မဟာဗန္ဓုလ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

| [[မြန်မာ-မဏိပူရ စစ်ပွဲ]] (၁၈၁၉) ၊ မြန်မာ-အာသံ စစ်ပွဲ (၁၈၂၁ - ၁၈၂၂) ၊ [[ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲ]] ၊ [[ဗမာ-အာသံ စစ်ပွဲ]](-၁၈၂၁ - ၁၈၂၂)

ဗန္ဓုလ ၏ အောင်မြင်မှုများသည် ကျွမ်းကျင်ပြီး အတွေ့အကြုံရင့် ကျက်သော ဒုတိယအကြီးအကဲများဖြစ်သည့် မဏိပူရ တိုက်ပွဲတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[နေမျိုးသူရ မင်းလှ နော်ရထာ]]နှင့် အာသံ တိုက်ပွဲတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[မဟာ သီလဝ]] တို့နှင့်အတူ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ထို့အပြင် တိုင်းပြည်တွင် လူသိ များပြီး ပို၍အောင်မြင်သော ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများဖြစ်သည့် မန်ချူး(Manchu ) ကျင်း မင်း ဆက် ၏ ၁၇၆၇ ခုနှစ် နှင့် ၁၇၆၉ ခုနှစ်များတွင် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုများကို အနိုင်ရခဲ့သော ဗိုလ်ချုပ်ကြီး[[မဟာသီဟသူရ]] ၊ ၁၇၆၇ တွင် အယုဒ္ဓယ မင်းနေ ပြည်တော် ကို အစိတ်စိတ်အမြွာမြွာပြိုကွဲစေခဲ့သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[မဟာနော်ရထာ]] နှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[နေမျိုးသီဟပတေ့]] သို့မဟုတ် ၁၆ ရာစုတွင် အရှေ့တောင် အာရှ၏ အနောက်ပိုင်း ပင်မနယ်မြေအတော်များများကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့သည့်စစ်သည် ဘုရင် [[ဘုရင့်နောင်]] မင်းတရားကြီးတို့ ဖြစ်သည်။

ဗန္ဓုလ အသင်း သည် မြန်မာမူလတန်းနှင့် အလယ်တန်း ကျောင်းတိုင်းရှိ ကျောင်းသားများ အားလုံးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ကျောင်းသားအသင်းလေးသင်းအနက်မှ တစ်သင်းဖြစ်သည်။ အခြား အသင်းသုံးသင်းမှာ မြန်မာ့ရာဇဝင်တွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော ဘုရင်များကို အစွဲပြု၍ အမည်ပေး ထားခြင်းဖြစ်သည်- [[ကျန်စစ်သား]] အသင်း ၊အသင်း၊ [[ဘုရင့်နောင်]] အသင်း နှင့် [[အလောင်းဘုရား]] အသင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်။