သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ကြပါသည် +ကြသည်)
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ထားပါသည် +ထားသည်, -လှျင် +လျှင်, -ရပါသည် +ရသည်, -ဖြစ်ပါသည် +ဖြစ်သည်, -ခဲ့ပါသည် +ခဲ့သည်)
စာကြောင်း ၁၀၄ -
တစ်သန်းဆိုရင် ပေါင် သန်း ၂၂ဝ၄ ဒသမ ၆ ရှိပါတယ်။
 
သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏနှင့်ပတ်သက်၍ သိထားသင့်သောအချက်တစ်ချက်ရှိပါတယ်။ အရေးလည်းပါ ပါတယ်။ တချို့သက်ဆိုင်ရာပညာရှင်များပင်လှျင်တချို့သက်ဆိုင်ရာပညာရှင်များပင်လျှင် တစ်ခါတစ်ခါ သတိလက်လွတ်ဖြစ်ပြီး အမှားမှားအယွင်းယွင်း နားလည်မှုလွဲတတ်ပါတယ်။ ဒါက ဘာလဲဆိုတော့ တွေ့ထားတဲ့သတ္တုရိုင်းသိုက်တစ်ခုလုံးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ လက်တွေ့တူးယူနိုင်တဲ့ သတ္တုရိုင်းသိုက် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုလုံးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အားလုံးရဲ့ပျမ်းမှျသတ္တုပါဝင်နှုန်း (Average grade) ကို သတ္တုရိုင်းသိုက်ရဲ့ ဘယ်နေရာပဲတူးတူး အဲဒီသတ္တုပါဝင်နှုန်းပဲရှိရမယ် လို့ လွဲမှားစွာ ယူဆနေခြင်းပဲဖြစ်ပါသည်။ယူဆနေခြင်းပဲဖြစ်သည်။ ဥပမာ လက်တွေ့တူးယူနိုင်တဲ့ သတ္တုရိုင်းသိုက်ရဲ့ သတ္တုရိုင်း သိုက်ပမာဏကို ပျမ်းမှျရွှေ ၃ ဂရမ်/မက်ထရစ်တန် ပါဝင်တဲ့ သတ္တုရိုင်းတန်ချိန် သန်း ၂ဝ ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်က ဘယ်နေရာတူးတူး ရွှေပါဝင်နှုန်းဟာ ၃ ဂရမ် ရှိရမယ်လို့ အဓိပ္ပာယ်မသက်ရောက်ပါဘူး။ လက်တွေ့ တူးတဲ့အခါ ရွှေပါဝင်နှုန်း ၃ ဂရမ်/မက်ထရစ်တန် အောက်ပါတဲ့အပိုင်းရှိသလို ပိုပါတဲ့အပိုင်းလည်းရှိပါတယ်။ သို့သော် လက်တွေ့တူးယူနိုင်တဲ့သတ္တုရိုင်းသိုက် ရဲ့ သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏကိုတွက်စဉ်က အသုံးပြုခဲ့တဲ့ စီးပွားရေးအရ အရင်းပြန်ရနိုင်သည့် အနည်းဆုံးရွှေပါဝင်နှုန်း (Cut-off Grade) ထက်တော့ နည်းမပါနိုင်ပါဘူး။ (Cut-off Grade) သည် အမြဲတမ်း ပျမ်းမှျ သတ္တုပါဝင်နှုန်းထက် နည်းပါသည်။ ဒါကြောင့် ဥပမာ ပေးထားတဲ့သတ္တုရိုင်းသိုက်ကိုတူးရင် သတ္တုပါဝင်နှုန်း အနိမ့်ဆုံးဟာ (Cut-off Grade) ဖြစ်ပြီး အများဆုံး ပါဝင်မှုကတော့ ၃ ဂရမ်ကျော်ပါတယ်။ ၅ ဂရမ် ၆ ဂရမ်ပါတဲ့ နေရာတွေလည်း တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။
 
==သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏအမျိုးအစား==
စာကြောင်း ၁၁၅ -
==မြန်မာနိုင်ငံတွင် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏအဆင့်သတ်မှတ်ပုံ==
 
မြန်မာနိုင်ငံတွင် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏကို အောက်ပါအတိုင်း အဆင့်အတန်း လေးမျိုးခွဲခြား၍ သတ်မှတ်ထားပါသည်။သတ်မှတ်ထားသည်။
1. P4 ……….. (Potential Ore Reserve)
2. P3 ……….. (Possible Ore Reserve)
3. P2 ……….. (Probable Ore Reserve)
4. P1 ……….. (Positive Ore Reserve)
P1 အဆင့်သည် အသေချာဆုံးဖြစ်ပြီး P4 အဆင့်သည် မသေချာဆုံးအဆင့်ဖြစ်ပါသည်။မသေချာဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည်။
 
==P4 (Potential)အဆင့် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏ==
စာကြောင်း ၁၃၀ -
==P3 (Possible)အဆင့် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏ==
 
အထက်ပါ ၃ ရပ်အနက် ၁ ရပ်ကိုသာ တိုင်းတာမှုပြုလုပ်နိုင်ခြင်း၊ သတ္တုအချို့နမူနာကိုသာ ကောက်ယူနိုင်ခြင်းကြောင့် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏတွက်ချက်ရန် ဘူမိဗေဒလေ့လာချက်နှင့် ယူဆချက်များကို မှီငြမ်းအခြေခံလှျင်မှီငြမ်းအခြေခံလျှင် ထိုသတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏ ကို P2 အဆင့် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။ သို့သော် သတ္တုအရည်အသွေးကို မဖော်ပြနိုင်သဖြင့် သတ္တုနမူနာများ၏ ဓာတ်ခွဲအဖြေများ (Assay Values)ကိုသာ ဖော်ပြနိုင်သည်။
 
P4 အဆင့်၌ တွေ့ရှိရချက်များပေါ်မူတည်၍ ရှာဖွေတိုင်းတာမှုလုပ်ငန်းကို စတင်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။စတင်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ယင်းလုပ်ငန်းအရပ်ရပ်မှရရှိသော အချက်အလက်များပေါ်မူတည်၍ အလျား၊ အကျယ်အပြန့် အနံနှင့် အနက်တို့မှ တစ်ခုခုကိုသာ တိကျစွာ တိုင်းတာဆောင်ရွက်ပြီးစီးမည်ဖြစ်ပါသည်။တိုင်းတာဆောင်ရွက်ပြီးစီးမည်ဖြစ်သည်။
 
==P2 (Probable)အဆင့် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏ==
စာကြောင်း ၁၄၆ -
သတ္တုသိုက်၏ အလျား၊ အနံနှင့် အနက် စသော သုံးရပ်ကို တိကျသောတိုင်းတာမှုပြုလုပ်ခြင်းနှင့် အသေးစိတ်နမူနာယူခြင်းဖြင့် ရရှိလာသောအချက်အလက်အပြည့်အစုံကိုသာ အခြေခံ၍ တွက်ချက်ရရှိသော သတ္တုရိုင်းတန်ချိန်နှင့် ပျမ်းမှျသတ္တုအရည်အသွေးဖော်ပြသော သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏကို P1 အဆင့် သတ္တုရိုင်းပမာဏဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။
 
ဤအဆင့်တွင် P2 အဆင့်မှ တွေ့ရှိချက်များပေါ်မူတည်၍ အစမ်းတွင်းများနှင့် နမူနာယူခြင်းအကွာအဝေးသည် ပိုမို၍အသေးစိတ်ပြီး တိကျမှုရမည် ဖြစ်ပါသည်။ဖြစ်သည်။ ဤသို့ဆောင်ရွက်ချက်ပေါ်မူတည်၍ အလျား သို့မဟုတ် အကျယ်အပြန့်၊ အနံနှင့် အနက်အားလုံးတို့ကို တိကျစွာတိုင်းတာတွက်ချက်ပြီးစီးရပါမည်။ ဤအဆင့်၌ တွက်ချက်ရရှိသော သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏသည် ဘူမိဗေဒနှင့် ရှာဖွေတိုင်းတာမှုအချက်အလက်များအရ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်း တိကျမှုရှိသည်ဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။
အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သော P1 , P2 , P3 , P4 ခွဲခြားမှုကို ထင်သာမြင်သာရှိရှိ သဘောပေါက်စေရန် အောက်တွင် ပုံနှင့်ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။
 
စာကြောင်း ၁၅၅ -
Resource နှင့် Ore Reserve)များနှင့်ပတ်သက်သည့် အစီရင်ခံစာများရေးသားရာတွင် လိုက်နာသင့်သည့် လမ်းညွှန်ချက်များပဲဖြစ်ပါတယ်။ Australiasian Code for Reporting of Exploration Results, Mineral Resources and Ore Reserves လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အလွယ်တကူ 'ဂျော့ကုတ်' (JORC Code)လို့ ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီကုတ်ရဲ့ရည်ရွယ်ချက်က စတော့ရှယ် ယာဈေးကွက်မှာ ကုမ္ပဏီ၏ရှယ်ယာကိုဝယ်မည့်သူများအနေဖြင့် သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏနှင့်ပတ်သက်၍ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစေရန် ဘယ်အချက်တွေပါရမယ်၊ ဘယ်လိုအရည်အချင်းနဲ့ပြည့်ဝသူက ရေးရမယ် စတဲ့လမ်းညွှန်ချက်တွေကို ဖော်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။ JORC Code ကို The Australian Institude of Mining and Metallurgy (The AusImm), The Australian Institude of Geoscientists (AIG), Australian Securities Exchange (ASX) နှင့် New Zeland Stock Exchange (NZX) စတဲ့ စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများကလည်း လက်ခံအတည်ပြုသုံးစွဲကြပြီး Minerals Council of Australia နှင့် Financial Services Institute of Australia တို့က အသိအမှတ်ပြုထောက်ခံပါတယ်။
 
၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် (ASX)ကလည်းကောင်း၊ ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် (NZX) ကလည်းကောင်း JORC ကုတ်ကို ယင်းတို့၏ဥပဒေတွင် ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ယင်းတို့နှင့်ဆက်ဆံသော သတ္တုရှာဖွေရေးကုမ္ပဏီများနှင့် သတ္တုတူးဖော်ရေးကုမ္ပဏီများသည် ယင်းတို့၏အစီရင်ခံစာများတွင် ယခင်ဥပဒေပါ အခြားအချက်အလက်များအပြင် JORC ကုတ်ပါ လမ်းညွှန်ချက်များအတိုင်းလည်း ဖော်ပြလာရပါသည်။ဖော်ပြလာရသည်။
 
နိုင်ငံအသီးသီး၏ သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏ အစီရင်ခံစာလမ်းညွှန်ချက်များကို အောက်ပါစီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများက အသိအမှတ်ပြုထားပါသည်။အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ အဓိပ္ပာယ်မှာ ယင်းနိုင်ငံများ၏ သတ္တုရိုင်းသိုက်ပမာဏ အစီရင်ခံစာလမ်းညွှန်ချက်များအတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေးသားသော အစီရင်ခံစာများအပေါ် အယုံအကြည်ရှိသဖြင့် လုပ်ငန်းအတွက် လိုအပ်သောငွေကြေးကို ချေးယူလိုလှျင်လည်းကောင်း၊ချေးယူလိုလျှင်လည်းကောင်း၊ စတော့ရှယ်ယာဈေးကွက်တွင် ရှယ်ယာထုတ်ရောင်းလှျင်လည်းကောင်းရှယ်ယာထုတ်ရောင်းလျှင်လည်းကောင်း ထောက်ခံအတည်ပြု သည့်သဘောဖြစ်ပါသည်။သည့်သဘောဖြစ်သည်။ ရှယ်ယာဝယ်မည့်သူများကလည်း ယင်းအစီရင်ခံစာအပေါ် ယုံကြည်သလို ဘဏ်များကလည်း ယုံယုံကြည်ကြည်ဖြင့် ငွေထုတ်ချေးပါသည်။