုံကြည်မှု၏မူများ ==
ဂျူဒါအစ်ဇင်သည် တစ်ဆူတည်းသော ဘုရားကို ကိုးကွယ်ယုံကြည်သည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် ထင်မြင်ယူဆရသည်။ သို့သော် အမြဲတစေမဟုတ်သော်လည်း သဘောတရားအရ ခိုင်မာသည်။ ဥပမာအားဖြင့် တစ်ဆူတည်းသော ဘုရားကို ယုံကြည် ကိုးကွယ်မှုကို အစဉ်အမြဲလိုက်နာကျင့်သုံးခြင်း မရှိခဲ့ပါ။ ရှေးခေတ် အစ္စရေးများတွင် အခြားသော ဘုရားများအပေါ် ကိုး ကွယ်မှု ပျံ့နှံ့လာသည်ကို ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာ(တန်နက်) တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားခြင်းများ ထပ်ခါ တစ်လဲလဲပြစ်တင်ကြိမ်းမောင်းထားခြင်းများတွေ့ရပါသည်။တစ်လဲလဲပြစ်တင်ကြိမ်းမောင်းထားခြင်းများတွေ့ရသည်။ ဂရိ-ရောမ ခေတ်တွင် ခရစ်ယာန်သာသနာ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းအထိ ပြန်ဆိုရေးသားခဲ့မှုများ အပါအဝင်များစွာသော ကွဲပြားနေသည့် ပြန်ဆိုရေးသားမှုများ ဂျူဒါအစ်ဇင်တွင် ရှိနေခဲ့သည်။မျက်မှောက်ကာလများတွင် အချို့ပျော့ပြောင်းသော ဂျူးလုပ်ရှားမှု အဖွဲ့များ ပြောဆိုထိန်းသိမ်းထားသည်မှာ ဂျူးသမ္မာကျမ်းစာသည် လူသားစာရေးသူများမှ ရေးသားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး သမိုင်းတွင် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်ခဲ့သော လူအဖြစ်တင်စားသုံးနှုန်းသော နတ်ဘုရား၏ ဖြစ်တည်မှုကို လက်မခံကြပေ။
ဂျူးသမိုင်း တစ်လျှောက် တွင် ပညာရှင်များသည် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏အနှစ်သာရ ပို့ချချက်များကို များစွာသော နည်းနာများအဖြစ် အဆိုပြုခဲ့ကြပြီး ယင်းနည်းနာများအားလုံးသည် ဝေဖန်မှုများနင့် ကြုံတွေ့ခဲ့သည်။အများဆုံးထင်ပေါ်သည့်နည်းနာမှာ ဆယ့်နှစ်ရာစုနှစ်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့သည့် မိုင်မိုနိုက် ၏ ယုံကြည်မှုအခြေခံသဘောတရားဆယ့်သုံးချက် ဖြစ်သည်။ မိုင်မိုနိုက်၏ အဆိုအရ ယင်းအခြေခံသဘောတရားများအထဲမှ တစ်ခုမဟုတ် တစ် ခုကို ပစ်ပယ်သည့် ဂျူးလူမျိုးတစ်ယောက်ယောက်သည် အယူဝါဒစွန့်လွှတ်သူ ၊ ဘာသာဆန့်ကျင်သူအဖြစ် သုံးသပ်မည်။သို့သော်လည်း မိုင်မိုနိုက်ရောသူနှင့်ခေတ်ပြိုင်များပါဤအခြေခံသဘောတရားများသည်ဂျူးလူမျိုးအားလုံး၏ယုံကြည်မှုကိုမလွှမ်းခြုံနိုင်ဟုရှုမြင်ထားပြီးဂျူဒါအစ်ဇင်၏ကျမ်းဂန်အနှစ်သာရဖော်ပြချက်သက်သက်မျှသာ
ဖြစ်သည်။ အခြားသော ဂျူးပညာရှင်များသည် မိုင်မိုနိုက်၏ အခြေခံသဘောတရားများမှ အနည်း ငယ်ခွဲထွက်သည့် ရှုထောင့်အမြင်များကို လက်ကိုင်ထားကြသည်။
စာကြောင်း ၂၄ -
တစ်ဆက်တည်းတွင် ရှေးခေတ်သမိုင်းပညာရှင် ဂျိုးဇက်ဖတ်စ် (Josephus) သည် ကျင့်ကြံမှုများနှင့် လိုက်နာမှုများကို ဘာသာယုံကြည်ခြင်းမျှသာထက်ပိုပြီး အလေးအနက်ထားဟြေဆိုထား သည်။ ဂျူးဥပဒေကို လိုက်နာမှု ပျက်ကွက်၍ ဘာသာစွန့်သွားသူများကို ပါဝင်လာစေရန်နှင့် ဘာသာကူး ပြောင်းလာသူများအတွက် လိင်တံထိပ်အရေပြားဖြတ်ခြင်းနှင့် ရိုးရာဓလေ့စရိုက်များ စည်းကမ်းတကျရှိခြင်း တို့ပါဝင်သည်။ လိုအပ်ချက်များကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားရမည်။
မိုင်မိုနိုက်၏အခြေခံသဘောတရားများသည် လာမည့် ရာစုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်း များစွာ လျစ်လျူရူခြင်းခံရမည် ဖြစ်သည်။နောက်ပိုင်းတွင် ထိုအခြေခံသဘောတရားများကို သင့်လျော် မှန်ကန်စွာ ပြောင်းလဲဖော်ပြချက်နှစ်ခုဖြစ်သည့် “အာနီမအာမင်” နှင့် “ယစ်ဒဲ” ("Ani Ma'amin" and "Yigdal") တို့သည် များစွာသော ဂျူးဝတ်ပြုပွဲများတွင်တစုတဝေးတည်း ပါဝင်လာတော့မည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့ ၏ မျှော်လင့်ထားသော ကမ္ဘာ နှင့်အဝန်း လက်ခံလာမှုသို့ ရှေးရှုနေသည်။
မျက်မှောက်ခေတ်ကာလတွင် တိကျသောကာလ တိကျသော ဘာသာရေးတရားသေမူဝါဒကို ချမှတ် ပေးနိုင်သည့် ဗဟိုအာဏာပိုင်စနစ်သည် ဂျူဒါအစ်ဇင်တွင် မရှိဖြစ်နေသည်။ဤအကြောင်းကြောင့် အခြေခံယုံကြည်သက်ဝင်မှုများအပေါ် မူတည်လျက် များစွာသောမတူကွဲဟြး ခြားနားမှုများသည် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ မြင်ကွင်းအတွင်းတွင် စဉ်းစားတွေးတောစရာဖြစ်နေသည်။သို့ရာ တွင် အားလုံးသော ဂျူးဘာသာရေး လှုပ်ရှားမှုများသည် ကြီးမားသည်ဖြစ်စေ သေးငယ်သည်ဖြစ်စေ ဟီဘရူး သမ္မာကျမ်းစာနှင့် တယ်လဲမတ် နှင့် ကက်ဘာလာ တို့ကဲ့သို့သော များစွာသော ရှင်းလင်းချက်များအပေါ် အခြေခံလျက်ရှိသည်။ ဂျူဒါအစ်ဇင်ကို ဘုရားသခင်နှင့် ဘိုးဘေးအေဗရာဟင် တို့ အကြား သမ္မာကျမ်းစာဝင်သဘောတူညီချက်ဟု ကမ္ဘာ နှင့်အဝန်းအသိအမှတ်ပြုထားသည်။ ထိုနည်းတူ စွာပင် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ အမြင့်မြတ်ဆုံးတမန်တော်ကြီး မိုးဇက် သို့ပြဆိုထားသည့်သဘောတူညီချက် ကိုလည်း သိမှတ်ပြုနာခံလျှက်ရှိသည်။သိမှတ်ပြုနာခံလျက် ရှိသည်။ ရပ်ဘင်နစ် ဂျူဒါအစ်ဇင်၏ မဏ္ဍိုင် ပြဋ္ဌာန်းချက် မစ်နာ တွင် ဘုရားသခင်၏ ဤသဘောတူညီချက်ကို လက်ခံခြင်းသည် ဂျူဒါအစ် ဇင်၏ အနှစ်သာရသွင်ပြင်ဖြစ်သည်ဟု စဉ်းစားသုံးသပ်ထားပြီး သဘောတူညီချက်ကို ကန့်ကွက်သူများသည် ရောက်ရှိလာမည့် ကမ္ဘာတွင်ပြစ်ဒဏ်အဖြစ်ပေးဆပ်ခံရမည်။
 
== ဂျူးလူမျိုးနှင့် ဂျူဒါအစ်ဇင်အကြား ထူးခြားချက် ==
စာကြောင်း ၄၆ -
== ဂျူးလူဦးရေပြပုံများ ==
 
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဂျူးလူမျိုးအရေအတွက် ရရှိနိုင်ရန်ခဲယဉ်းပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် “မည်သူသည် ဂျူးတစ်ယောက်ဖြစ်သနည်း” ဆိုသည့် မေးခွန်း၏အဓိပ္ပါယ်သတ်မှတ်ချက်သည်မေးခွန်း၏အဓိပ္ပာယ်သတ်မှတ်ချက်သည် ပြဿနာဖြစ်နေခြင်း ၊ အားလုံးသော ဂျူးများ သည် ဂျူးအဖြစ်မှတ်ပုံမတင်ထားခြင်း ၊ မှတ်ပုံတင်ထားသူများကိုလည်း အခြားသောဂျူးများမှ လက်မခံခြင်း တို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဂျူးနှစ်ချုပ်စာအုပ် (၁၉၀၁)အရ ၁၉၀၀ ခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ဂျူးလူဦးရေသည် ၁၁ သန်းပတ်ဝန်းကျင်ရှိသည်။ နောက်ဆုံးရရှိသည့် စာရင်းဇယားသည် ၂၀၀၂ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ဂျူးလူဦးရေ ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးချက်နှင့် ဂျူးပြက္ခဒိန် (၂၀၀၅)စာအုပ်တို့မှဖြစ်သည်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် ဂျူးလူဦရေ ကွင်းဆင်းစစ် ဆေးချက်အရ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးတွင် ဂျူးလူမျိုး ၁၃.၃ သန်းရှိသည်။ ဂျူးနှစ်ပြက္ခဒိန်တွင် ၁၄.၆ သန်းဟုဆို သည်။ ဂျူးလူဦးရေ တိုးပွားမှုနှုန်းသည် ၂၀၀၀ မှ ၂၀၀၁ တွင် ၀.၃% တိုးတက်ခဲ့ပြီး လက်ရှိကာလတွင် သုည ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးသာရှိသည်။ ဆွေနီးမျိုးစပ် ထိမ်းမြားခြင်းနှင့် မွေးဖွားနှုန်းကျဆင်းခြင်းတို့သည် ဂျူးလူဦးရေ စာရင်းအပေါ် လွှမ်းမိုးလျက်သည်။ သို့သော်လည်း ဂျူဒါအစ်ဇင်သို့ ဘာသာပြောင်းလာမှုသည် ယင်းလူဦးရေစာရင်းကို အနည်းငယ်ပြောင်းလဲရန် ကူညီနိုင်ပါသည်။ကူညီနိုင်သည်။
 
== ရည်ညွှန်းကိုးကား ==