ရုရှားဘာသာစကား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စံပြုရုရှားဘာသာစကားပုံစံကို ယေဘူယျအားဖြင့် ''ခေတ်သစ်ရုရှားစာပေအရေးအသား'' (современный русский литературный язык) ဟုခေါ်ဆိုကြသည်။ ၁၈ရာစုအစပိုင်း၌ ဘုရင်[[မဟာပီတာ]]၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရုရှားစာပေကို ခေတ်မီအောင်ပြုလုပ်စေခြင်းဖြင့် ရုရှားခေတ်သစ်စာပေသည် ပေါ်ထွန်းလာပြီး ယခင်ခေတ်ဟောင်းစာပေပုံစံတို့မှ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ [[မစ်ဟေး လိုမိုနိုဆိုဗ်]]သည် ၁၇၅၅ခုနှစ်တွင် စံပြုသဒ္ဒါကျမ်းကို ပထမဆုံး စာတမ်းပြုစုခဲ့ပြီး ရုရှားအကယ်ဒမီကျောင်း၏ ပထမဆုံး အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုကျမ်းဖြစ်သည့်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကျမ်းဖြစ်သည့် ရုရှားအဘိဓာန်ကို ၁၇၈၃ခုနှစ်တွင် ထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၈ရာစုနှစ်အဆုံးပိုင်းနှင့် ၁၉ရာစုနှစ်များသည် ရုရှားဘာသာစကား၏ "ရွှေခေတ်"ဟု အသိများကြပြီး ထိုကာလများတွင် ရုရှားဘာသာ၏ သဒ္ဒါ၊ ဝေါဟာရစကားလုံးနှင့် အသံထွက်ပုံစံတို့သည် စံပြုစဖွယ် အခြေခိုင်လာပြီး ရုရှားတစ်ပြည်လုံးအနှံ့တွင် ရုရှားစာပေအရေးအသားသည် ကြီးပွားတိုးတက်လာခဲ့သည်။ ၂၀ရာစုမတိုင်မီအထိ မျိုးရိုးမြင့်သောအဆင့်အတန်းမှ ဆင်းသက်လာသူများနှင့် မြို့နေလူတန်းစားများသာ စံရုရှားစကားပြောပုံစံကို ပြောဆိုကြပြီး ကျေးလက်ဒေသများတွင်နေထိုင်သည့် ရုရှားရွာသားတို့သည် သူတို့၏ ကိုယ်ပိုင် ဒေသိယဘာသာစကားများကို ဆက်လက်ပြောဆိုလျက်ရှိခဲ့ကြသည်။ ၂၀ရာစုအလယ်ခန့်တွင် ထိုဒေသိယဘာသာစကားများသည် [[ဆိုဗီယက် အစိုးရ]]မှ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့် ပညာရေးစနစ်နှင့် ရေဒီယို၊ [[ရုပ်မြင်သံကြား]]စသော ပြန်ကြားဆယ်သွယ်ရေးနည်းများကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် ပျောက်ကွယ်ခဲ့ရသည်။